Ale mam przeciw tobie to,
że odstąpiłeś od twej pierwotnej miłości.
(Ap 2,4 - Biblia Tysiąclecia /BT/)
Chrześcijaninowi, który nie ma podstawowych wiadomości z zakresu biblistyki i teologii, może wydać się bardziej obcy i szokujący, niż jakikolwiek inny tekst Psałterza.
Aby przynajmniej w pewnym stopniu zrozumieć tę pieśń, musimy podjąć próbę przeniknięcia do świata myśli człowieka, który zabiera w nim głos. Psalmista należy do wspólnoty wiary, która uczy swych członków, że Bóg, którego czczą, za dobro wynagrodzi, a za zło wymierzy karę jeszcze na ziemi (w tym życiu). Wiara ta zostaje łatwo wystawiona na wielką próbę, gdy psalmista widzi, że występni zdają się unikać kary za grzechy (ww. 4-6).
Pełne goryczy i pragnienia pomsty życzenia z ww. 7-10 należy odczytywać w świetle tego, o czym mówi zakończenie psalmu. Psalmista chce wierzyć (i przekonywać innych), że Bóg (prawdziwy Bóg) złoczyńcom wymierza karę, a prawi otrzymują Jego nagrodę na ziemi. Wszystkie wyrażone w tym psalmie życzenia motywowane pomstą mają swe źródło w pragnieniu psalmisty, by ujrzeć dowód spełnienia już tu, „na ziemi”, oczekiwań wspólnoty wiary (w. 12).
Wieloznaczność oryginalnego tekstu hebrajskiego utrudnia rozstrzygnięcie, kogo oskarża się o przewrotną sprawiedliwość w w. 2. Przypuszczenie, że może to być dwór niebieski albo rada, której przewodniczy Bóg, odpowiada światu myśli psalmisty. Dwór niebieski, złożony z przeróżnych boskich „urzędników”, jest wzmiankowany także w Ps 82; Hi 1,6-12; 1Krl 22,19-23, ale kilka wersji zakłada, że psalmista w sposób sarkastyczny kieruje swoje słowa do władców ludzkich, którzy wymierzają sprawiedliwość tak, jakby byli bogami.
Tak czy inaczej, możemy przyjąć, że psalmista prosi Pana Boga, aby sam wziął na siebie obowiązek osądzania czynów ludzkich na ziemi i nie pozostawiał go (boskim czy ludzkim) urzędnikom, którzy zazwyczaj nie tyle szerzą sprawiedliwość, ile gwałt i przemoc.
(Na podstawie "Międzynarodowego komentarza do Pisma Świętego")
Psalm 58 w wykonaniu zespołu wokalnego Voce Umana:
Za O. Stanisławem Wójcikiem CSsR w Psalmie 58 wyodrębniamy:
- "Niesprawiedliwość sędziów" - ww.2-6,
- "Sprawiedliwa Boża kara" - ww. 7-12.
 |
| Psalm 58 e języku tamilskim |
Komentarz ks. Pawła Cyza COr "Psalm 58, czyli o sądzącym Słowie Boga..." (cytaty za Biblią Tysiąclecia):
 |
| Ks. Paweł Cyz COr |
...«Wielmoże, czy rzetelnie wydajecie wyroki?»... «Wielmoże» można przetłumaczyć «bogowie», co wskazuje na wielką godność człowieka jako istoty, która jest stworzona na wzór Pana Boga...
[Kwestią są sądy ludzkie. Pytanie brzmi: czy sądy człowieka są prawdziwe (zgodne z prawdą) czy też nieprawdziwe (niezgodne z prawdą)?]
...«Niestety, popełniacie w sercu nieprawość, (...) głosiciele kłamstwa»... Sądy człowiecze są niesłuszne i fałszywe.
...«niech zwiędną jak trawa na drodze»... Psalmista nie znał przypowieści Pana o siewcy, ale wiedział, że jeśli trawa rośnie na drodze, zwiędnie albo zostanie rozdeptana przez ludzi. Na pewno nie przetrwa. Podobnie stanie się z wydającymi niesprawiedliwe sądy.
