Przekazuję poniżej życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia oraz otrzymaną informację o działalności misyjnej Sióstr Michalitek, zachęcając do włączenia się w akcję Adopcji Serca
Strach przed człowiekiem to sidło, kto ufa Panu, bezpieczny. (Prz 29,25 - Biblia Ekumeniczna)
O. Stanisław Wójcik CSsR wyjaśnia, że Psalm 64 jest psalmem błagalnym - pouczającym i dydaktycznym.
Psalmista przestawia podstępne i krzywdzące zamiary swoich prześladowców. Już byli pewni jego zatraty. Lecz oto naraz moc Boża udaremnia niecne wysiłki. Stąd radość sprawiedliwych: głoszą światu Boże cuda.
To samo powtórzyło się w Chrystusie. Podstępy Jego nieprzyjaciół im samym wyszły na zatratę. Chrystusowi na chwałę, Jego wyznawcom na zbawienie.
W Psalmie 64 wyodrębniamy dwie części:
- "Podstępne plany" - ww. 2-7,
- "Bóg złe plany udaremnia" - ww. 8-11.
"Ileż to już razy w psalmach słychać wołanie do Boga, które rodzi się w sercu dobrego i prawego człowieka. To wielki krzyk - błaganie: «Panie, obroń mnie przed złymi ludźmi!!!» («Boże, słuchaj głosu mego, gdy się żalę; zachowaj me życie od strachu przed wrogiem»...). Potężny Pan, ktory zachowuje się, jakby był wojownikiem, odpowiada... «Bóg strzałami w nich godzi». Strzały w ręku Pana to «zrządzenia» Bożej Opatrzności. Patrząc na świat oczyma wiary przekonuję się, że Bóg działa. Cieszę się, że tak właśnie jest! Moja radość sprawia, że zaczynam wielbić Boga («Ludzie zdjęci bojaźnią sławią dzieło Boga i rozważają Jego zrządzenia»)!
Człowiek mnie zadziwia. Jest skłonny do bohaterstwa i bestialstwa. Nosi w sobie «obszar» dobra, ale też i zła; tak światłość, jak i ciemność. Cała tajemnica człowieka kryje się we wnętrzu - w sercu... Psalmista pisze: «wnętrze człowieka - serce jest niezgłębione». Rodzi się więc pierwsze pytanie: kto może przeniknąć i zgłębić tajemnicę ludzkiego serca? Z odpowiedzią śpieszy św. Paweł: «Duch przenika wszystko, nawet głębokości Boga samego...» (1Kor 2,10). Duch Święty - Duch Jezusa Chrystusa - jest Duszą mojej duszy..., Sercem mojego serca... Rodzi się drugie pytanie: dlaczego obecność Ducha Pana Jezusa nie chroni mnie przed złem i wejściem w ciemność? Odpowiedzią jestem ja sam, a ściśle ujmując tajemnica mojej wolności... Mogę bowiem klęknąć w duszy przed Bogiem i pokornie uznać, że Bóg dał mi ciało, duszę i wszystko dobro («...tak cudownie mnie stworzyłeś...» - Ps 139,14), ale mogę też odrzucić Boga - wyrzucić Pana za drzwi serca... Rodzi się trzecie pytanie: co zrobić, by (roz)poznać obecność Ducha Świętego w sercu i zgodzić się na to, że wielkim pragnieniem Jezusa jest być ciągle ze mną? Oto pytanie... Etty Hillesum kiedyś napisała: «Czasem w sposób nieoczekiwany klęka ktoś w kąciku mnie samej! Kiedy idę drogą lub rozmawiam z jakąś osobą. Tym kimś, kto klęka jestem JA»".
"Oni ostrzą jak miecz swe języki. Psalm 64 to błaganie człowieka lękającego się knowań jego nieprzyjaciół. Ich agresja przejawia się już w mowie, która może «zabić». Używają «gorzkich» słów, może jakichś zaklęć, których skutku obawia się modlący. A wszystko to w ukryciu, by uderzyć znienacka. Psalmista przeczuwa ich zamiary i - czując się niewinny - ośmiela się wołać do Boga o pomoc. Słowa tej modlitwy przywołują na myśl Jezusową modlitwę w Ogrójcu, jego wołanie do Ojca w doświadczeniu lęku (zob. Mk 14,32-36).
Któż nas zobaczy i zgłębi nasze tajemnice? W tym pytaniu wyraża się pycha złoczyńców i poczucie ich bezkarności. Wprawdzie wnętrze człowieka wydaje się niezgłębione, ale ułudą jest sądzić, że coś może się tam ukryć przed Bogiem, które je stworzył. On przenika myśli człowieka i zamiary jego serca (zob. Ps 139,1-4).
Własny język gotuje im upadek. Bóg stanął w obronie niewinnego i karze jego prześladowców. A właściwie, to ich nieprawość obraca się przeciw nim. W tym wyraża się Boża sprawiedliwość, w języku polskim wyrażana sentencją: «czym wojujesz, od tego zginiesz». Być świadkiem takiego wydarzenia to dla sprawiedliwych powód do wysławiania Boga, rozważania Jego dzieła i umocnienia na drodze Bożych praw.
Boże, wysłuchaj pokornie naszych modlitw i spraw, aby nie było podstępu w naszych sercach i niesprawiedliwości w działaniu. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen."
2 Słuchaj Boże, głosu mego, kiedy się żalę, od grozy nieprzyjaciela uchroń życie moje. 3 Ukryj mnie przed zmową złoczyńców, przed zgrają hałaśliwą czyniących zło. 4 Którzy zaostrzyli jak miecz język swój i wymierzyli swoją strzałę, słowo jadowite*. 5 Aby ugodzić w skrytości niewinnego*, ugodzić znienacka, nie bojąc się*. 6 Utwierdzają się w złym zamyśle, zmawiają się, jak ukryć sidła, Mówią: «Któż je zobaczy?» 7 Niech badają zbrodnie, my spełniliśmy zamiar tajemny, a wnętrze człowieka i serce są głębokie.
8 I ugodził ich Bóg strzałą, nagła była ich klęska. 9 Przywodzi ich do upadku ich język, kiwają głową wszyscy patrzący na nich*. 10 Lękiem napełniają się wszyscy ludzie* i opowiadają dzieło Boga, i rozważają co On uczynił. 11 Niech raduje się sprawiedliwy w PANU i w Nim do szuka schronienia. Niech triumfują wszyscy prawego serca.
Przypisy:
KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN". Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".
*/ "PROŚBA O OCHRONĘ PRZED OSZCZERCAMI" -w tłumaczeniu Czesława Miłosza brak jest tytułów psalmów, powyższy
tytuł Psalmu 64 pochodzi z Biblii Poznańskiej .
Sytuacja historyczna prawdopodobnie ta sama co w poprzednim Psalmie /Psalmy w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa/.
*/ (w. 4) "Zaostrzyli jak miecz język swój i wymierzyli swoją strzałę, słowo jadowite" - por. Ps 7,13; Ps 57,5 /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (ww. 4-5) "Wymierzyli swoją strzałę... Aby ugodzić w skrytości niewinnego" - por. Ps 11,2 /Biblia Gdańska/.
*/ (w. 5) "Nie bojąc się" - nie obawiają się odkrycia spisku /Psalmy w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa/.
*/ (w. 7) "Wnętrze człowieka i serce są głębokie" - refleksja typu mądrościowego (por. Jr 17,9) /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 9) "Kiwają głową wszyscy patrzący na nich" - na znak szyderstwa z ich upadku (por. Ps 22,8; Ps 44,15; Jr 48,27) /Biblia Tysiąclecia/. - Potrząsanie głową jest wyrazem szyderstwa (por.
Ps 22,8; Jr 18,16/Biblia Poznańska - przypis do Ps 44 w. 15/.
*/ (w. 10) "Lękiem napełniają się wszyscy ludzie" - lęk w znaczeniu cnoty bojaźni Bożej /Biblia Paulistów/. - Bojaźń Boża jest cnotą
religijną, czyli wyrazem szacunku i pełnej zaufania adoracji człowieka
wierzącego względem Boga, a nie zaś nieuzasadnionym strachem wobec
karzącego bóstwa. /Biblia Paulistów - przypis do Ps 2 w. 11/.
- "Wszyscy ludzie" - wierzący, w odróżnieniu od nieprzyjaciół Boga. Bojaźń Boża napełnia wierzących radością i skłania ich do świadczenia o jego wielkości /Biblia Paulistów/.
Melani Pyke - obraz inspirowany Psalmem 64
Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 64:
Ja jestem drogą i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie. (J 14,6 - Biblia Tysiąclecia)
Dobry jest Pan dla ufnych, dla duszy, która Go szuka. (Lm 3,25 - Biblia Tysiąclecia /BT/)
W Psalmie 63 - za O. Stanisławem Wójcikiem CSsR - wyodrębniamy:
- "Tęsknota duszy rozmiłowanej w Bogu" - ww. 2-4,
- "Radość duszy rozmiłowanej w Bogu" - ww. 5-12.
