Mój Psałterz: PSALM 59

Cieszcie się sprawiedliwi i weselcie w PANU,
wszyscy o prawym sercu, wznoście radosne okrzyki!

(Ps 32,11 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

Wprowadzenie za Biblią Paulistów:

   Psalm 59 to dwuczęściowa lamentacja:
- ww. 2-11,
- ww. 12-18.

   Człowiek niewinny, prześladowany przez zbrodniarzy zwraca się do Boga, którego nazywa twierdzą, miejscem schronienia, mocą.
Wrogowie podobni do watahy psów, w dzień i w nocy nastają na życie niewinnego, krzywdząc go także oszczerczym słowem. Obrona , o którą psalmista się modli i której spodziewa się o świcie, ma być przejawem wiernego panowania Boga nad Izraelem. Wobec agresji wrogów, tylko Bóg okazuje się wiernym Obrońcą.
Ta pewność ożywa i dziś wysiłki wierzących i pozwala im przezwyciężać napór zła, dosięgającego ich w różnych sytuacjach w życiu.

   W Liturgii Godzin opuszczono znaczne fragmenty Psalmu 59 (ww. 6-9 oraz 12-16), usuwając w ten sposób wszystkie uwłaczające wzmianki o „ludach” czy „poganach” i o Bogu, który naśmiewa się z nich lub wymierza im karę.
(Na podstawie "Międzynarodowego komentarza do Pisma Świętego")

Obraz Melani Pyke inspirowany Psalmem 59

Komentarz ks. Pawła Cyza COr "Psalm 59, czyli zapowiedź miłości nieprzyjaciół..." (cytaty za Biblią Tysiąclecia):

Ks. Paweł Cyz COr

    "Saul wie, co robić: chce zabić Dawida.
Dawid wie, co Saul chce zrobić. Dlatego prosi Pana o ratunek. Prosi, by Bóg pokazał, co potrafi. Krzyczy: ...«Wyrwij mnie, mój Boże, od moich nieprzyjaciół, chroń mnie (...), od mężów krwawych mię wybaw, (....) nie miej litości (...). Wytrać ich, o Boże, (...) Twoją mocą rozprosz ich i powal (...). Wytrać ich w gniewie, wytrać, by już ich nie było (!)»...

Dawid doświadcza, że Bóg nie działa w sposób skuteczny... Dawid nie doświadcza działania Pana. Dlatego krzyczy do Boga [na Boga!!!(?)]: «Obudź się, wyjdź mi na spotkanie i zobacz, (...). Przebudź się»...

Dawid zdaje się na Boga. Dlatego ufnie modli się: «Ty, Panie, Boże Zastępów, jesteś Bogiem Izraela. (...) Będę baczył na Ciebie, Mocy moja, bo Ty, o Boże, jesteś moją warownią. (...) o Panie, nasza Tarczo!»...

Dawid widzi (oczyma wiary!!!), że Bóg przychodzi: «W swej łaskawości Bóg wychodzi mi naprzeciw, Bóg sprawia, że mogę patrzeć na [klęskę] moich wrogów». Dlatego wielbi Pana: «A ja opiewać będę Twą potęgę i rankiem będę się weselić z Twojej łaskawości, bo stałeś się dla mnie warownią i ucieczką w dniu mego ucisku. Będę śpiewał Tobie, Mocy moja, bo Ty, o Boże, jesteś moją warownią, mój łaskawy Boże».

Na koniec wytłumaczę, skąd wziął się pomysł na podtytuł psalmu: «zapowiedź miłości nieprzyjaciół», wszak w pieśni są cierpkie i ciężkie słowa pod adresem wrogów. Ale o dziwo na początku - w wersecie 1 - jest napisane, że Psalm 59 jest ułożony na melodię: «Nie niszcz». Co ciekawe, początek wersetu 12, który w tłumaczeniu Biblii Tysiąclecia oddany jest przez zwrot: «Wytrać ich, o Boże», Jakub Wujek przekłada: «Nie zabijaj ich». Pisze Rotzetter: Inne przekłady tłumaczą owe słowa jako "«Nie zatracaj», «Nie gub» lub «Nigdy nie wydawaj na zatracenie» (...). Dawid (...) zyskuje okazję do tego, by w jednej chwili pozbyć się swego śmiertelnego wroga. (...) za każdym razem wzdraga się jednak przed zabiciem go, stając się w ten sposób świadkiem bezwarunkowo kochającego ludzi Boga, o którym później zaświadczy swoim życiem Jezus z Nazaretu. W zestawieniu z (...) opisami przemocy (...) melodia i wymowa Psalmu 59 są naprawdę zadziwiające. Dawid (...) błaga Boga, aby powstrzymał się On od zadania nieprzyjacielowi śmiertelnego ciosu. Jakiż zwrot sytuacji! W tylu psalmach autor zasypuje Boga prośbami o to, aby Ten posłużył się przemocą i uśmiercił jego przeciwników. A teraz czyni coś całkowicie odwrotnego!"