...«A ludzie powiedzą: 'Uczciwy ma nagrodę; doprawdy, jest Bóg, co sądzi na ziemi'»... Jezus powiedział: «słowo, które powiedziałem, ono to będzie sądzić (...) w dniu ostatecznym» (J 12, 48b). Słowo Boga jest jedynym «sędzią» ludzkiego życia. W SŁOWIE jest sprawdzian - źródło moralnego osądu wszystkich naszych czynów. I tu kryje się nadzieja dla wszystkich ludzi prawych i uczciwych, którzy dostaną nagrodę od SŁOWA BOGA - sprawiedliwego Sędziego.
wariant: II
Ciekawe, według mnie, jest to, że właśnie dziś, kiedy mamy Psalm 58 o niesprawiedliwych sędziach ludzkich, w czytaniach z dnia czytamy Ewangelię według św. Mateusza o Sądzie Ostatecznym (Mt 25,31-46). Przypadek? Nie ma przypadków...
Co Bóg chce nam przez to powiedzieć?
...«Wielmoże, czy rzetelnie wydajecie wyroki? Czy słusznie sądzicie synów ludzkich? (...) Niestety, popełniacie w sercu nieprawość, wasze ręce w kraju odważają ucisk»... Dlaczego człowiek często wydaje niesprawiedliwy osąd? Bo nie kieruje się Miłością do bliźniego. Kiedy nie ma w sercu Miłości do drugiego człowieka, to Jej miejsce zajmuje nieprawość, nienawiść, egoizm, a za tym idą czyny... («ręce (...) odważają ucisk»...; «bo byłem głodny, a nie daliście Mi jeść; byłem spragniony, a nie daliście Mi pić; byłem przybyszem, a nie przyjęliście Mnie; byłem nagi, a nie przyodzialiście Mnie; byłem chory i w więzieniu, a nie odwiedziliście Mnie»). Jak sądy ludzkie mogą być sprawiedliwe i słuszne, skoro nie widzą w człowieku - człowieka..., nie widzą w człowieku Boga..., a w rzeczywistości - Nowego Testamentu? Nie widzą, że w każdym człowieku mieszka BÓG - ten, którego żadna świątynia nie potrafi objąć, ani świat, ani Kosmos..., a ON mieszka w każdym człowieku... I JEZUS wyraźnie stwierdza: «Zaprawdę, powiadam wam: Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili»..., «Zaprawdę, powiadam wam: Wszystko, czego nie uczyniliście jednemu z tych najmniejszych, tegoście i Mnie nie uczynili».
Zarówno psalmista, jak i JEZUS, określają, jaką nagrodę dostaną sprawiedliwi: «Uczciwy ma nagrodę; doprawdy, jest Bóg, co sądzi na ziemi»...; «Pójdźcie, błogosławieni Ojca mojego, weźcie w posiadanie królestwo, przygotowane wam od założenia świata!» (Mt 25,34), i jaką karę odbiorą niegodziwcy (sędziowie ludzcy): «Niech się rozejdą (...), niech zwiędną (...). Niech przeminą, (...) niech powiew burzy» ich «porwie»; «Idźcie precz ode Mnie, przeklęci, w ogień wieczny, przygotowany diabłu i jego aniołom! (...) I pójdą ci na mękę wieczną, sprawiedliwi zaś do życia wiecznego» (Mt 25,41.46).
...«Sprawiedliwy się cieszy, kiedy widzi karę»... Trudny ten fragment, ale ja rozumiem go tak: człowiek będący blisko BOGA, kiedy spotyka go kara, cieszy się, bo jest ona dla niego szansą jeszcze bliższej relacji z Panem. Kara oczyszcza jeszcze to, co było niedoskonałe - nieczyste. Co więcej: człowiek prawdziwie kochający BOGA, nigdy nie zarzuci Mu, że go gnębi zsyłając karę, ale że ma jakiś specjalny plan wobec niego; bezgranicznie ufa BOGU, bo BÓG nigdy nie chce zła dla człowieka, ON JEST SAMĄ MIŁOŚCIĄ. Nie wiem czy to dokładnie miał na myśli psalmista, jest to moja osobista refleksja.