Jest to piękna modlitwa, w której sługa Boży duszę swoją otwiera przed Panem.
Biblia Paulistów zwraca uwagę, że klimat psalmu współgra z agonią Pana Jezusa w Ogrodzie Oliwnym, gdzie udręczony duchową pustynią w ciemności nocy modlił się do Ojca.
Środkiem do doświadczenia duchowego nasycenia jest modlitwa podczas nocnych czuwań (w. 7). Chrześcijanin dostrzega w niej zachętę do kontemplacji Jezusa obecnego w tabernakulum. Nasycenie duchowe to zapowiedź uczty paschalnej, z której wykluczeni będą bezbożni (ww. 10-11).
Psalm można też odczytywać w kluczu eschatologicznym: cała ziemska wędrówka człowieka jest pielgrzymką w pustynnej spiekocie, w oczekiwaniu nasycenia z góry i spełnienia się ludzkiej tęsknoty w wiecznym zjednoczeniu z Bogiem.
Ks. Stanisław Łach proponuje modlitwę Psalmem 63 rano, oraz za zmarłych.
W Liturgii Godzin nie są wykorzystywane ww. 10-12.
"Psalm 63 to dla mnie jedna z najbardziej przejmujących pieśni Psałterza! W «rankingu» psalmów ciągle jest w «Top Ten». Dlaczego? Przejmujące jest to szukanie Boga - pragnienie, które staje się najgłębszą potrzebą serca.
Oto psalmista - Dawid - jest na pustyni («przebywał na Pustyni Judzkiej») i nie ma dostępu do wody. Nieszczęśnikowi bardzo chce się pić. Jednak pragnienie, które odczuwa, nie jest pragnieniem wody, ale wielkim, dojmującym, przenikającym każdą część ciała i całą duszę pragnieniem Boga («Ciebie pragnie moja dusza, za Tobą tęskni moje ciało, jak ziemia zeschła, spragniona, bez wody»)... Dawid szuka Pana... Stara się... Patrzy przenikliwie za Bogiem w świątyni («W świątyni tak się wpatruję w Ciebie»)... I znajduje (?). Patrzy przenikliwie za Bogiem w codzienności... I znajduje. I cieszy się, że znalazł («błogosławię Cię w moim życiu»). W psalmie słychać wielką radość («moje wargi będą Cię sławić. (...) wzniosę ręce w imię Twoje. (...) radosnymi okrzykami warg moje usta Cię chwalą»). Przyczyną radości i szczęścia jest odnaleziony Bóg!!! Dawid znajduje Pana, który przychodzi ze skuteczną pomocą («Bo stałeś się dla mnie pomocą»). Nieszczęsny i spragniony człowiek znajduje wodę!!! Co ciekawe, Dawid «ma» Boga, ale chce więcej («do Ciebie lgnie moja dusza»)..., chce przylgnąć - na stałe przywiązać się do Boga. Wie, że Bóg ma mocną (silną) i możną («dla Boga nie ma nic niemożliwego») rękę («prawica Twoja mnie wspiera»)...
Podziwiam Dawida. Szuka i znajduje Pana, ale ciągle jest niezaspokojony. Ciągle chce więcej. Bóg to lubi".
"Boże mój, Ciebie szukam. W tym psalmie jest wprawdzie poszukiwanie Boga, bo ktoś zagraża życiu, bo «szukają zguby mojej duszy», ale zostaje ono zdominowane przez poszukiwanie, które jest wyrazem miłości i zawierzenia: szukam, pragnę («jak zeschła ziemia» - porównanie pasuje do wskazanej okoliczności psalmu: «na pustyni Judzkiej»), tęsknię, wpatruję się, wspominam, myślę o Tobie, lgnę do Ciebie. Zwłaszcza, gdy w Liturgii Godzin modlimy się tym psalmem bez jego trzech ostatnich wersetów, to słowa te unoszą duszę w porywie żarliwej modlitwy. W świątyni wpatruję się w Ciebie (i) błogosławię Cię w moim życiu. Na każdym miejscu i w każdym czasie, w świątyni («w cieniu skrzydeł» cherubinów na Arce Przymierza = pod Bożą opieką) i na «swym posłaniu» psalmista pragnie adorować, wysławiać, błogosławić Pana, wznosić ręce w Jego imię. To jest jak ożywcza woda i wyśmienity pokarm (tłuszcz był przysmakiem). Przynosi pokrzepienie w trudnych chwilach. Łaska Twoja lepsza jest od życia. Doświadczenie Boga, Jego bliskości, Jego świętości i łaskawości («hesed»), tak zachwyca i pochłania serce ludzkie, że wobec tego niczym są trudy i niebezpieczeństwa tego życia, że już więcej nic nie jest w stanie nas zastraszyć, odebrać nadzieję, którą pokładamy w Bogu, że «już nic nas nie zdoła odłączyć od miłości Boga» (Rz 8,39).
Modlitwa poranna. Psalmem 63,2-9 modlimy się w Liturgii Godzin podczas Jutrzni w niedziele (I Tygodnia psalmodii), święta i uroczystości, stąd też psalm ten stanowi i kształtuje poranną modlitwę wiernych modlących się liturgicznie. Jest modlitwą świętowania, rozpoczyna uwielbienie Chrystusa zmartwychwstałego, zwycięskiego «króla» i Pana, i uczczenie tych, którzy w Jego łasce uczestniczą i dostępują udziału w chwale i radości wiecznej Boga. Boże, wejrzyj na nas łaskawie, bo jedynie w Tobie człowiek odnajduje pokój i radość swego życia tu na ziemi, i nadzieję wiecznego szczęścia. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen".
Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 63 z "Biblii z komentarzami Jana Pawła II":
"Psalm 63 jest Psalmem mistycznej miłości, sławiącym całkowite zjednoczenie z Bogiem, które rodzi się z tęsknoty nieomal fizycznej i osiąga pełnię w głębokim i nieustannym obcowaniu z Nim. Modlitwa przyjmuje postać tęsknoty, pragnienia i głodu, ponieważ ogarnia duszę i ciało. (...) Jeśli odczytujemy ten Psalm w świetle tajemnicy paschalnej, nasze pragnienie i głód Boga zaspakaja Chrystus ukrzyżowany i zmartwychwstały, od którego otrzymujemy, dzięki darowi Ducha Świętego i sakramentów, nowe życie i podtrzymujący je pokarm. Przypomina nam o tym św. Jan Chryzostom, który komentując Janowy zapis o przebitym boku, z którego «wypłynęła krew i woda» (por. J 19,34), stwierdza: «Ta krew i woda są symbolami Chrztu i Tajemnic», czyli Eucharystii. I dodaje: «Czy widzicie, jak Chrystus złączył się ze swą oblubienicą? Widzicie, jakim pokarmem syci nas wszystkich? Z tego samego pokarmu zostaliśmy ukształtowani i nim jesteśmy karmieni. Jak bowiem niewiasta karmi własną krwią i mlekiem tego, którego poczęła, tak i Chrystus nieustannie karmi własną krwią tego, którego sam zrodził». (Audiencja generalna, 25 kwietnia 1999 r.)". Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.
1 Psalm Dawida, gdy był na pustyni Judzkiej*. 2 Boże, Boże mój, szukam Ciebie od poranku, moja dusza pragnie Ciebie, jakże tęskni do Ciebie moje ciało* na ziemi pustynnej i nieprzebytej, niemającej wody. 3 Przychodzę do Ciebie do świątyni, aby widzieć Twoją moc i Twoją chwałę. 4 Albowiem lepsza jest Twoja łaska aniżeli życie, moje wargi będą Ciebie wysławiać.
5 Tak błogosławić będę Ciebie w moim życiu, w Twoje imię będę podnosić moje ręce*. 6 Niby tłuszczem i szpikiem sycić się będzie moja dusza i radosnymi wargami będą Ciebie sławić moje usta. 7 Jak wspominałem Ciebie na moim łożu, tak w czasie porannych straży* myślę o Tobie, 8 bowiem byłeś dla mnie moim pomocnikiem i w cieniu Twych skrzydeł* rozraduję się. 9 Przywarła moja dusza do Ciebie, podtrzymuje mnie Twoja prawica. 10 Oni zaś bezskutecznie szukają mojej duszy, zapadną się w głębinę ziemi*. 11 Niech wydani zostaną we władzę miecza i niech będą pastwą szakali*. 12 Król zaś będzie się weselić w Bogu, chlubić będzie się każdy, kto na Niego przysięga*, albowiem zamknięte zostaną usta mówiących nieprawość.
Przypisy:
*/ W Psałterzu ks. Henryka Paprockiego (kapłana Cerkwi Prawosławnej) jest to Psalm 62.
*/ "W OBLICZU BOŻEJ ŚWIĘTOŚCI" - w
Psałterzu ks. Henryka Paprockiego brak jest tytułów psalmów, powyższy
tytuł Psalmu 63 pochodzi z Nowego Przekładu Dynamicznego Księgi Psalmów.