Nowy Przekład Dynamiczny Psalmu 59 w interpretacji Andrzeja Seweryna:



O. Michał Baranowski OFMConv rozważa Psalm 59 (fragmenty Psalmu za Biblią Tysiąclecia):  
"Wyrwij mnie, mój Boże, od moich nieprzyjaciół.
   Psalm 59 należy do licznej w Psałterzu grupy psalmów błagalnych. Wołanie «wyrwij mnie» (z rąk nieprzyjaciół, jak z pysków zgłodniałych psów) wymownie nawiązuje do dramatycznej sytuacji psalmisty, w której może już tylko liczyć na pomoc Boga. W modlitwie liturgicznej Kościoła, ze względów moralnych, opuszczamy fragmenty tego psalmu, jak na przykład: «Przebudź się, by skarcić wszystkie ludy, nie miej litości dla wszystkich podłych buntowników» (w. 6b, ponadto ww. 7-9.12-16). Choć i dziś nasze poczucie sprawiedliwości potrzebuje wypowiedzieć się, wykrzyczeć przed Bogiem nasz lęk i wołanie o ratunek.

Będę baczył na Ciebie, Mocy moja! 
   Psalmista przechodzi w modlitwie do łagodnego wyznania swej ufności pokładanej w Bogu, który jest pełen mocy i bardzo łaskawy względem swego ludu. «Warownia» i «tarcza» to metafory Bożej obrony przed atakami nieprzyjaciół. Ona dają schronienie i poczucie bezpieczeństwa.

Rankiem będę się weselić z Twojej łaskawości. 
   Noc jest czasem działania złego, poranek nowego dnia daje nadzieję życia. To Bóg pokonuje nieprzyjaciół, ratuje życie, pokrzepia nadzieją. Poranek zmartwychwstania Chrystusa przyniósł radość światu - śmierć została pokonana. Wraz z całym Kościołem  śpiewamy: alleluja!

Boże Ojcze, w Tobie zatrwożone serce człowieka odnajduje pokój i bezpieczeństwo; wysławiamy Twoją łaskawość. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen".

Tekst hebrajski Psalmu 59

PSALM 59 (58)

("Mój Psałterz" - przekład O. Remigiusz Popowski SDB /SEPTUAGINTA*/)

PRZECIW KRWIOŻERCZYM WROGOM*

1 Do wykonania; «Nie niszcz»*; dla Dawida do tytułu, kiedy Saul wysłał ludzi do śledzenia jego domu, bo chciał go zabić*.

2 Ratuj mnie, Boże, przed moimi wrogami,
wyzwól mnie od tych, którzy przeciw mnie powstają.
3 Ocal mnie przed sprawcami nieprawości
i od krwiożerców mnie wybaw.
4 Oni bowiem łowy sobie urządzili na moje życie,
nastają na mnie mocni.
A przecież, PANIE, nie było z mej strony żadnego wykroczenia ani przestępstwa;
5 żadnej winy - a oni pędzą tu, by na mnie napaść.
Obudź się*, wyjdź na spotkanie ze mną i sam zobacz.
6 Ty, PANIE, Boże Zastępów, Boże Izraela,
odwróć się tutaj, aby przypatrzyć się wszystkim narodom.
Nie miej litości dla nikogo z popełniających nieprawość*.
7 Wracają wieczorem, głodni jak psy* i krążą wokół miasta.
8 Wydają wrzaski swoimi ustami;
w ich wargach jest jakby miecz ostry*. I kto zdolny jest tego słuchać?
9 Lecz Ty, PANIE, drwisz sobie z nich;
Ty możesz ośmieszyć wszystkie narody*.
10 Mocy moja, przy Tobie trwał będę,
Ty bowiem jesteś moim schronieniem.
11 Bóg  mój - Jego miłosierdzie wychodzi mi naprzeciw.
Bóg sprawi, że będę mógł patrzeć z góry na moich wrogów.

12 Nie dopuść do całkowitej zagłady, aby nie zaginęła pamięć o moim ludzie.
Rozprosz ich Swoją mocą
i poprowadź do niewoli, o Panie, który mnie osłaniasz swoją tarczą.
13 Za grzechy ich ust, za słowa ich warg
niech uprowadzeni zostaną ze swoją pychą.
Za te przekleństwa i za kłamstwa niech ogłoszona zostanie zapłata
14 ostatecznej kary i gniewu; i odtąd już ich nie będzie*.
Przekonają się, że Bóg jest Panem Jakuba* i wszystkiego aż po krańce ziemi.
15 Wracają wieczorem, głodni jak psy*, i krążą wokół miasta.
16 Rozpraszają się, żeby coś zjeść.
Jeśli się nie nasycą, wyją.
17 A ja będę opiewał moc Twą
i radował się będę już od świtu* z Twojego miłosierdzia,
bo stałeś się moim schronieniem
i moim ratunkiem w porze ucisku.
18 O mój Wspomożycielu, dla Ciebie będę śpiewał i grał na strunach,
gdyż jesteś, o Boże, moim schronieniem.
Boże mój, moje zmiłowanie!


Przypisy: 

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ W Septuagincie jest to Psalm 58. 

*/ "SEPTUAGINTA" - więcej o Septuagincie, jako Greckiej Biblii ST, znajduje się na stronie omawiającej Psalm 14. 

*/  "PRZECIW KRWIOŻERCZYM WROGOM" - w Księdze Psalmów w Septuagincie brak jest tytułów psalmów, powyższy tytuł Psalmu 59 pochodzi z Biblii Tysiąclecia.

*/ (w. 1) "«Nie niszcz»" - dosł. «Al taszchet!» /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- "Kiedy Saul wysłał ludzi do śledzenia jego domu, bo chciał go zabić" - domniemana sytuacja historyczna zaczerpnięta z 1Sm 19,11 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 5) "Obudź się" - antropomorfizm porównujący brak skutecznej interwencji Bożej do jego snu (por. w. 6) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 6) "Nie miej litości dla nikogo z popełniających nieprawość" - por. Ps 2,1; Ps 25,3 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (ww. 7 i 15) "Psy" - psy są istotną plagą miast Bliskiego Wschodu. Dwukrotne porównanie przeciwników do psów podkreśla nieustanne ich zabiegi, pełne nienawiści i żądzy zysku /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 8)  "Wydają wrzaski swoimi ustami; w ich wargach jest jakby miecz ostry" - por. Ps 55,22; Ps 57,5; Prz 25,18 /Biblia Gdańska/.

- "Miecz ostry" - mieczami są słowa, za pomocą których wrogowie usiłują osiągnąć swój niegodziwy cel /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 9) "Lecz Ty, PANIE, drwisz sobie z nich; Ty możesz ośmieszyć wszystkie narody" - śmieje się i naigrawa są antropomorficznymi zwrotami, wskazującymi na dysproporcję między potęgą Bożą a niemocą buntowników. Bóg bierze żywy udział w rządach świata, działa niezawodnie, choć nie zawsze natychmiast /Biblia Tysiąclecia/.
- Por. Ps 2,4; Prz 1,26 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 14) "Ostatecznej kary i gniewu; i odtąd już ich nie będzie" - złorzeczenie przeciw wrogom częste w psalmach. Przewrotność religijno-moralna wrogów stawia ich również w przeciwieństwie do Boga i całego jego narodu. Dopiero w świetle pełnego objawienia NT Chrystus Pan nakazuje miłować nawet nieprzyjaciół (por. Mt 5,44) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 54 w. 7/.
- Złorzeczenia w modlitwie, czyli prośby o klęskę wrogów występują w Psałterzu bardzo często. Oddają one sposób myślenia starożytnych. Walka z bezbożnymi polegała bowiem także na modlitwie o ich unicestwienie, a niewinnie krzywdzony człowiek często nie posiadał już innego środka, by dochodzić sprawiedliwości. Psalmista nie mści się jednak na wrogach, lecz oddawał pomstę Bogu. Przykazanie miłości nieprzyjaciół przyniósł dopiero Jezus Chrystus (np. Mt 5,44). Występujące w psalmach złorzeczenia możemy interpretować na płaszczyźnie duchowej, jako modlitwę o zniszczenie wszelkiego zła i przyśpieszenie ostatecznego zwycięstwa Boga /Biblia Paulistów - przypis do Ps 12 w. 4/.
- "Jakuba" - Jakubem nazywani są tutaj wszyscy potomkowie patriarchy Jakuba, czyli Izraelici /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB - przypis do Ps 44 w. 5/.

*/ (w. 17) "Od świtu" - ranek jest w psalmach szczególną porą Bożej pomocy (por. Ps 90,14; Ps 143,8) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 46 w. 6/.
- Uzupełnienie do przypisu Ps 46 w. 6: św. Ambroży, opisując «pomoc», jaką Pan niesie miastu «o brzasku poranka», widzi w tym prorocką aluzję do zmartwychwstania.


     Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 59:




Liczne są boleści grzesznika,
lecz łaska ogarnia ufających PANU.
(Ps 32,10 - BT)