...«jest Bóg, co sądzi na ziemi»... To bardzo ważne słowa wieńczące psalm. Bóg nie tylko będzie nas sądził po śmierci, ale Bóg sądzi nas już tutaj na ziemi. Sądzi z MIŁOŚCI do bliźnich i do samego BOGA. Z tego właśnie będziemy «rozliczani». Nie z przestrzegania przepisów prawa, nie z wypełnionych obowiązków, ale z MIŁOŚCI!!! Dlatego nasze czyny za życia brzmią echem w wieczności, bo już tutaj i teraz możemy KOCHAĆ!!! Nie za chwilę..., nie wtedy, kiedy ktoś spełni nasz warunek... Już TERAZ!!!"
 |
| Ps 58,5-6 |
O. Michał Baranowski OFMConv rozważa Psalm 58 (fragmenty Psalmu za Biblią Tysiąclecia):
Psalm 58 nazwałem «nieobecnym», ponieważ wyjątkowo nie ma go wśród psalmów Liturgii Godzin. A to z powodu kilku złorzeczeń wobec nieprzyjaciół (ww. 7-10), jakie znalazły się w prośbie psalmisty skierowanej do Boga, oraz obrazu człowieka sprawiedliwego, który «myje swoje nogi we krwi niegodziwca» (w.11), czyli cieszy się z kary, która na niego spadła. Te teksty, wprawdzie nie są to wulgaryzmy, ale metafory zniszczenia sił zła, obce są w swym duchu chrześcijańskiej modlitwie i nakazowi Pana, aby miłować nieprzyjaciół. Wielmoże, czy rzetelnie wydajecie wyroki?
Psalm rozpoczyna się zarzutem, w stylu mów prorockich, skierowanym do sędziów o wydawanie niesprawiedliwych wyroków. Psalmista używa metafory odważania. Już w Starym Testamencie «waga» była symbolem sprawiedliwości, a tymczasem sędziowie «odważają ucisk», czyli przez swoje wyroki przyczyniają się do powiększania nieprawości.
Doprawdy jest Bóg, co sądzi na ziemi.
Wyznanie psalmisty, kończące Ps 58, przywołuje fundamentalną prawdę wiary, potrzebną człowiekowi w rozchwianym porządku moralnym świata. Bóg jest Sędzią sprawiedliwym, który za dobro wynagradza, a za zło karze. Na drodze naszego życia, wobec i dzisiaj doświadczanych niesprawiedliwości, potrzebujemy otuchy płynącej z nadziei Bożej sprawiedliwości. I mamy być świadkami tej sprawiedliwości, zaangażowanymi w jej pomnażanie we współczesnym świecie.
Boże sprawiedliwy, przemień serca zagubione w nieprawości, a sprawiedliwych wesprzyj swym błogosławieństwem. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen."
 |
| Hebrajski tekst Psalmu 58 |
PSALM 58 (57)
("Mój Psałterz" - przekład, poetyckie opracowanie psalmów Marka Skwarnickiego /Psałterz Tyniecki/)
PRZECIW NIEUCZCIWYM SĘDZIOM
(w opracowaniu Marka Skwarnickiego brak jest wiersza 1, powyższy wstęp podaję za Biblią Tysiąclecia)
czy słusznie sądzicie synów ludzkich?
3 Raczej nieprawość popełniacie w sercu,
a wasze ręce szerzą gwałt na ziemi.
4 Od łona matki występni zeszli na bezdroża,
głosiciele kłamstwa zbłądzili od urodzenia*.
5 Trucizna ich podobna jest do jadu węża,
do jadu głuchej żmii, co zamyka uszy*,
6 Aby nie słyszeć głosu zaklinaczy,
głosu czarownika, który biegle zaklina*.
7 Boże, połam kły w ich paszczy,
strzaskaj zęby lwiątek*, PANIE.
8 Niechaj znikną jak rozlane wody,
niech zwiędną jak trawa na drodze*.
9 Niech znikną jak rozlazły ślimak*,
jak płód poroniony, co nie widział słońca.
10 Zanim ciernie zapłoną pod waszym kotłem,
niech porwie je powiew burzy*, póki są zielone*.
11 Cieszy się sprawiedliwy, gdy ogląda karę,
obmywa swe nogi we krwi niegodziwca*.
12 A ludzie powiedzą: «Uczciwy ma nagrodę,
zaiste jest Bóg, który sądzi na ziemi».
Przypisy:
KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".
*/ (w. 1) "«Nie niszcz»" - dosł. «Al taszchet!» /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- "Miktam" - określenie nie jest zrozumiałe. Jego znaczenie zaginęło już w starożytności. Obecnie sądzi się, że chodzi o szczególną pieśń Dawida poruszającą najgłębsze tajemnice jego serca /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów - przypis do Ps 16 w. 1/.
- Uzupełnienie na podstawie Słownika Biblijnego portalu DEON: Być może oznacza "pieśń złotą".