*/ (w. 1) "Gdy był na pustyni Judzkiej" - por. 1Sm 23,14 lub 1Sm 24,2 /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 2)"Moja dusza pragnie Ciebie, jakże tęskni do Ciebie moje ciało" - "dusza" i "ciało" wyrażają w ST całego człowieka; całą swoją istotą tęskni on za Bogiem /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 5)"W Twoje imię będę podnosić moje ręce" - wznoszenie rąk jest gestem podkreślającym żarliwość modlitwy /Biblia Poznańska/.
*/ (w. 6)"Niby tłuszczem i szpikiem sycić się będzie moja dusza" - tłuszcz jako symbol obfitości (Ps 36,9); przy składaniu ofiar przeznaczono go, jako najlepszą część, dla Boga (Kpł 7,23.25) /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 7)"W czasie porannych straży" - idiom wskazujący na późne godziny nocne. Nocne patrole (straże) w
wojsku hebrajskim zmieniały się trzy razy w ciągu nocy. Stąd wziął się
podział nocy na trzy okresy, zwane strażami. Każda z nich obejmowała
trzecią część czasu pomiędzy zachodem a wschodem słońca, czyli w
zależności od pory roku - miała około czterech godzin: straż wieczorna
(od zmierzchu do ok. godz. 22:00), straż nocna (od ok. 22:00 do ok.
2:00) i straż poranna (od ok. 2:00 do rana... Z czasem Żydzi przejęli
grecki i rzymski podział nocnych straży na cztery... /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
*/ (w. 8)"W cieniu Twych skrzydeł" - tj. pod opieką Bożą w świątyni. "Skrzydła" nawiązują do cherubów ocieniających Arkę Przymierza (por. 1Krl 8,6-7; Ps 17,8; Ps 36,8) /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 10)"W głębinę ziemi" - czyli do krainy umarłych /Biblia Poznańska/.
- ST nie miał jasnego pojęcia życia pozagrobowego. Zmarli przebywają w
podziemnym Szeolu, prowadząc życie cieniów. Minimalna ich żywotność
powoduje rozluźnienie kontaktu z Panem (Ps 88,11-13; Ps 115,17; Iz
38,18n), który jednak sprawuje władzę także nad podziemiem (Ps 139,8; Am
9,2; Hi 26,6) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 6 w. 6/.
*/ (ww. 10-11) "Zapadną się w głębinę ziemi. Niech wydani zostaną we władzę miecza i niech będą pastwą szakali" - złorzeczenie
przeciw wrogom częste w psalmach. Przewrotność religijno-moralna wrogów
stawia ich również w przeciwieństwie do Boga i całego jego narodu.
Dopiero w świetle pełnego objawienia NT Chrystus Pan nakazuje miłować
nawet nieprzyjaciół (por. Mt 5,44) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 54 w. 7/.
- Złorzeczenia w modlitwie, czyli prośby o klęskę wrogów występują w
Psałterzu bardzo często. Oddają one sposób myślenia starożytnych. Walka z
bezbożnymi polegała bowiem także na modlitwie o ich unicestwienie, a
niewinnie krzywdzony człowiek często nie posiadał już innego środka, by
dochodzić sprawiedliwości. Psalmista nie mści się jednak na wrogach,
lecz oddawał pomstę Bogu. Przykazanie miłości nieprzyjaciół przyniósł
dopiero Jezus Chrystus (np. Mt 5,44). Występujące w psalmach
złorzeczenia możemy interpretować na płaszczyźnie duchowej, jako
modlitwę o zniszczenie wszelkiego zła i przyśpieszenie ostatecznego
zwycięstwa Boga /Biblia Paulistów - przypis do Ps 12 w. 4/.
*/ (w. 11)"Niech będą pastwą szakali" - pozbawienie zmarłego pogrzebu i pozostawienie jego ciała na żer dla dzikich zwierząt okrywało go największą hańbą /Biblia Poznańska/.
*/ (w. 12) "Król zaś będzie się weselić w Bogu, chlubić będzie się każdy, kto na Niego przysięga" - na króla przysięgano w Egipcie (Rdz 42,15-16), a także w Izraelu (1Sm 17,55; 2Sm 11,11; 2Sm 15,21) /Biblia Tysiąclecia/.
Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 63:
Bo góry mogą ustąpić i pagórki się zachwiać, ale miłość moja nie odstąpi od ciebie i nie zachwieje się moje przymierze pokoju, mówi Pan, który ma litość nad tobą. (Iz 54,10 - BT)
[Pan] mi powiedział: «Wystarczy ci mojej łaski. Moc bowiem w słabości się doskonali».
Najchętniej więc będę się chlubił z moich słabości, aby zamieszkała we mnie moc Chrystusa. (2Kor 12,9 - Biblia Tysiąclecia /BT/)
Św. Jan Paweł II zwraca uwagę, że ufne słowa Psalmu 62 są modlitwą i zarazem programem
życia: «Dusza moja spoczywa tylko w Bogu, od Niego przychodzi moje
zbawienie» (Ps 62,2-3). Temu zaufaniu do Boga przeciwstawia się bałwochwalcza pokusa
panowania nad innymi, przejawiająca się w przemocy, kradzieży, w dążeniu
do bogactwa, które mają rzekomo gwarantować prestiż i władzę. Ten jednak, kto ma świadomość własnych ograniczeń oraz faktu, że
wszystko przemija, nie będzie budował własnego życia na tych fałszywych
przesłankach. Człowiek wierzący pokłada nadzieję tylko w Chrystusie,
który jest źródłem radości i pokoju.
Sobór Watykański II zastosował do kapłanów zachętę z Psalmu 62,
by «nie przywiązywać serc do bogactw» (por. w. 11b). Dekret o posłudze i
życiu prezbiterów nawołuje: «nie przywiązując się do bogactwa, niech
zawsze unikają wszelkiej chciwości i usilnie powstrzymują się od
prowadzenia wszelkiego rodzaju handlu» (Presbyterorum ordinis, 17).
W swym komentarzu do Psalmu 62 św. Ambroży pisze:
«Nasz Pan Jezus, przyjmując ciało człowieka, by je w swej Osobie
oczyścić, cóż innego mógł uczynić w pierwszym rzędzie, jeśli nie
przeciwdziałać zgubnemu wpływowi prastarego grzechu? Poprzez
nieposłuszeństwo, czyli pogwałcenie Bożych nakazów, zakradła się wina. A
więc przede wszystkim musiał przywrócić posłuszeństwo, by stłumić
zarzewie grzechu. (...) Stał się wzorem posłuszeństwa, by nim nas
napełnić».
"Psalm 62 to dla mnie jedna z najbardziej zachwycających pieśni Psałterza! W «rankingu» psalmów ciągle jest w pierwszej «dziesiątce». Co mnie wzrusza? Ufność psalmisty... Bardzo chcę się podpisać pod Psalmem 62. Modlę się:«Mój Boże, bądź dla mnie... ZBAWIENIEM! SKAŁĄ! TWIERDZĄ! NADZIEJĄ! CHWAŁĄ! UCIECZKĄ!» ...«W każdym czasie Jemu ufaj, narodzie! Przed Nim serca wasze wylejcie»... To zdanie jest syntezą teologii modlitwy - wyraża to, co jest najważniejsze w czasie spotkania człowieka z Bogiem: 1. Co to jest modlitwa? ...«serca (...) wylejcie»... Wylanie serca... 2. Gdzie jest...? «Przed Nim»... Przed Panem... W obecności - Obliczu Boga... 3. Co jest zasadniczym przymiotem...? ...«ufaj»... Ufność... 4. Kiedy jest...? «W każdym czasie»... Zawsze... 5. Kto jest uczestnikiem...? ...«narodzie!»... Tak każdy człowiek, jak i cały Lud Boży... ...«Bóg raz powiedział, dwa razy to słyszałem: Bóg jest potężny. I Ty, Panie, jesteś łaskawy»... I ostatnia «perełka» - Bóg jeden raz rzekł o sobie: «Jestem potężny!» Psalmista słyszy to dwa razy (dzięki echu?) i dodaje: «I Ty, Panie, jesteś łaskawy». Summa summarum: Bóg jest łaskawą potęgą i potężną łaskawością!!! «JEZU, UFAM TOBIE!!!»"
"Dusza moja spoczywa tylko w Bogu. Poprzez metaforę spoczynku psalmista wyznaje swoje zaufanie do Boga, w którym pokłada nadzieję wybawienia. Porównuje Go do bezpiecznej skały, na której zbudowana twierdza opiera się każdemu atakowi wroga. To wyznanie powraca w tym psalmie w ww.6-7, z delikatną zmianą na początku - bo słowem zachęty do złożenia w Bogu ufności («spocznij duszo moja»). Werset 8 ponawia to osobiste wyznanie zaufania. A następny wiersz kieruje tę zachętę do narodu. Psalmista dzieli się swoim doświadczeniem Boga i swoją pewnością ocalenia ze wszystkimi, i zachęca do ufnego powierzenia Mu swoich trosk («wylewajcie serca» = wylewajcie łzy, wypowiedzcie to, co boli wasze serca). Dzięki temu i my jesteśmy zaproszeni do «spoczynku» w Bogu, w ufności Jemu - doświadczenia wolności od lęków, niepewności i liczenia tylko na siebie. Aby odnaleźć upragniony pokój w naszym sercu. Dokądże będziecie napadać na człowieka? Słowo, które wypowiedziane w lęku, demaskuje nieprzyjaciół ukrywających się za pozorami życzliwości i dobrego słowa, a wykorzystujących każdą okazję, by zniszczyć. W duchu mądrościowego pouczenia psalmista porównuje podstępnego człowieka do tchnienia, które jest lekkie, ma małą wagę, a więc ma małą wartość i znaczenie. Odradza też pokładać ufność we własnej sile i zdobytym bogactwie. Bo każdy będzie musiał stanąć przed Bogiem i odpowiedzieć za swoje czyny. Sprawiedliwy może liczyć na Bożą łaskawość, a nieprawy…
Modlitwa Jezusa i Kościoła. Jezus modlił się pełen ufności do Ojca przed i podczas swojej męki. Uczniowie Pana w tej modlitwie odnajdywali pokój i moc do znoszenia prześladowań i w obliczu męczeńskiej śmierci. Ta modlitwa uczy odrzucać fałszywe źródła bezpieczeństwa, moc siły i podstępu oraz bogactw, a budować swe życie «na skale» wiary. Panie Boże, ten, kto Tobie zaufa, wytrwa w przeciwnościach i osiągnie zbawienie. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen".
Psalm 62 w wykonaniu Zespołu 33:
Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 62 z "Biblii z komentarzami Jana Pawła II":
"Psalm 62, pełna ufności pieśń (...) przypomina optymistyczny i
mocny akt strzelisty, wezwanie będące także programem życia: «Jedynie w
Bogu spokój znajduje ma dusza, od Niego przychodzi moje zbawienie. Tylko
On jest opoką i zbawieniem moim, On moją twierdzą, więc się nie
zachwieję» (ww. 2-3. 6-7). W dalszym ciągu Psalmu znajdujemy
przeciwstawienie dwóch rodzajów ufności. Są one owocem dwóch
podstawowych wyborów, dobrego i przewrotnego, z których wynikają dwie
odrębne postawy moralne. Najpierw mowa jest o ufności pokładanej w Bogu,
opiewanej w początkowej inwokacji, w której pojawia się jako symbol
stałości i bezpieczeństwa - opoka, «skała obronna», czyli twierdza,
obronny bastion. (...) Następnie pojawia się inna forma ufności, natury bałwochwalczej, którą modlący się człowiek zdecydowanie krytykuje. Ufność ta wiąże bezpieczeństwo i stabilność z przemocą, rabunkiem i bogactwem. Wezwanie staje się jasne i wyraźne: «Nie pokładajcie ufności w przemocy ani na próżno nie łudźcie się rabunkiem, do bogactw, choćby rosły, serc nie przywiązujcie» (w. 11). Zakazuje się tu hołdowania trzem idolom, są one bowiem sprzeczne z godnością człowieka i szkodzą współżyciu społecznemu. Pierwszym fałszywym bogiem jest przemoc, do której niestety ludzkość nadal się ucieka również i w naszych naznaczonych rozlewem krwi czasach. Ten bożek inspiruje rozliczne wojny, ucisk, nadużycia, tortury i haniebne zabójstwa, dokonywane bez najmniejszych wyrzutów sumienia. Drugim fałszywym bogiem jest rabunek, w takich formach, jak zdzierstwo, niesprawiedliwość społeczna, lichwa, korupcja polityczna i gospodarcza. Zbyt wielu ludzi łudzi się, że zaspokoi w ten sposób swą zachłanność. Bogactwo to trzeci bożek, do którego «przywiązuje się serce» człowieka w złudnej nadziei, że uratuje się on przed śmiercią (por. Ps 49) i zapewni sobie poczesne miejsce pod względem prestiżu i władzy. (...) Człowieka sprawiedliwego czekają również trudne doświadczenia i konieczne są odważne wybory, zawsze jednak towarzyszy mu ufność do Boga (por. Ps 62, 2). W tym świetle Ojcowie Kościoła widzieli w modlącym się człowieku z Psalmu 62 zapowiedź Chrystusa i w Jego usta wkładali początkową inwokację, wyrażającą bezmierną ufność i przylgnięcie do Boga. (Audiencja generalna, 10 listopada 2004 r.)".
Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.
Pełny tekst katechezy "Psalm 62 - POKÓJ BOŻY" dostępny jest w bibliotece serwisu Opoka.
Tekst hebrajski Psalmu 62
PSALM 62 (61)
("Mój Psałterz"- tłumaczenie ks. Alfred Tschirschnitz /Biblia Ekumeniczna/)
BÓG JEDYNĄ NADZIEJĄ
1 Przewodnikowi chóru. Według Jedutuna*. Psalm Dawida.
2 Tylko w Bogu moja dusza znajduje ukojenie, u Niego jest moje zbawienie. 3 Tylko On jest moją opoką i zbawieniem, moją twierdzą, więc się nie zachwieję. 4 Jak długo będziecie napadać na człowieka, przewracać go wszyscy jak pochyłą ścianę, jak mur, który się wali? 5 Z pewnością myślą jak go pozbawić stanowiska, umiłowali kłamstwo. Choć ustami błogosławią, to w sercu złorzeczą.
6 Tylko w Bogu odpoczniesz, moja duszo, bo od Niego pochodzi moja nadzieja. 7 Tylko On jest moją opoką i zbawieniem, moją twierdzą, więc się nie zachwieję. 8 Bóg jest moim zbawieniem i chwałą, opoką mojej mocy. W Bogu moje schronienie! 9 Narodzie, zawsze Mu ufaj, otwórzcie wszyscy przed Nim swoje serca, Bóg jest naszym schronieniem!
10 Naprawdę, ludzie są nicością, zawodny jest człowiek. Wznoszą się w górę na wadze, bo wszyscy są lżejsi niż tchnienie. 11 Nie pokładajcie nadziei w przemocy, nie polegajcie na grabieży. Nie przywiązujcie serc do bogactwa, choćby się mnożyło*. 12 Bóg jeden raz przemówił, dwa razy to słyszałem*, że Bóg jest mocą, 13 że u Ciebie, Panie, jest łaska - bo Ty odpłacasz każdemu według jego uczynków.
Przypisy:
*/ (w. 1) "Jedutun" -
wybitny lewita, który (1Krn 9,16) za czasów Dawida sprawował nadzór nad
instrumentami muzycznymi (1Krn 16,41n) i wykonywał utwory muzyczne
(1Krn 25,1.6; 2Krn 5,12) wraz z Asafem i Hemanem /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 39 w. 1/.
*/ (w. 4) "Jak długo będziecie napadać na człowieka, przewracać go wszyscy jak pochyłą ścianę, jak mur, który się wali?" - sytuacja Psalmisty wydaje się beznadziejna, jest on bliski załamania się. Przeciwnicy jego pełni są zakłamania (w. 5 - por. Ps 55,22) /Biblia Tysiąclecia/. - Chyląca się ściana, podobnie jak uszkodzony mur, który w każdej chwili może runąć, są obrazem niebezpieczeństwa, w jakim znajduje się Psalmista, otoczony przez licznych przeciwników / Biblia Poznańska/.
*/ (w. 10) "Ludzie są nicością, zawodny jest człowiek. Wznoszą się w górę na wadze, bo wszyscy są lżejsi niż tchnienie" - nieprzyjaciele Psalmisty są bezsilni w swych przewrotnych poczynaniach; wykazuje to próba ich postępowania na "wadze życia" (por. Hi 31,6; Dn 5,27: pogląd pochodzenia egipskiego). Podobne refleksje snują psalmy na temat wszystkich ludzi: Ps 39,7; Ps 78,39; Ps 144,4 /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 11) "Nie przywiązujcie serc do bogactwa, choćby się mnożyło" - por. Łk 12,19-20; 1Tm 6,17 /Biblia Ekumeniczna/.
*/ (w. 12) "Bóg jeden raz przemówił, dwa razy to słyszałem" - rodzaj przypowieści numerycznych. Por. Am 1,3n; Prz 6,16; Prz 30,15; Hi 40,5 /Biblia Warszawsko-Praska/. - Autor posługuje się tu formą stylistyczną często spotykaną w literaturze mądrościowej; polega ona na posługiwaniu się konkretnymi liczbami i stopniowaniu ich dla podkreślenia wagi pewnych wypowiedzi /Biblia Poznańska/.
*/ (w. 13) "U Ciebie, Panie, jest łaska - bo Ty odpłacasz każdemu według jego uczynków" - por. Prz 24,12; Syr 16,12-14; Mt 16,27; Rz 2,6n; 1Kor 3,13-15; 2Tm 4,14; Ap 2,23; Ap 14,13; Ap 20,12n; Ap 22,12 /Biblia Tysiąclecia/.
Komentarz do Psalmu 62 O. Adama Szustaka OP:
A Bóg, [dawca] nadziei, niech wam udzieli pełni radości i pokoju w wierze, abyście przez moc Ducha Świętego byli bogaci w nadzieję. (Rz 15,13 - BT)
Wybaw mnie, Panie, od moich wrogów, do Ciebie się uciekam (Ps 147,9 - Biblia Tysiąclecia)
Psalm 61 jest psalmem błagalnym - indywidualna lamentacją.
"Międzynarodowy Komentarz do Pisma Świętego" zwraca uwagę, że nawet wtedy, gdy nam się zdaje, że odeszliśmy od Boga bardzo daleko, wciąż możemy Go wzywać na pomoc. Słowa „z krańców ziemi”
można rozumieć dosłownie (psalmista jest fizycznie daleko od świątyni
Pańskiej, niczym na wygnaniu), bądź przenośnie (psalmista czuje się
duchowo oddalony od Boga).
Tak czy inaczej, pierwsza część psalmu zawiera prośbę o przezwyciężenie dystansu między Bogiem a psalmistą. „Przybytek” i „skrzydła” to metafory opiekuńczej obecności Boga, której poszukuje psalmista.
Druga połowa psalmu dotyczy życia i panowania nie wymienionego z imienia króla. Niewykluczone, że psalmista, posługując się trzecią osobą, mówi o sobie samym, ale w Septuagincie - i później w tradycji chrześcijańskiej - odczytywano ten psalm jako modlitwę o charakterze mesjańskim. Jako taki wyraża nadzieję na przyjście przyszłego króla, którego panowania strzec będą „łaska i wierność” - ideał osiągnięty przez kilku tylko, jeśli w ogóle, królów historycznych.
W Psalmie 61, za O. Stanisławem Wójcikiem CSsR, wyróżniamy:
- "Tęsknota za świątynią" - ww. 2-5,
- "O długie życie w łasce - ww. 6-9.
Biblia Paulistów zaprasza do modlitwy Psalmem 61: "Słowami Psalmu może modlić się każdy człowiek, który pragnie udziału w wiecznym dziedzictwie, czyli zażyłości z Bogiem w niedostępnej świątyni nieba, gdzie na wieki będzie Go wysławiał".
Psalm 61 w języku hebrajskim w wykonaniu Christene Jackman:
" ...«Wołam do Ciebie z krańców ziemi»... Kto woła do Boga z samej krawędzi ziemi..., z marginesu świata..., z miejsca wygnania???
Syn Marnotrawny
Henri J. M. Nouwen w książce pt. Powrót syna marnotrawnego, opisując misję Jezusa, cytuje Brata Pierre'a Marie Delfieux - założyciela Wspólnoty Jerozolimskiej: «Ten, który narodził się (...) z samego Boga, pewnego dnia zabrał z sobą to, co było pod Jego stopami, i odszedł ze swym dziedzictwem, swym tytułem syna i ceną wykupu. Odszedł do dalekiej krainy... do odległej ziemi... gdzie ogołocił się i stał się podobny człowiekowi. (...) Jak korzeń w jałowej ziemi wyrósł przed nami, wzgardzony, najmniejszy z ludzi, od którego odwraca się twarz. Bardzo wcześnie poznał, co to wygnanie, wrogość, osamotnienie... Po tym, jak rozdał wszystko w swym szczodrym życiu, swą wartość, pokój, światło, prawdę, życie... wszystkie skarby wiedzy i mądrości; (...) po tym, jak się zagubił pośród zagubionych dzieci z domu Izraela, spędzając czas z chorymi (a nie dobrze się mającymi), z grzesznikami (a nie ze sprawiedliwymi), a nawet z prostytutkami, którym obiecał, że wejdą do Królestwa Jego Ojca; po tym, jak został potraktowany niczym żarłok i pijak, przyjaciel grzeszników i celników, Samarytanin, opętany, bluźnierca; po tym, jak ofiarował wszystko, nawet swoje ciało i krew; po tym, jak poczuł w sobie głęboki smutek, lęk i trwogę duszy; po tym, jak sięgnął dna rozpaczy, którą dobrowolnie się okrył, jakby był opuszczony przez Ojca, z dala od źródła wody życia - zawołał z krzyża, do którego Go przybito: 'Pragnę'».
Jezus jako «Syn Marnotrawny» mógł wołać do Ojca: ...«gdy słabnie moje serce: na skałę zbyt dla mnie wysoką wprowadź mnie»... Cóż to mogła być za skała? Kalwaria? Niegdyś miejsce za miastem - «na krańcu» Jerozolimy, gdzie Pan doszedł z ciężkim krzyżem. Ale dlaczego zbyt wysoka? Przecież w wymiarze fizycznym Golgota nie była wielką górą. Być może brzmi tu echo Getsemani i wołania: «Abba, Ojcze, (...) zabierz ten kielich ode Mnie» (Mk 14,36). [W psalmie] Pan zaraz dodaje: «Ty jesteś dla mnie obroną, wieżą warowną przeciwko wrogowi», [w Ogrójcu] «...dla Ciebie wszystko jest możliwe...» (Mk 14, 36). Jezus - Syn (Boży i Człowieczy) bez wątpienia tęsknił za Ojcem. Kochał Niebo! Dlatego marzył: «Chciałbym zawsze mieszkać w Twoim przybytku, uciekać się pod cień Twoich skrzydeł!»"
"Wołam do Ciebie z krańców ziemi. Błagalny głos, który płynie do Boga «z krańców ziemi», to głos psalmisty mieszkającego «w diasporze», daleko od świątyni jerozolimskiej. Modlitwa płynie z ust utrudzonego zmaganiem się z przeciwnościami i prześladowaniem. To głos tego, który w swym nieszczęściu, «gdy słabnie jego serce» czuje się tak «daleko» od bezpiecznego miejsca, jakim jest Boży przybytek. To może być także głos pielgrzyma, który przybywa do świątyni i doświadcza łaski tego miejsca. Na skałę zbyt dla mnie wysoką wprowadź mnie. Wobec swoich wrogów psalmista szuka ratunku u Boga, bo sam nie zdoła się uratować. Z ufności pokładanej w Bogu płynie prośba o Bożą pomoc. I westchnienie, by móc zawsze przebywać w bliskości Pana, każdego dnia wysławiać Go i wypełniać złożone na Jego cześć śluby. «Na krańcach ziemi» dojrzało to pragnienie i zostało wyrażone w szczerej modlitwie. Także w modlitwie pielgrzyma, który wie, że na razie musi jeszcze powrócić do siebie. Przymnażaj dni do dni króla. Modlitwa za króla zawiera także to «zawsze», które wyraża pragnienie trwałości królestwa, cieszącego się pokojem, sprawiedliwością, bezpieczeństwem. Lud Starego Przymierza oczekiwał na mesjańskiego króla. W Chrystusie spełniły się zapowiedzi, ale Kościół pielgrzymujący modli się jeszcze codziennie: «przyjdź Królestwo Twoje!». Panie Jezu, który zwyciężyłeś szatana i przyniosłeś światu pokój, bądź uwielbiony. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen".
Psalm 61 w wykonaniu Living Light Orchestra:
PSALM 61 (60)
("Mój Psałterz" - przekład O. Stanisława
Wójcika CSsR)
MODLITWA KRÓLA WYGNAŃCA
1 Kierownikowi chóru. Na instrumenty strunowe. Dawida.
2 Słuchaj, o Boże, mego wołania, zwróć uwagę na moją modlitwę. 3 Z krańców ziemi wołam do Ciebie*, gdy serce moje omdlewa. Na skałę mnie wzniesiesz, dasz mi odpoczynek, 4 bo jesteś dla mnie obroną, wieżą potężną przeciwko wrogowi. 5 Obym mógł mieszkać zawsze w Twoim przybytku, pod Twoich skrzydeł zasłonę się chronić*!
6 Przecież Ty, Boże, słyszałeś me śluby, dałeś mi dziedzictwo czcicieli Twego imienia. 7 Dodawaj dni do dni królowi, niech lata jego trwają w liczne pokolenia*; 8 Niech króluje na wieki przed Bogiem; łaskę i wierność ześlij, by go strzegły*. 9 Wówczas będę zawsze wysławiać Twe imię i co dzień spełniać swe śluby.
Przypisy:
*/ (w. 3) "Z krańców ziemi wołam do Ciebie" - Psalmista wzywa Boga z dalekiego kraju, podobnie jak w Ps 42,7; Ps 120,5n /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 5) "Obym mógł mieszkać zawsze w Twoim przybytku, pod Twoich skrzydeł zasłonę się chronić" - por. Iz 31,5; Mt 23,27 /Biblia Tysiąclecia/.
- "Pod Twoich skrzydeł zasłonę się chronić" - por. Ps 36,8; Ps 57,2 /Biblia Paulistów/.
*/ (w. 7) "Dodawaj dni do dni królowi, niech lata jego trwają w liczne pokolenia" - por. Ps 21,5; Ps 72,5.17; 2Krl 20,6. Po niewoli - sens mesjański (por. Jr 30,9) /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 8) "Łaskę i wierność ześlij, by go strzegły" - łaska i wierność Boża, niby dobre duchy, mają pełnić rolę opiekunów (por. Ps 40,12; Prz 20,28) /Biblia Poznańska/.
Komentarz O. Adama Szustaka OP:
Ty jesteś moją ucieczką, wyrwiesz mnie z ucisku i dasz mi radość mego ocalenia. (Ps 32,7 - Psałterz Tyniecki)
Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście,
a Ja was pokrzepię.
(Mt 11,28 - Biblia Tysiąclecia /BT/)
Psalm 60 jest psalmem błagalnym, uroczystą modlitwą o zwycięstwo.
Klęski, niepowodzenia, porażki dopuszcza Bóg na Kościół (którego typem był Izrael), na chrześcijańskie narody, na dusze wierzące. Mamy nie upadać na duchu, lecz prosić o pomoc Tego, który powiedział: Oto Ja jestem z wami!...
Dwa ostatnie wiersze psalmu mogą znaleźć się w modlitwie każdego wieku i pokolenia. W sytuacji zagrożenia ze strony prawdziwego wroga jedynie pomoc Boża jest naprawdę skuteczna.
Podobny temat podejmuje Psalm 62.
"Na początku - w wersecie 1 - jest przedstawiony cel psalmu. Czytam: «Dawidowy. Celem pouczenia»... Psalm 60 jest więc utworem dydaktycznym. Autor - Dawid - pisze, aby przekazać przesłanie historiozoficzne, przedstawia prawdę o mądrości i logice zawartej w dziejach Narodu Wybranego.
Początek jest trudny: «Odrzuciłeś nas, o Boże, starłeś nas, rozgniewałeś się»... Autor widzi, że Bóg opuścił swój naród.
Trudne położenie Izraela nie wpędza w rozpacz Dawida, który zwraca się do Boga: «...powróć do nas!»...
Autor widzi w całej rozciągłości rozmiar dramatu i wielkie cierpienie ludu Ziemi Świętej: «Wstrząsnąłeś i rozdarłeś ziemię (...). Kazałeś ludowi swemu zaznać twardego losu»...
I znów, patrząc na Ziemię Świętą, z ufnością woła: «ulecz jej rozdarcia, albowiem się chwieje»...
Dawid głęboko wierzy, że Bóg, który jest Panem historii, zrobi wszystko, by wysłuchać próśb i uratować swój ukochany Naród Wybrany: «Aby ocaleli, których Ty miłujesz, wspomóż Twą prawicą i wysłuchaj nas!»... To jest - sądzę - najważniejsza zasada filozofii dziejów Izraela.
Bóg w swojej przemowie zapewnia Izraelitów: UCIESZĘ WAS, bo POKONAM waszych wrogów!!! «Bóg przemówił w swojej świątyni: 'Będę się radował i (...) będę triumfował'»...
To zwycięstwo Pana stanie się udziałem Narodu Wybranego, który dzięki potężnej prawicy Boga odniesie triumf nad swoimi nieprzyjaciółmi!!!
Koniec tchnie optymizmem: «W Bogu dokonamy czynów pełnych mocy»..."
"Rozgniewałeś się, lecz powróć do nas! Ludzie różnią reagują na nieszczęścia, najczęściej trwogą, bólem straty, wołaniem o ratunek, ale bywa i tak, jak w Psalmie 60, że wobec narodowej katastrofy Psalmista zachowuje całkowity spokój, a jego rozmowę z Bogiem można by oddać słowami: ok, wiem, że to się nam należało, miałeś prawo, żeby nas ukarać, ale proszę teraz już przebacz i pomóż. Nawet, jeżeli nie dla nas samych, to ze względu na całą ziemię, która tego „nie przetrzyma”.
Aby ocaleli, których Ty miłujesz. Nadzieja pokładana w Bogu nie pozwala zwątpić. Bóg jest wierny przymierzu i swojej miłości do Izraela. Nawet pośród największej tragedii Boża opatrzność będzie czuwać nad wiernymi i sprawiedliwymi, i uratuje ich z opresji. Z tej ufności płynie prośba o Bożą pomoc, bo na ludzką nie można już liczyć. Boża wyrocznia w świątyni. Tchnie poczuciem pewności i triumfalnej wręcz radości. Bóg jest Panem wszystkich narodów, On króluje nad Izraelem i Judą, nad Edomem, Moabem i Filisteą. Jeśli On tylko zechce, pozwoli nam zdobyć twierdze i pokonać nieprzyjaciół. Oby tylko nie odrzucił nas na wieki. Boże Panie, Tobie bardziej zależy na naszym ocaleniu, niż nam samym, wspomóż nas w walce przeciw nieprzyjaciołom naszej duszy, abyśmy osiągnęli zbawienie. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen."
Psalm 60 w języku hebrajskim:
PSALM 60 (59)
("Mój Psałterz" - tłumaczenie Anna Horodecka, Jurij Gołowanow, Zespół Redakcyjny NPD /Nowy Przekład Dynamiczny/)
MODLITWA ZBOLAŁEGO PRZYWÓDCY
1 Wskazówka dla kierownika chóru: «Lilia świadectwa»*. Miktam* Dawida ku pouczeniu*, 2 nawiązujący do sytuacji, gdy Dawid walczył z Aramejczykami z Mezopotamii i z Aramejczykami z Soby, a Joab, powracając, zabił w Dolinie Soli dwanaście tysięcy Edomitów*.
3 Boże, to Ty nas złamałeś i precz odrzuciłeś*, lecz porzuć już gniew swój i przyjmij nas do siebie! 4 Naszą ziemią wstrząsnąłeś, rozdarłeś ją na strzępy; lecz teraz ją uzdrów, bo ciągle się chwieje*. 5 O, jakże ciężko swój lud doświadczyłeś, napoiłeś nas czarą pełną Twego gniewu*. 6 A jednak wszystkim, którzy w Twej bojaźni trwali, pokazałeś, jak mogą uniknąć zagłady*. 7 Więc i teraz odpowiedz, wybaw nas swą ręką, aby ocaleli ci, których miłujesz!
8 Bóg tak przemówił w swoim przybytku*: «Doznam wielkiej radości, gdy Sychem podzielę*, a dolinę Sukkot dokładnie wymierzę*. 9 Bo moim jest Gilead i mój jest Manasses, Efraim jest mym hełmem*, a Juda berłem moim. 10 Moab będzie mi sługą*, Edom niewolnikiem*, a nad Filisteą zew bojowy wzniosę*».
11 Lecz kto nas poprowadzi pod twierdzę warowną*? Kto nas powiedzie pod mury Edomu? 12 O Boże, czyżbyś chciał to zrobić, choć nas odrzuciłeś i ostatnio z naszymi wojskami nie ruszałeś? 13 Jeśli tak, to udziel nam pomocy w walce, gdyż ludzkie sojusze są bardzo zawodne. 14 Boże, tylko z Twą pomocą możemy zwyciężyć, Ty sam bowiem zdepczesz wszystkich naszych wrogów.
Przypisy:
*/ (w. 1) "«Lilia świadectwa»" - dosł. «Szuszan edut» /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- "Miktam" - określenie nie jest zrozumiałe. Jego znaczenie zaginęło już w starożytności. Obecnie sądzi się, że chodzi o szczególną pieśń Dawida poruszającą najgłębsze tajemnice jego
serca /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów - przypis do Ps 16 w. 1/.
- Uzupełnienie na podstawie Słownika Biblijnego portalu DEON: Być może oznacza "pieśń złotą". - "Ku pouczeniu" - użyte tu słowo hebrajskie może też znaczyć, że pieśń tę należy przyswoić ludowi (por. Pwt 31,19; 1Sm 1,18 /Biblia Poznańska/.
*/ (w. 2) "«Joab, powracając, zabił w Dolinie Soli dwanaście tysięcy Edomitów»" - niektórzy komentatorzy wiążą ten psalm z 2Sm 8,13, inni jednak uważają, że w Dolinie Soli mogły odbyć się dwie niezależne bitwy, w których raz dowódcą był Dawid (wówczas zginęło 18 tys. Edomitów), a raz Joab (wówczas zginęło 12 tys. Edomitów) /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
*/ (w. 3) "Boże, to Ty nas złamałeś i precz odrzuciłeś"
- por. Ps 44,10 /Biblia Gdańska/.
*/ (w. 4) "Naszą ziemią wstrząsnąłeś, rozdarłeś ją na strzępy; lecz teraz ją uzdrów, bo ciągle się chwieje"
- klęska narodowa (wygnanie w r. 586?) porównana jest do katastrofy trzęsienia ziemi (por. Iz 24,19) /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 5) "Napoiłeś nas czarą pełną Twego gniewu"
- "pojenie" przez Boga jest synonimem kary (por. Ps 75,9; Iz 51,17; Ez 23,32nn) /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (ww. 7-14) - zostały powtórzone w Ps 108,7-14 /Biblia Paulistów/.
*/ (w. 8) "Bóg tak przemówił w swoim przybytku"
- inni tłum.: "przyrzekł w swej świętości" (por. Am 4,2) /Biblia Tysiąclecia/.
- "Podzielę... wymierzę" - "dzielić i "wymierzać" to utarte wyrażenia na oznaczenie nadania na własność zdobytej ziemi /Biblia Poznańska/.
*/ (ww.8-10) - władza Boga nad Izraelem - Sychem, w centrum kraju, między górami Ebal i Garizim; Sukkot, miasto na wschód od Jordanu; Gilead, terytorium izraelskie na wschód od Jordanu; Manasses, Efraim, Juda, "wielka trójka" dwunastu plemion - i nad tradycyjnymi wrogami Izraela - Moabitami, na wschód od Morza Martwego; Edomitami, na południowym wschodzie i Filistynami, na wybrzeżu Morza Śródziemnego /Przewodnik po Biblii/.
- Uzupełnienie na podstawie Słownika z Biblii Paulistów: Moabici - lud wywodzący się od Moaba, syna Lota, Edomici - potomkowie Edoma-Ezawa, syna patriarchy Jakuba, Filistyni - należeli do tzw. Ludów Morza, którzy w XII w. przed Chrystusem przybyli do Palestyny z rejonów Morza Egejskiego, prawdopodobnie z Krety.
*/ (w. 9) "Bo moim jest Gilead i mój jest Manasses, Efraim jest mym hełmem"
- wymienione w w. 8 obszary wchodziły w skład państwa północnego. Wraz z obszarami zajordańskimi (Gilead i Manasses) wpadły one po r. 722 w ręce Asyrii. Podobną zapowiedź por. w Iz 11,13n; Bóg odbierze swą własność /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 10) "Będzie mi sługą"
- dosł.: "misą do mycia" /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/. - "Niewolnikiem" - dosł. "pod moim sandałem" /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- Symbol objęcia w posiadanie (por. Pwt 25,9; Rt 4,7: w nieco innym znaczeniu) /Biblia Tysiąclecia/.
- "Zew bojowy wzniosę" - por. Ps 108,8-10 /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/. - Kraje zamieszkałe przez wrogów będą także musiały uznać swą zależność od Boga Izraela /Biblia Poznańska/.
*/ (w. 11) "Pod twierdzę warowną"
- chodzi o położoną na skalistej wyżynie stolicę Edomu - Bosrę. Edomici należeli do tradycyjnych nieprzyjaciół Izraela (por. Iz 34,5-15; Ez 25,12; Ez 35,1-15; Ab 0,15-18) /Biblia Tysiąclecia/.
Komentarz do Psalmu 60 O. Adama Szustaka OP:
Weźcie moje jarzmo na siebie i uczcie się ode Mnie, bo jestem cichy i pokorny sercem, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych. (Mt 11,29 - BT)
Człowiek niewinny, prześladowany przez zbrodniarzy zwraca się do Boga, którego nazywa twierdzą, miejscem schronienia, mocą.
Wrogowie podobni do watahy psów, w dzień i w nocy nastają na życie niewinnego, krzywdząc go także oszczerczym słowem. Obrona , o którą psalmista się modli i której spodziewa się o świcie, ma być przejawem wiernego panowania Boga nad Izraelem. Wobec agresji wrogów, tylko Bóg okazuje się wiernym Obrońcą.
Ta pewność ożywa i dziś wysiłki wierzących i pozwala im przezwyciężać napór zła, dosięgającego ich w różnych sytuacjach w życiu.
W Liturgii Godzin opuszczono znaczne fragmenty Psalmu 59 (ww. 6-9 oraz 12-16), usuwając w ten sposób wszystkie uwłaczające wzmianki o „ludach” czy „poganach” i o Bogu, który naśmiewa się z nich lub wymierza im karę.
(Na podstawie "Międzynarodowego komentarza do Pisma Świętego")
"Saul wie, co robić: chce zabić Dawida. Dawid wie, co Saul chce zrobić. Dlatego prosi Pana o ratunek. Prosi, by Bóg pokazał, co potrafi. Krzyczy: ...«Wyrwij mnie, mój Boże, od moich nieprzyjaciół, chroń mnie (...), od mężów krwawych mię wybaw, (....) nie miej litości (...). Wytrać ich, o Boże, (...) Twoją mocą rozprosz ich i powal (...). Wytrać ich w gniewie, wytrać, by już ich nie było (!)»... Dawid doświadcza, że Bóg nie działa w sposób skuteczny... Dawid nie doświadcza działania Pana. Dlatego krzyczy do Boga [na Boga!!!(?)]: «Obudź się, wyjdź mi na spotkanie i zobacz, (...). Przebudź się»... Dawid zdaje się na Boga. Dlatego ufnie modli się: «Ty, Panie, Boże Zastępów, jesteś Bogiem Izraela. (...) Będę baczył na Ciebie, Mocy moja, bo Ty, o Boże, jesteś moją warownią. (...) o Panie, nasza Tarczo!»... Dawid widzi (oczyma wiary!!!), że Bóg przychodzi: «W swej łaskawości Bóg wychodzi mi naprzeciw, Bóg sprawia, że mogę patrzeć na [klęskę] moich wrogów». Dlatego wielbi Pana: «A ja opiewać będę Twą potęgę i rankiem będę się weselić z Twojej łaskawości, bo stałeś się dla mnie warownią i ucieczką w dniu mego ucisku. Będę śpiewał Tobie, Mocy moja, bo Ty, o Boże, jesteś moją warownią, mój łaskawy Boże». Na koniec wytłumaczę, skąd wziął się pomysł na podtytuł psalmu: «zapowiedź miłości nieprzyjaciół», wszak w pieśni są cierpkie i ciężkie słowa pod adresem wrogów. Ale o dziwo na początku - w wersecie 1 - jest napisane, że Psalm 59 jest ułożony na melodię: «Nie niszcz». Co ciekawe, początek wersetu 12, który w tłumaczeniu Biblii Tysiąclecia oddany jest przez zwrot: «Wytrać ich, o Boże», Jakub Wujek przekłada: «Nie zabijaj ich». Pisze Rotzetter: Inne przekłady tłumaczą owe słowa jako "«Nie zatracaj», «Nie gub» lub «Nigdy nie wydawaj na zatracenie» (...). Dawid (...) zyskuje okazję do tego, by w jednej chwili pozbyć się swego śmiertelnego wroga. (...) za każdym razem wzdraga się jednak przed zabiciem go, stając się w ten sposób świadkiem bezwarunkowo kochającego ludzi Boga, o którym później zaświadczy swoim życiem Jezus z Nazaretu. W zestawieniu z (...) opisami przemocy (...) melodia i wymowa Psalmu 59 są naprawdę zadziwiające. Dawid (...) błaga Boga, aby powstrzymał się On od zadania nieprzyjacielowi śmiertelnego ciosu. Jakiż zwrot sytuacji! W tylu psalmach autor zasypuje Boga prośbami o to, aby Ten posłużył się przemocą i uśmiercił jego przeciwników. A teraz czyni coś całkowicie odwrotnego!"
Nowy Przekład Dynamiczny Psalmu 59 w interpretacji Andrzeja Seweryna:
O. Michał Baranowski OFMConv rozważa Psalm 59 (fragmenty Psalmu za Biblią Tysiąclecia): "Wyrwij mnie, mój Boże, od moich nieprzyjaciół. Psalm 59 należy do licznej w Psałterzu grupy psalmów błagalnych. Wołanie «wyrwij mnie» (z rąk nieprzyjaciół, jak z pysków zgłodniałych psów) wymownie nawiązuje do dramatycznej sytuacji psalmisty, w której może już tylko liczyć na pomoc Boga. W modlitwie liturgicznej Kościoła, ze względów moralnych, opuszczamy fragmenty tego psalmu, jak na przykład: «Przebudź się, by skarcić wszystkie ludy, nie miej litości dla wszystkich podłych buntowników» (w. 6b, ponadto ww. 7-9.12-16). Choć i dziś nasze poczucie sprawiedliwości potrzebuje wypowiedzieć się, wykrzyczeć przed Bogiem nasz lęk i wołanie o ratunek. Będę baczył na Ciebie, Mocy moja! Psalmista przechodzi w modlitwie do łagodnego wyznania swej ufności pokładanej w Bogu, który jest pełen mocy i bardzo łaskawy względem swego ludu. «Warownia» i «tarcza» to metafory Bożej obrony przed atakami nieprzyjaciół. Ona dają schronienie i poczucie bezpieczeństwa. Rankiem będę się weselić z Twojej łaskawości. Noc jest czasem działania złego, poranek nowego dnia daje nadzieję życia. To Bóg pokonuje nieprzyjaciół, ratuje życie, pokrzepia nadzieją. Poranek zmartwychwstania Chrystusa przyniósł radość światu - śmierć została pokonana. Wraz z całym Kościołem śpiewamy: alleluja! Boże Ojcze, w Tobie zatrwożone serce człowieka odnajduje pokój i bezpieczeństwo; wysławiamy Twoją łaskawość. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen".
Tekst hebrajski Psalmu 59
PSALM 59 (58)
("Mój Psałterz" - przekład O. Remigiusz Popowski SDB /SEPTUAGINTA*/)
PRZECIW KRWIOŻERCZYM WROGOM*
1 Do wykonania; «Nie niszcz»*; dla Dawida do tytułu, kiedy Saul wysłał ludzi do śledzenia jego domu, bo chciał go zabić*.
2 Ratuj mnie, Boże, przed moimi wrogami, wyzwól mnie od tych, którzy przeciw mnie powstają. 3 Ocal mnie przed sprawcami nieprawości i od krwiożerców mnie wybaw. 4 Oni bowiem łowy sobie urządzili na moje życie, nastają na mnie mocni. A przecież, PANIE, nie było z mej strony żadnego wykroczenia ani przestępstwa; 5 żadnej winy - a oni pędzą tu, by na mnie napaść. Obudź się*, wyjdź na spotkanie ze mną i sam zobacz. 6 Ty, PANIE, Boże Zastępów, Boże Izraela, odwróć się tutaj, aby przypatrzyć się wszystkim narodom. Nie miej litości dla nikogo z popełniających nieprawość*. 7 Wracają wieczorem, głodni jak psy* i krążą wokół miasta. 8 Wydają wrzaski swoimi ustami; w ich wargach jest jakby miecz ostry*. I kto zdolny jest tego słuchać? 9 Lecz Ty, PANIE, drwisz sobie z nich; Ty możesz ośmieszyć wszystkie narody*. 10 Mocy moja, przy Tobie trwał będę, Ty bowiem jesteś moim schronieniem. 11 Bóg mój - Jego miłosierdzie wychodzi mi naprzeciw. Bóg sprawi, że będę mógł patrzeć z góry na moich wrogów.
12 Nie dopuść do całkowitej zagłady, aby nie zaginęła pamięć o moim ludzie. Rozprosz ich Swoją mocą i poprowadź do niewoli, o Panie, który mnie osłaniasz swoją tarczą. 13 Za grzechy ich ust, za słowa ich warg niech uprowadzeni zostaną ze swoją pychą. Za te przekleństwa i za kłamstwa niech ogłoszona zostanie zapłata 14 ostatecznej kary i gniewu; i odtąd już ich nie będzie*. Przekonają się, że Bóg jest Panem Jakuba* i wszystkiego aż po krańce ziemi. 15 Wracają wieczorem, głodni jak psy*, i krążą wokół miasta. 16 Rozpraszają się, żeby coś zjeść. Jeśli się nie nasycą, wyją. 17 A ja będę opiewał moc Twą i radował się będę już od świtu* z Twojego miłosierdzia, bo stałeś się moim schronieniem i moim ratunkiem w porze ucisku. 18 O mój Wspomożycielu, dla Ciebie będę śpiewał i grał na strunach, gdyż jesteś, o Boże, moim schronieniem. Boże mój, moje zmiłowanie!
Przypisy:
KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN". Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".
*/ W Septuagincie jest to Psalm 58.
*/ "SEPTUAGINTA" - więcej o Septuagincie, jako Greckiej Biblii ST, znajduje się na stronie omawiającej Psalm 14.
*/ "PRZECIW KRWIOŻERCZYM WROGOM" - w
Księdze Psalmów w Septuagincie brak jest tytułów psalmów, powyższy
tytuł Psalmu 59 pochodzi z Biblii Tysiąclecia.
*/ (w. 1) "«Nie niszcz»" - dosł. «Al taszchet!»/Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- "Kiedy Saul wysłał ludzi do śledzenia jego domu, bo chciał go zabić" - domniemana sytuacja historyczna zaczerpnięta z 1Sm 19,11 /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 5) "Obudź się" - antropomorfizm porównujący brak skutecznej interwencji Bożej do jego snu (por. w. 6)/Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 6) "Nie miej litości dla nikogo z popełniających nieprawość" - por. Ps 2,1; Ps 25,3/Biblia Tysiąclecia/.
*/ (ww. 7 i 15) "Psy" - psy są istotną plagą miast Bliskiego Wschodu. Dwukrotne porównanie przeciwników do psów podkreśla nieustanne ich zabiegi, pełne nienawiści i żądzy zysku /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 8) "Wydają wrzaski swoimi ustami; w ich wargach jest jakby miecz ostry" - por. Ps 55,22; Ps 57,5; Prz 25,18 /Biblia Gdańska/.
- "Miecz ostry" - mieczami są słowa, za pomocą których wrogowie usiłują osiągnąć swój niegodziwy cel /Biblia Poznańska/.
*/ (w. 9) "Lecz Ty, PANIE, drwisz sobie z nich; Ty możesz ośmieszyć wszystkie narody"
- śmieje się i naigrawa są antropomorficznymi zwrotami, wskazującymi na
dysproporcję między potęgą Bożą a niemocą buntowników. Bóg bierze żywy
udział w rządach świata, działa niezawodnie, choć nie zawsze
natychmiast /Biblia Tysiąclecia/.
- Por. Ps 2,4; Prz 1,26 /Biblia Gdańska/.
*/ (w. 14) "Ostatecznej kary i gniewu; i odtąd już ich nie będzie" - złorzeczenie
przeciw wrogom częste w psalmach. Przewrotność religijno-moralna wrogów
stawia ich również w przeciwieństwie do Boga i całego jego narodu.
Dopiero w świetle pełnego objawienia NT Chrystus Pan nakazuje miłować
nawet nieprzyjaciół (por. Mt 5,44) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 54 w. 7/.
- Złorzeczenia w modlitwie, czyli prośby o klęskę wrogów występują w
Psałterzu bardzo często. Oddają one sposób myślenia starożytnych. Walka z
bezbożnymi polegała bowiem także na modlitwie o ich unicestwienie, a
niewinnie krzywdzony człowiek często nie posiadał już innego środka, by
dochodzić sprawiedliwości. Psalmista nie mści się jednak na wrogach,
lecz oddawał pomstę Bogu. Przykazanie miłości nieprzyjaciół przyniósł
dopiero Jezus Chrystus (np. Mt 5,44). Występujące w psalmach
złorzeczenia możemy interpretować na płaszczyźnie duchowej, jako
modlitwę o zniszczenie wszelkiego zła i przyśpieszenie ostatecznego
zwycięstwa Boga /Biblia Paulistów - przypis do Ps 12 w. 4/.
- "Jakuba" - Jakubem nazywani są tutaj wszyscy potomkowie patriarchy Jakuba, czyli Izraelici /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB - przypis do Ps 44 w. 5/.
*/ (w. 17) "Od świtu"
- ranek jest w psalmach szczególną porą Bożej pomocy (por. Ps 90,14; Ps 143,8) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 46 w. 6/. - Uzupełnienie do przypisu Ps 46 w. 6: św. Ambroży, opisując «pomoc», jaką Pan niesie miastu «o brzasku
poranka», widzi w tym prorocką aluzję do
zmartwychwstania.
Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 59:
Liczne są boleści grzesznika, lecz łaska ogarnia ufających PANU. (Ps 32,10 - BT)
Psalm 64 to błaganie człowieka lękającego się knowań jego nieprzyjaciół. Ich agresja przejawia się już w mowie, która może «zabić». Używają «gorzkich» słów, może jakichś zaklęć, których skutku obawia się modlący. A wszystko to w ukryciu, by uderzyć znienacka. Psalmista przeczuwa ich zamiary i - czując się niewinny - ośmiela się wołać do Boga o pomoc. Słowa tej modlitwy przywołują na myśl Jezusową modlitwę w Ogrójcu, jego wołanie do Ojca w doświadczeniu lęku (zob. Mk 14,32-36).
"Psalm 63 jest Psalmem mistycznej miłości, sławiącym całkowite zjednoczenie z Bogiem, które rodzi się z tęsknoty nieomal fizycznej i osiąga pełnię w głębokim i nieustannym obcowaniu z Nim. Modlitwa przyjmuje postać tęsknoty, pragnienia i głodu, ponieważ ogarnia duszę i ciało. (...)
1 Kierownikowi chóru. Na instrumenty strunowe. Dawida. 
1 Wskazówka dla kierownika chóru: «Lilia świadectwa»*. 
2 Ratuj mnie, Boże, przed moimi wrogami,