*/ (w. 2) "Władcy możni" - dosł.: "bogowie" (por. Ps 82,1). Sędziowie i inni zwierzchnicy zastępują samego Boga. Możliwa jest też ironiczna aluzja do kananejskiej mitologii przekazywania władzy sądowniczej pomniejszym bóstwom, sprawującym tę funkcję nagannie. Nadużycia sędziów piętnują często prorocy: Iz 1,23; Iz 5,23; Jr 5,27-29; Am 5,7; Mi 3,11 /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 4) "Od łona matki występni zeszli na bezdroża, głosiciele kłamstwa zbłądzili od urodzenia" - aluzja do przewrotnych tradycji panujących w rodzinach, w których przekazywano urzędy dziedzicznie /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (ww. 4-6) - zawsze byli na świecie ludzie dobrzy i źli. Psalmista nawet w swoim narodzie spotkał przewrotnych - jakby plemię żmijowe; zamykali uszy i serca na głos łaski, żyli krzywdą i łzami ubogich /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
*/ (w. 5) "Trucizna ich podobna jest do jadu węża, do jadu głuchej żmii, co zamyka uszy" - por. Ps 104,4 /Biblia Gdańska/.
*/ (w. 6) "Aby nie słyszeć głosu zaklinaczy, głosu czarownika, który biegle zaklina" - por. Koh 10,11; Syr 12,13; Jr 8,17 /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 7) "Lwiątek" - nieprzyjaciele przedstawiani są często jako lwy (por. np. Ps 7,3; Ps 10,9; Ps 17,12; Ps 22,14) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 17 w. 12/.
*/ (ww. 7-10) - złorzeczenia w modlitwie, czyli prośby o klęskę wrogów występują w Psałterzu bardzo często. Oddają one sposób myślenia starożytnych. Walka z bezbożnymi polegała bowiem także na modlitwie o ich unicestwienie, a niewinnie krzywdzony człowiek często nie posiadał już innego środka, by dochodzić sprawiedliwości. Psalmista nie mści się jednak na wrogach, lecz oddawał pomstę Bogu. Przykazanie miłości nieprzyjaciół przyniósł dopiero Jezus Chrystus (np. Mt 5,44). Występujące w psalmach złorzeczenia możemy interpretować na płaszczyźnie duchowej, jako modlitwę o zniszczenie wszelkiego zła i przyśpieszenie ostatecznego zwycięstwa Boga /Biblia Paulistów - przypis do Ps 12 w. 4/.
*/ (w. 8) "Zwiędną jak trawa na drodze" - por. Mt 13,4.6 /Biblia Warszawsko-Praska/.
*/ (ww. 8-10) - chodzi o zupełną zagładę przedstawioną w jaskrawych obrazach, dziś nie zawsze zrozumiałych /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 9) "Niech znikną jak rozlazły ślimak" - w wierzeniach ludowych ślimaki pozostawiają kleisty ślad, ponieważ w czasie ruchu rozpływają się /Przewodnik po Biblii/.
*/ (w. 10) "Zanim ciernie zapłoną pod waszym kotłem, niech porwie je powiew burzy" - obraz z życia koczowniczego: pod kotły ze strawą do gotowania podkłada się uzbierane ciernie. Naraz gwałtowna burza porywa wszystko, rozprasza gromadę... Tak nagła i gwałtowna ma być pomsta Boża na krzywdzicieli ludu, nadużywających charyzmatu władzy /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
*/ (w. 11) "Cieszy się sprawiedliwy, gdy ogląda karę, obmywa swe nogi we krwi niegodziwca" - w eschatologicznym obrachunku z nieprawością, rozumianym jako rzeź przewrotnych, dopatruje się Psalmista triumfu sprawiedliwości Bożej /Biblia Tysiąclecia/.
- "Obmywa swe nogi we krwi niegodziwca" - przenośnia wzięta z krwawych wojen: żołnierz bohater, by odnieść zwycięstwo, stąpa nieraz po krwi zabitych i rannych... /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
Komentarz O. Adama Szustaka OP:
Jeżeli zaś chodzimy w światłości,
tak jak On sam trwa w światłości,
wtedy mamy jedni z drugimi współuczestnictwo,
a krew Jezusa, Syna Jego,
oczyszcza nas z wszelkiego grzechu.
(1J 1,7 - BT)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz