Mój Psałterz: PSALM 23

Błądziliście bowiem jak owce,

 ale teraz nawróciliście się do Pasterza i Stróża dusz waszych.

 (1P 2,25 - Biblia Tysiaclecia /BT/)

W Psalmie 23, zwanym często psalmem pasterza, wyodrębnić możemy dwie części:
- PAN jest pasterzem - ww. 1-4,
- PAN jest gospodarzem goszczącym - ww. 5-6.

Kardynał Carlo Maria Martini SJ, w książeczce "Modlimy się słowami psalmów", analizując Psalm 23 wskazuje na dwie postacie: "Pan i ja, czyli ten, kto mówi".

"Panu jest przypisywanych dziewięć czynności: On jest moim pasterzem, pozwala mi leżeć, prowadzi mnie, orzeźwia moją duszę, wiedzie mnie, jest ze mną, pociesza mnie, stół dla mnie zastawia i namaszcza głowę olejkiem.
Tych dziewięć określeń dotyczy troski, starania, uwagi, wyrażonych za pomocą metafor, porównań i symboli. Wszystkie one definiują Pana, jako Tego, który się o mnie troszczy.
Wobec tego głównego podmiotu staję ja, stwierdzając, że nie brak mi niczego, niczego się nie lękam, mój kielich jest przeobfity, dobroć i łaska pójdą w ślad za mną i zamieszkam w domu Pańskim.
Jest to pełen uczucia, ufności i bliskości dialog między Panem, a mną: kim On jest, co dla mnie robi. co ja Mu mówię.To bardzo prosta modlitwa, w której człowiek o nic nie prosi, za nic nie dziękuje, nie wielbi Pana. Ale właśnie na tym polega jej ogromne bogactwo. (...)

Psalm 23 jest uzdrawiającym lekarstwem, pocieszającym, Boskim usuwającym wszelkie trwogi z ludzkiego serca. To wspaniała modlitwa, którą należy powtarzać w zawierzeniu Chrystusowi: Panie, nie brak mi niczego, kiedy stoję przed Tobą; Ty jesteś ze mną, pocieszasz mnie, pozwalasz mi mieszkać w swoim domu. To wspaniałe ćwiczenie wiary i nadziei. (...)

Przychodzi na myśl to, co święty Bonawentura pisze o Franciszku. Kiedy latem 1219 roku święty Franciszek udał się do Palestyny, przedostał się jakoś przez muzułmańskie linie obronne i został przyjęty przez sułtana Egiptu. W chwili tak wielkiego niebezpieczeństwa, lęku, prawie szaleństwa, Franciszek powtarzał: «Chociażbym chodził ciemną doliną, zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną». 
I to jest kluczowe przesłanie Psalmu 23".

Natomiast komentarze św. Jana Pawła II do Księgi Psalmów opublikowane są w Biblii z komentarzami Jana Pawła II. Oto komentarz do Psalmu 23:

"Jezus mówi o sobie, że jest «dobrym Pasterzem» (J 10,11.14) nie tylko Izraela, ale wszystkich ludzi (por. J 10,16). Natomiast Jego życie jest nieustannym ukazywaniem i codziennym stosowaniem w praktyce Jego «miłości pasterskiej»: Jezus lituje się nad tłumami, bo były znękane i porzucone, jak owce bez pasterza (por. Mt 9,35-36); szuka owiec zagubionych i rozproszonych (por. Mt 18,12-14), a gdy je odnajdzie, cieszy się, zbiera i broni, zna je i każdą woła po imieniu (por. J 10,3), prowadzi je do wody i na zielone pastwiska, gdzie mogą odpocząć (por. Ps 23), przygotowuje dla nich posiłek i karmi je swoim własnym życiem. To życie Dobry Pasterz daje w swojej śmierci i zmartwychwstaniu, jak głosi rzymska liturgia Kościoła: «Zmartwychwstał Dobry Pasterz, który oddał życie za swoje owce i umarł, aby nas zbawić. Alleluja".»

Psalm 23 w języku hebrajskim

PSALM 23 (22)
("Mój Psałterz"- tłumaczenie Anna Horodecka, Jurij Gołowanow, Zespół Redakcyjny NPD /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/)

MODLITWA W OBLICZU ŚMIERCI

1 Psalm Dawida.

PAN jest mym pasterzem* - niczego mi nie braknie. 
2 On da mi spocząć na łąkach zielonych,
Powiedzie mnie do źródeł swego odpocznienia*, 
3 gdzie dusza moja będzie odnowiona. 
Ze względu na swą wierność On mnie poprowadzi 
niezawodną drogą swej sprawiedliwości.  

4 A kiedy już wkroczę w mrok doliny śmierci, 
zła się nie ulęknę*, bo Ty przy mnie staniesz*! 
Będziesz mi oparciem oraz przewodnikiem*. 
5 Ty ucztę dla mnie każesz przygotować 
na oczach mych wrogów olejkiem namaszczasz  
i kielich mi wręczysz, aby mnie nasycić*. 
6 Twa dobroć i łaska będą przy mnie blisko, 
gdyż  w Twoim domu, PANIE, zamieszkam na wieki*. 


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ (w. 1) "PAN jest mym pasterzem" - por. Iz 40,11; Jr 23,4; Ez 34,23; J 10,11-12; 1P 2,25. /Biblia Gdańska/.
- "Pasterzem" - por. Ps 80,2. Na całym starożytnym Wschodzie uważano króla za pasterza swego narodu, co ST stosuje także do Boga (np. Ps 79,13; Ps 95,7; Ps 100,3; Iz 40,11).  /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 2) "Odpocznienia" - por. Hbr 4,1.  /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.

*/ (w. 4) - "Zła się nie ulęknę" - por. Ps 3,6; Ps 118,6. /Biblia Gdańska/.
- "Ty przy mnie staniesz" - por. Rz 8,31. /Biblia Gdańska/.
- "Oparciem oraz przewodnikiem" - dosł. "Twoja laska (oparcie) i kij pasterski (przewodnictwo) są mi pocieszeniem.  /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- Kijem broni pasterz owieczki przed dzikimi zwierzętami; laska służy mu do liczenia owiec i kierowania nimi. /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 5) "Ty ucztę dla mnie każesz przygotować na oczach mych wrogów olejkiem namaszczasz i kielich mi wręczysz, aby mnie nasycić" - pełna dobroci opieka, przedstawiona symbolicznie jako uczta wydana przez Boga dla sprawiedliwych. Por. zapowiedź Chrystusa w Łk 22,30 oraz Ap 2,7; Ap 3,20. /Biblia Tysiąclecia/.
- Wyraz wschodniej gościnności, zwłaszcza namaszczenie głowy olejkiem; zob. Am 6,8; Ps 92,11; Ps 133,2; Łk 22,30; Ap 2,7; Ap 3,20. /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 6) "Twa dobroć i łaska będą przy mnie blisko, gdyż  w Twoim domu, PANIE, zamieszkam na wieki" - wiersz ten wyraża istotną myśl całego Psalmu: największym szczęściem jest obcowanie z Bogiem, którego bliskość odczuwa się szczególnie w Jego Świątyni. /Biblia Poznańska/.

I jeszcze komentarz O. Adama Szustaka OP z końcowym błogosławieństwem:

Cóż więc na to powiemy? Jeżeli Bóg z nami, któż przeciwko nam?
(Rz 8,31 - BT)

Mój Psałterz: PSALM 22

O godzinie dziewiątej Jezus zawołał donośnym głosem:

 «Eloi, Eloi, lema sabachthani», to znaczy: Boże mój, Boże mój, czemuś Mnie opuścił?

(Mk 15,34 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

Psalm 22 przybliża nam O. Stanisław Wójcik CSsR:

Jest to psalm mesjański w dosłownym znaczeniu - odnosi się wprost do osoby Chrystusa, jak to wynika z całej tradycji chrześcijańskiej, opierającej się na słowach Listu do Hebrajczyków (2,12) i świadectwie Ewangelii (Mt 27,33nn).
Dawid ogląda w duchu przyszłego Mesjasza cierpiącego. Wkłada w Jego usta prorocze słowa, w których ten użala się na swe opuszczenie, kreśli obraz swej męki i uniżenie, błaga o przedłużenie życia; przepowiada owocność zbawczego dzieła: nawrócenie wszystkich narodów do czci prawdziwego Boga i życie wieczne dusz.
Ten obraz Chrystusa ginącego za zbawienie świata tak jest wyrazisty, rzewny, przejmujący, jak gdyby psalmista Pański stał pod krzyżem na Golgocie, obok Matki Najboleśniejszej, patrzył na opuszczenie i wzgardę Syna Bożego, słyszał jęki Jego konającego Serca.

Ps 22,2

Według Ewangelii Mateusza i Marka słowami tego psalmu modlił się konający Jezus (Mt 27,46; Mk 15,34).

Dlaczego mnie opuściłeś - Ps 22,2

Struktura Psalmu:
- lamentacja - ww. 2-22,
- psalm dziękczynny - ww. 23-27,
- hymn - ww. 28-32.

Psalm 22 z Psałterza Hebrajskiego 

PSALM 22 (21)
("Mój Psałterz"- tłumaczenie ks. Alfred Tschirschnitz /Biblia Ekumeniczna/)

CIERPIENIE I TRIUMF MESJASZA 

1 Przewodnikowi chóru. Na melodię «Ajjelet haszszachar*». Psalm Dawida.

2 Boże mój, Boże mój, dlaczego mnie opuściłeś*?
Daleko od mego Wybawcy są słowa mojej skargi.
3 Boże mój, wołam we dnie*, lecz nie odpowiadasz,
i nocą*, lecz nie zaznaję spokoju.
4 Ty przecież jesteś Święty,
zasiadasz otoczony hymnami Izraela*.
5 Tobie ufali nasi ojcowie,
ufali, a Ty ich wybawiłeś*.
6 Do Ciebie wołali i zostali ocaleni,
Tobie ufali i się nie zawiedli*.
7 Ja zaś jestem robakiem*, nie człowiekiem,
pośmiewiskiem ludzi, wzgardą dla narodu.
8 Znieważają mnie wszyscy, którzy na mnie patrzą,
wykrzywiają usta, potrząsają głową*:
9 Zaufał PANU - niech go ratuje,
niech go wybawi, skoro tak go kocha*!
10 Ty przecież wydobyłeś mnie z łona matki,
Ty dałeś mi bezpieczeństwo przy matczynej piersi*.
11 Byłem zdany na Ciebie już od urodzenia*,
Ty jesteś moim Bogiem od moich narodzin.
12 Nie oddalaj się ode mnie, bo niedola jest blisko,
a nie ma nikogo, kto by mnie wybawił. 
13 Stado cielców mnie otacza,
okrążyły mnie byki Baszanu*.
14 Rozwierają na mnie swoje paszcze,
jak lew, który rozszarpuje i ryczy*.
15 Rozpływam się niczym woda*,
wszystkie moje kości się rozsypują.
Moje serce jest podobne do wosku,
roztapia się w moim wnętrzu*.
16 Moje gardło wyschło jak skorupa,
język zaś przysechł do podniebienia,
- kładziesz mnie w prochu śmierci*.
17 * Psy bowiem mnie otoczyły,
zgraja złoczyńców obległa,
przekłuli mi ręce i nogi. 
18 Mogę policzyć wszystkie swoje kości,
a oni się wpatrują i napawają moim widokiem.
19 Podzielili między siebie moje szaty, 
o moją suknię rzucali losy*.
20 * Ale Ty, PANIE, nie oddalaj się,
Mocy moja, pośpiesz mi z pomocą!
21 Ocal od miecza moje życie,
jedyne moje dobro z psich pazurów*!
22 Wybaw mnie z lwiej paszczy
i od rogów bawolich 
- Ty mi odpowiedziałeś*!

23 Wśród moich braci będę wysławiał Twoje imię*,
na zgromadzeniu będę Cię wychwalał*.
24 Chwalcie PANA wy, którzy się Go boicie*,
oddajcie Mu hołd wszyscy potomkowie Jakuba*,
drżyjcie przed nim wszystkie pokolenia Izraela!
25 Nie wzgardził bowiem i nie brzydził się nędzą biedaka,
i nie zakrył przed nim swojego oblicza*.
Wysłuchał go, gdy ten wołał do Niego o pomoc.
26 Dzięki Tobie rozbrzmiewa 
moja pieśń pochwalna w wielkim zgromadzeniu*.
Wypełnię moje śluby* wobec bogobojnych*.
27 Ubodzy* będą jedli* i się nasycą,
będą chwalić PANA ci, co Go szukają.
Niech serca wasze żyją na zawsze.

28 Przypomną sobie i wrócą do PANA 
wszystkie krańce ziemi
i pokłonią się przed Jego obliczem 
wszystkie pokolenia narodów*.
29 Do PANA bowiem należy władza królewska 
i panowanie nad narodami.
30 Tylko Jemu oddadzą pokłon wszyscy możni ziemi,
przed Jego obliczem zegną się wszyscy, 
którzy w proch się rozpadają.
A moja dusza niech żyje dla Niego.
31 Moje potomstwo* będzie Mu służyć,
opowiadać o PANU przyszłym pokoleniom.
32 Przyjdą i ogłoszą Jego sprawiedliwość 
ludowi, który się narodzi:
On to uczynił!


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»". 

*/ (w. 1) "Ajjelet haszszachar" - zwrot hebrajski, znaczy "Łania o brzasku". /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 2) "Boże mój, Boże mój, dlaczego mnie opuściłeś" - te słowa skargi wyrzekł Jezus na krzyżu, stwierdzając przez to, iż na Nim spełniło się proroctwo Dawida. /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/. 
- por. Mt 27,46 i Mk 15,34. /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.

*/ (w. 3) "We dnie... nocą" = bez przestanku. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 4) "Ty przecież jesteś Święty, zasiadasz otoczony hymnami Izraela" - Bóg jest przedstawiony, jako zasiadający na tronie, który tworzą - podobnie jak skrzydła cherubów nad arką - hołdy pochwalne, wznoszące się ku Bogu z serca i ust Izraelitów. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 5) "Tobie ufali nasi ojcowie, ufali, a Ty ich wybawiłeś" - z niewoli egipskiej i od późniejszych nieprzyjaciół. /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 6) "Do Ciebie wołali i zostali ocaleni, Tobie ufali i się nie zawiedli" - por. Ps 25,3; Ps 31,2; Iz 49,23; Rz 9,33. /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 7) "Jestem robakiem" - por. Iz 41,14; Hi 25,6. Chodzi tu o podeptaną godność bohatera psalmu; zob. Iz 52,14; Iz 53,3). /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 8) "Potrząsają głową" - potrząsanie głową jest wyrazem urągania. Por. Mt 27,39. /Biblia Poznańska/.

 */ (w. 9) "Zaufał PANU - niech go ratuje, niech go wybawi, skoro tak go kocha" - słowa te, pełne ironii, wyrażają przeświadczenie, że cierpiący nie zasługuje na pomoc Bożą. Posłużą się nimi częściowo także przeciwnicy Chrystusa stojący pod krzyżem na Kalwarii (Mt 27,43). /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 10) "Ty przecież wydobyłeś mnie z łona matki, Ty dałeś mi bezpieczeństwo przy matczynej piersi" - por. Ps 71,6. /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 11) "Byłem zdany na Ciebie już od urodzenia" - por. Jr 1,5; Ps 71,6. /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 13) "Byki Baszanu" - Baszran, okolica bardzo urodzajna, bogata w pastwiska, sławna z mocnych i tłustych turów (byków). /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 14) "Lew, który rozszarpuje i ryczy" - nieprzyjaciele przedstawiani są często jako lwy (por. np. Ps 7,3; Ps 10,9; Ps 17,12; Ps 57,5). /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 17 w. 12/.

*/ (w. 15) "Rozpływam się niczym woda" - siły moje omdlały. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.
- Szereg drastycznych obrazów przedstawiających agonię; autor jest bliski śmierci (w. 16). Por. Joz 7,5; Ez 7,17; 2Sm 17,10. /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 16) "Prochu śmierci" - grobu. Cierpienia są tak wielkie, że tylko śmierć pozostaje. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (ww. 17-19) - fragment uważany w tradycji chrześcijańskiej za szczegółową zapowiedź męki Jezusa. Istnieje wiele podobieństw miedzy tym tekstem, a Iz 53,5nn oraz Za 12,10n. /Biblia Warszawsko-Praska/.

*/ (w. 19) "O moją suknię rzucali losy" - zob. Mt 27,35;Mk 15,23-28; Łk 23,33-34; J 19,17-24. /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (ww. 20-22) - jest rzeczą godną uwagi, że prośbą o wybawienie nie zawiera - w przeciwieństwie do podobnych modlitw w innych Psalmach - słów wyrażających chęć zemsty nad wrogami. /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 21) "Z psich pazurów" - z mocy psa, tj, nieprzyjaciół. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 22) "Ty mi odpowiedziałeś" - prośba o pomoc w chwili śmiertelnego niebezpieczeństwa nie pozostaje bezskuteczna, dlatego bohater psalmu rozpoczyna dziękczynienie (ww. 23-32). /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 23) "Twoje imię" - czyli osobę Boga, który działa pełen mocy (por. Ps 20,2). /Biblia Paulistów/.
- "Wśród moich braci będę wysławiał Twoje imię, na zgromadzeniu będę Cię wychwalał" - por. Hbr 2,12. /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 24) "Chwalcie PANA wy, którzy się Go boicie" - bojaźń PANA jest cnotą religijną, czyli wyrazem szacunku i pełnej zaufania adoracji człowieka wierzącego względem Boga, a nie zaś nieuzasadnionym strachem wobec karzącego bóstwa. /Biblia Paulistów - przypis do Ps 2 w. 11/. 
- "Jakuba" - Jakub to imię patriarchy, ojca dwunastu synów - protoplastów dwunastu plemion (rodów) Izraelitów, a także synonim całego narodu izraelskiego. Bóg zmienił Jakubowi imię na Izrael (Rz 32,29). /Biblia Paulistów/.

*/ "Nie zakrył przed nim swojego oblicza" - zakryć, odwrócić oblicze - wyraz niełaski u Boga (por. Ps 30,8; Ps 104,29), podobnie jak u władców (por. 2Sm 14,24.28; Est 7,8). /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 13 w. 2/.

*/ (w. 26) "Moja pieśń pochwalna w wielkim zgromadzeniu" - por. Ps 35,18; Ps 68,27. /Biblia Gdańska/.
- "Wypełnię moje śluby wobec bogobojnych" - por. Ps 50,14; Ps 61,9; Ps 66,13; Ps 116,14.18. /Biblia Tysiąclecia/.
- "Śluby" - wyraz ten oznacza tu ślubowaną ofiarę dziękczynną. /Biblia Poznańska/. 

*/ (w. 27) "Ubodzy" - ubodzy cieszą się specjalną opieką jako ludzie pozbawieni wszelkich gwarancji ludzkich i całkowicie oddani Bogu (por. So 3,12). /Biblia Tysiąclecia/.

- "Będą jedli" - mowa tu o uczcie ofiarnej; przy ofiarach dziękczynnych część ofiarowanego bydlęcia palono na ołtarzu, część wydzielano dla kapłanów, a resztę spożywano na uczcie, w której brali udział krewni, przyjaciele,a zwykle też zaproszeni ubodzy. - Dziękczynną ofiarą Chrystusa jest eucharystyczna ofiara Mszy św., jako pamiątka, odnowienie i uobecnienie krwawej ofiary na krzyżu. "Ubodzy duchem", szukający Boga - uczestnicząc w ofierze Chrystusowej, zwłaszcza przez godną Komunię św., nasycają ducha swego łaską, oddają Bogu cześć, zapewniają sobie życie wieczne. /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

- "Niech serca wasze żyją na zawsze" - zaproszenie do uczty ofiarnej (por. Kpł 7,15; Pwt 14,29). /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 28) "Przypomną sobie i wrócą do PANA wszystkie krańce ziemi i pokłonią się przed Jego obliczem wszystkie pokolenia narodów" - por. Iz 2,2n; Iz 60,3; Ab 1,21; Za 8,22; Za 14,16. /Biblia Tysiąclecia/.
- por. Ps 2,8; Ps 72,11; Ps 86,9; Iz 60,14. /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 31) "Moje potomstwo" - potomność Chrystusa to Jego wyznawcy, apostołowie, kapłani, cały Kościół św., w którym On żyje i działa. Oni to głosić będą wiecznie dzieło zbawienia, którego Pan dokonał w umiłowanym Synu swoim. /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

Komentarz O. Adama Szustaka OP z końcowym błogosławieństwem:

Nikt bowiem, kto Tobie ufa, nie doznaje wstydu; 
doznają wstydu ci, którzy łamią wiarę dla marności.
(Ps 25,3 - BT) 
_______________________________________________________

Trwa Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan.

Przypominam więc sobie słowa Ojca Świętego Franciszka, wygłoszone 19 stycznia 2017 r.:
„Prawdziwy ekumenizm opiera się na wspólnym nawróceniu do Jezusa Chrystusa, jako naszego Pana i Odkupiciela. Jeśli zbliżamy się razem do Niego, zbliżamy się także jedni do drugich”.

________________________________________________________

Wczoraj obchodziliśmy Dzień Babci, a dzisiaj - Dzień Dziadka.
Pamiętajmy o modlitwie za nasze babcie i naszych dziadków.

Papierz-Senior Benedykt XVI jest autorem pięknej modlitwy za dziadków:

Papież Franciszek i Papież-Senior Benedykt XVI

Panie Jezu, narodziłeś się z Dziewicy Maryi, córki świętych Anny i Joachima.
Patrz z miłością na dziadków na całym świecie.
Ochraniaj ich! Oni są bogactwem dla rodzin, dla Kościoła i dla całego społeczeństwa.
Wspieraj ich! Kiedy przybywa im lat, niech wciąż będą dla swojej rodziny mocnymi filarami wiary ewangelicznej, stróżami szlachetnych wartości rodziny, żywymi skarbcami trwałych tradycji religijnych.
Spraw, by jako nauczyciele mądrości i odwagi przekazywali przyszłym pokoleniom owoce swoich dojrzałych doświadczeń ludzkich i duchowych.

Panie Jezu, pomagaj rodzinom i społeczeństwu doceniać obecność i rolę dziadków.
Spraw, by nigdy nie byli zaniedbywani ani wykluczani, ale zawsze znajdowali szacunek i miłość.
Pomagaj im żyć pogodnie i czuć się akceptowani przez wszystkie lata życia, jakimi ich obdarzasz.

Maryjo, Matko wszystkich żyjących, nieustannie otaczaj opieką dziadków, bądź z nimi podczas ziemskiej pielgrzymki, i niech za sprawą Twoich modlitw wszystkie rodziny spotkają się kiedyś w niebieskiej ojczyźnie, gdzie Ty czekasz na wszystkich ludzi, by ich przygarnąć w wielkim uścisku życia bez końca.
Amen!

Mój Psałterz: PSALM 21

Błogosławiony Pan, Bóg Izraela,

który sam jeden czyni cuda!

Błogosławione na wieki chwalebne Jego imię;

niech się cała ziemia napełni Jego chwałą!

(Ps 72,18-19 - Biblia Tysiąclecia)

Struktura Psalmu 21 przedstawia się więc następująco:
- bezpośrednie zwrócenie się do Boga: dary i postanowienia Boga dla króla - ww. 2-7,
- wypowiedź o Bogu i królu - w. 8,
- bezpośrednie zwrócenie się do króla: królewskie postanowienia wobec wrogów - ww. 9-13,
- prośba wspólnoty: w. 14.

Psalm ten wysławia wielkość i wspaniałość, jakimi Bóg obdarzył króla (w. 2-7) i przedstawia króla jako pogromcę nieprzyjaciół (w. 9-13). Jest on więc tym, który walczy ze złem (w. 12). Zarazem jednak psalm ten ukazuje warunek bycia królem: król ufa Bogu i panuje tylko dzięki łasce Najwyższego (w. 8). Wspólnota zaś, wysławiając potęgę Boga i ufając Mu, sama uzyskuje królewskie rysy (w. 14).

Psalm 21,9

Dzisiejszy Psalm przybliży nam konferencja św. Jana Pawła II, wygłoszona w czasie audiencji generalnej w dniu 17 marca 2004 r.:

Św. Jan Paweł II

"W liturgii Nieszporów znalazła się część Psalmu 21, której teraz wysłuchaliśmy, pominięta została natomiast jego druga część, zawierająca złorzeczenia (por. ww. 9-13). Część zachowana mówi o łaskach udzielanych królowi przez Boga w przeszłości i w teraźniejszości, natomiast część opuszczona zapowiada przyszłe zwycięstwo króla nad nieprzyjaciółmi.

Tekst, będący przedmiotem naszych rozważań (por. ww. 2-8.14), należy do gatunku Psalmów królewskich. Głównym tematem jest więc Boże działanie na korzyść żydowskiego władcy, przedstawionego prawdopodobnie w dniu jego uroczystej intronizacji. Na początku (por. w. 2) i na końcu (por. w. 14) słyszymy niejako echo aklamacji całego zgromadzenia, natomiast w środkowej części hymnu Psalmista z wdzięcznością sławi Boga za łaski, jakimi obdarzył króla: «pomyślne błogosławieństwa» (w. 4), «długie dni» (w. 5), «chwałę» (w. 6) oraz «radość» (w. 7).

Łatwo się domyślić, że pieśń ta - podobnie jak inne Psalmy królewskie zawarte w Psałterzu - doczekała się nowej interpretacji, kiedy w Izraelu skończył się okres monarchii. Już w judaizmie stała się ona hymnem na cześć Króla-Mesjasza, co otwierało drogę do interpretacji chrystologicznej, jaką nadała jej liturgia.

Przyjrzyjmy się jednak tekstowi w jego pierwotnej wymowie. Jak nakazuje uroczysty charakter wydarzenia, panuje radosna atmosfera, rozbrzmiewa śpiew: «Panie, król się weseli z Twojej potęgi i z Twej pomocy tak bardzo się cieszy. (...) będziemy śpiewać i sławić moc Twoją» (ww. 2.14). Następnie zostają przedstawione dary, jakimi Bóg obdarzył króla: Bóg wysłuchał jego modlitw (por. w. 3), wkłada mu na głowę złotą koronę (por. w. 4). Splendor króla związany jest z Bożym światłem, spowijającym go niczym płaszcz ochronny: «ozdobiłeś go dostojeństwem i blaskiem» (w. 6). W starożytności mieszkańcy Bliskiego Wschodu uważali, że króla otacza świetlista aureola, potwierdzająca jego udział w samej istocie bóstwa. Oczywiście, według Biblii władca jest «Synem» Boga (por. Ps 2,7), choć tylko przybranym i w sensie metaforycznym. Powinien więc w imieniu Pana czuwać nad sprawiedliwością. Właśnie ze względu na tę misję Bóg otacza go swym dobroczynnym światłem i błogosławieństwem.

W tym krótkim hymnie błogosławieństwo zajmuje poczesne miejsce: «Bo pomyślne błogosławieństwo wcześniej nań zesłałeś, (...) błogosławieństwem uczyniłeś go na wieki» (Ps 20,4.7). Błogosławieństwo jest znakiem obecności Boga działającego w królu, który dzięki temu odzwierciedla światło Boże pośród ludzkości.

Zgodnie z tradycją biblijną błogosławieństwo obejmuje również dar życia, jaki otrzymuje namaszczony: «Prosił Ciebie o życie, Ty go obdarzyłeś długimi dniami na wieki i na zawsze» (w. 5). Również prorok Natan zapewnił Dawida o tym błogosławieństwie, stanowiącym źródło stałości, trwałości i bezpieczeństwa, a Dawid tak się modlił: «racz teraz pobłogosławić dom Twojego sługi, aby trwał przed Tobą na wieki, bo Ty, Panie, Boże, to powiedziałeś, a dzięki Twojemu błogosławieństwu dom Twojego sługi będzie błogosławiony na wieki» (2Sm 7,29).

Gdy recytujemy ten Psalm, w obrazie króla żydowskiego dostrzegamy oblicze Chrystusa, króla mesjańskiego. Jest On «odblaskiem chwały» Ojca (por. Hbr 1,3). Jest Synem w pełnym sensie, a zatem doskonałą obecnością Boga pośród ludzkości. Jest światłem i życiem, jak głosi św. Jan w prologu swej Ewangelii: «W Nim było życie, a życie było światłością ludzi» (J 1,4).

Z tych samych względów św. Ireneusz, biskup Lyonu, w swoim komentarzu do tego Psalmu wiąże temat życia (por. Ps 21,5) ze zmartwychwstaniem Chrystusa: «Z jakiego powodu Psalmista mówi: 'Prosił Ciebie o życie', skoro Chrystus umierał? Psalmista głosi zatem Jego powstanie z martwych i że On, zmartwychwstały, jest nieśmiertelny. Przyjął bowiem życie, aby zmartwychwstać, oraz długi czas w wieczności, by nie ulec zniszczeniu» (Esposizione della predicazione apostolica, 72, Mediolan 1979, s. 519)".

Biblia Hebraica Psalm 21

PSALM 21 (20)*
("Mój Psałterz" - Biblia ks. Wujka /tekst ST poprawiony przez ks. Stanisława Stysia SJ, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 1962/)

DZIĘKCZYNIENIE ZA ZWYCIĘSTWO KRÓLA

1 Na koniec. Psalm Dawidowy.

2 PANIE, w mocy twojej weseli się król
i zbawieniem twoim* raduje się wielce.
3 Żądanie serca jego wypełniłeś mu,
a pragnienia wiary jego nie zawiodłeś.
4 Boś go uprzedziłeś błogosławieństwami słodkości*,
włożyłeś na głowę jego koronę z kamienia drogiego*.
5 O życie prosił cię, i dałeś mu
długość dni na wieki i na wieki wieków*.
6 Wielka jest chwała jego przez zbawienie twoje*,
sławę i wielką ozdobę nań wkładasz.
7 Albowiem czynisz go błogosławieństwem* na wieki wieków,
uweselasz go radością przy obliczu twoim*.

8 Bo król nadzieję ma w PANU,
a przez miłosierdzie Najwyższego nie będzie poruszony.

9 Niech dosięgnie ręka twoja wszystkich nieprzyjaciół twoich*,
prawica twa niech najdzie wszystkich, którzy cię w nienawiści mają!
10 Uczynisz ich jak piec ognisty czasu oblicza Twego*;
PAN w gniewie swoim zatrwoży ich,
i pożre ich ogień*.
11 Owoc ich z ziemi wygubisz,
a potomstwo ich z synów ludzkich.
12 Albowiem zwrócili przeciw tobie złość,
obmyślili plany, których nie mogli wykonać.
13 Albowiem zmusisz ich do ucieczki,
a tym, którzy ci pozostają, mierzysz w ich twarze*.

14 Podnieś się PANIE, w mocy twojej,
będziemy opiewać i wysławiać możne sprawy twoje!


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»". 

*/ W Biblii ks. Wujka jest to Psalm 20. 

*/ (w. 2) "Zbawieniem twoim" - pomocą twoją, która mu dała zwycięstwo. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 4) "Błogosławieństwami słodkości" - najlepszymi darami. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.
- "Koronę z kamienia drogiego" - koronę szczerozłotą. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 5) "Dałeś mu długość dni na wieki i na wieki wieków" - długie, szczęśliwe życie było uważane w ST za najważniejsze dobro (por. Ps 61,7; Ps 72,17; 1Krl 1,31; 1Krl 3,11.14). /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 6) "Przez zbawienie twoje" - przez pomoc twoją. Zwycięstwo powiększyło sławę króla. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 7) "Czynisz go błogosławieństwem" - źródłem błogosławieństwa dla ludu. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.
- "Przy obliczu twoim" - w obecności twojej. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 9) "Nieprzyjaciół twoich" - nieprzyjaciele Boga są również nieprzyjaciółmi ludu izraelskiego; na nich wzywa psalmista kary Bożej. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 10) "Uczynisz ich jak piec ognisty... pożre ich ogień" - gniew Boży jest w Biblii często przedstawiany obrazowo jako ogień, w którym zginą wrogowie Boga (por. Ps 2.12; Iz 26,11; Iz 30,27;Mal 3,2.19). /Biblia Poznańska/.
- "Czasu oblicza Twego" - tj. gdy się ukaże na sąd nad wrogami. Postąpi z nimi jak piec ognisty, czyli spali ich. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 13) "Mierzysz w ich twarze" - tekst hebrajski: "twoimi cięciwami (tj. łukami) mierzysz w ich twarze". /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

I tradycyjnie konferencja O. Adama Szustaka OP, wraz z błogosławieństwem




Bo oto nadchodzi dzień palący jak piec, a wszyscy pyszni i wszyscy wyrządzający krzywdę będą słomą, więc spali ich ten nadchodzący dzień, mówi Pan Zastępów, tak że nie pozostawi po nich ani korzenia, ani gałązki. 
(Ml 3,19 - BT)

_____________________________________________________________________


PAPIESKA INTENCJA MODLITEWNA  na miesiąc styczeń:

Aby wszyscy chrześcijanie, dochowując wierności nauczaniu Pana, angażowali się, przez modlitwę i miłość braterską, na rzecz przywrócenia pełnej jedności kościelnej i współpracowali, mierząc się z aktualnymi wyzwaniami stojącymi przed ludzkością.




Oto treść przesłania, zatytułowanego „Chrześcijanie w służbie ludzkości”, w tłumaczeniu na język polski:

W dzisiejszym świecie wielu chrześcijan z różnych Kościołów pracuje wspólnie, by służyć potrzebującym, by bronić ludzkiego życia i jego godności, by chronić Boże stworzenie oraz walczyć z niesprawiedliwością.

To pragnienie - by kroczyć wspólnie, by współpracować w służbie i w solidarności z najsłabszymi oraz tymi, którzy cierpią - jest źródłem radości dla nas wszystkich.

Dołącz swój głos do mojej modlitwy za wszystkich, którzy przyczyniają się - przez modlitwę i braterską pomoc - do przywracania pełnej jedności kościelnej, by sprostać wyzwaniom stojącym przed ludzkością.

Mój Psałterz: PSALM 20

W nawróceniu i spokoju jest wasze ocalenie,

w ciszy i ufności leży wasza siła.

(Iz 30,15 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

W Psalmie 20 wyodrębnić możemy dwie części:
- modlitwa kapłana za króla - ww. 2-5,
- wyznanie wiary i modlitwa wspólnoty - ww. 6-10.

Psalm ten jest modlitwą ludu za króla i wyraża pełną lojalność wobec władcy, który jest świadomy swojej zależności od Boga, czemu daje wyraz.
Konieczne jest utrzymanie właściwej równowagi w relacji: Bóg-król-lud, na co wskazuje początek i koniec Psalmu:
- niech Bóg wysłucha króla (w. 2a),
- niech Bóg wysłucha lud (w. 10b).

Psalm 20 w języku hebrajskim 

Psalm 20 komentował św. Jan Paweł II, w czasie audiencji generalnej w dniu 10 marca 2004 r.
Oto treść komentarza:

Św. Jan Paweł II

"Końcowe wezwanie: «Panie, ocal króla, a nas wysłuchaj w dniu, w którym Cię wzywamy» (Ps 20,10), przybliża nam pochodzenie odczytanego Psalmu 20, który teraz będziemy rozważać. Mamy do czynienia z Psalmem królewskim starożytnego Izraela, recytowanym w świątyni syjońskiej podczas uroczystego obrzędu. Zawiera on prośbę o Boże błogosławieństwo dla władcy, zwłaszcza «w dniu utrapienia» (w. 2), czyli w czasie, kiedy cały naród pogrążony jest w głębokiej trwodze, spowodowanej koszmarem wojny. Mowa jest w istocie o rydwanach i koniach (por. w. 8), które wydają się nadciągać na horyzoncie. Król i lud przeciwstawiają im swą ufność w Panu, stającym po stronie słabych, uciśnionych i ofiar arogancji zdobywców.

Łatwo zrozumieć, że tradycja chrześcijańska przekształciła ten Psalm w hymn na cześć Chrystusa Króla, «pomazańca» w całym tego słowa znaczeniu, «Mesjasza» (por. w. 7). Przychodzi On do świata bez wojsk, ale z mocą Ducha, i przypuszcza ostateczny atak na zło i nadużycia, na przemoc i pychę, na kłamstwo i egoizm. Rozbrzmiewają w naszych uszach słowa Chrystusa skierowane do Piłata, który stanowi symbol ziemskiej władzy cesarskiej: «Tak, jestem królem. Ja się na to narodziłem i na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie. Każdy, kto jest z prawdy, słucha mojego głosu» (J 18,37).

Rozważając treść tego Psalmu, zauważamy, że zawiera on opis liturgii sprawowanej w świątyni jerozolimskiej. Przedstawione jest zgromadzenie synów Izraela, którzy modlą się za króla, przywódcę narodu. Co więcej, na początku widzimy ofiarny ryt, w postaci całopaleń i różnych ofiar składanych przez władcę «Bogu Jakuba» (w. 2), który nie opuszcza «swego pomazańca» (w. 7), lecz go chroni i wspiera.

Modlitwie towarzyszy głębokie przekonanie, że Pan jest źródłem bezpieczeństwa: odpowiada On na pełne ufności pragnienie króla i całej wspólnoty, z którą związany jest przymierzem. Niewątpliwie klimat Psalmu charakterystyczny jest dla sytuacji wojny, ze wszystkimi obawami i niebezpieczeństwami, jakie się z tym łączą. Słowo Boże jawi się wówczas nie jako abstrakcyjne orędzie, lecz jako głos odpowiadający małym i wielkim nędzom ludzkości. Dlatego też Psalm odzwierciedla terminologię wojskową oraz atmosferę panującą w Izraelu w okresie wojny (por. w. 6), przez co odpowiada odczuciom człowieka przeżywającego trudności.

Wiersz 7 Psalmu stanowi pewien punkt zwrotny. O ile wcześniejsze zdania wyrażają pośrednio prośby kierowane do Boga (por. ww. 2-5), wiersz 7 stwierdza z całą pewnością, że zostały one wysłuchane: «Wiem teraz, że Pan wybawi swego pomazańca. Odpowiada mu ze świętych swych niebios». Psalm nie wyjaśnia bliżej, na podstawie jakiego znaku stało się to wiadome.

W każdym bądź razie ukazuje w sposób bardzo wyraźny różnicę między pozycją nieprzyjaciół, polegających na fizycznej sile swych rydwanów i koni, a pozycją Izraelitów, którzy pokładają ufność w Bogu i odnoszą zwycięstwo. Przychodzi nam na myśl znana scena z Dawidem i Goliatem: na oręż i przemoc filistyńskiego wojownika młody Żyd odpowiada wzywając imienia Pana, który chroni słabych i bezbronnych. Mówi bowiem Dawid do Goliata: «Ty idziesz na mnie z mieczem, dzidą i zakrzywionym nożem, ja zaś idę na ciebie w imię Pana Zastępów (...) nie mieczem ani dzidą Pan ocala. Ponieważ jest to wojna Pana» (1Sm 17,45.47).

Psalm, chociaż osadzony jest w konkretnej sytuacji historycznej, silnie związanej z logiką wojny, może stanowić wezwanie, by nigdy nie dać się zwieść pokusie przemocy. Również Izajasz wołał: «Biada tym, którzy (...) polegają na koniach i pokładają ufność w mnogości rydwanów oraz w bardzo wielkiej sile jazdy, a nie pokładają ufności w Świętym Izraela ani się nie radzą Pana» (Iz 31,1).

Wszelkiego rodzaju nikczemności człowiek sprawiedliwy przeciwstawia wiarę, życzliwość, przebaczenie i propozycję pokoju. Apostoł Paweł napomina chrześcijan: «Nikomu złem za zło nie odpłacajcie. Starajcie się dobrze czynić wszystkim ludziom» (Rz 12,17). A Euzebiusz z Cezarei, historyk Kościoła pierwszych wieków (III-IV w.), komentując rozważany przez nas Psalm, bierze pod uwagę również zło śmierci, o którym chrześcijanin wie, że potrafi je zwyciężyć dzięki Chrystusowi: «Polegną wszystkie wrogie moce oraz ukryci i niewidzialni nieprzyjaciele Boga, uciekający przed Zbawicielem. Jednakże wszyscy, którzy dostąpią zbawienia, powstaną ze swej dawnej ruiny. Dlatego też Symeon mówił: 'Oto Ten przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu', czyli na upadek swoich wrogów i nieprzyjaciół i na zmartwychwstanie tych, którzy niegdyś upadli, ale teraz dzięki Niemu zmartwychwstali» (PG 23, 197)".

Moshe Tzvi Berger, Psalm 20 (Muzeum Psalmów, Jerozolima)

PSALM 20 (19)
("Mój Psałterz" - Biblia Paulistów)

MODLITWA ZA KRÓLA

1 Dyrygentowi. Psalm Dawida.

2 Niech cię wysłucha PAN w dniu utrapienia, 
niech cię chroni imię* Boga Jakuba.
3 Niech ześle ci pomoc ze świątyni
i niech cię wspiera z Syjonu.
4 Niechaj pamięta o wszystkich twych ofiarach*
i niech miłe Mu będzie* twe całopalenie.
5 Niech ci udzieli, czego pragnie twe serce,
i niech twój zamysł wypełni!

6 Będziemy się cieszyć twoim zbawieniem*
i chlubić imieniem naszego Boga.
Niech PAN spełni wszystkie twoje prośby.
7 Teraz wiem*, że PAN ocala swego pomazańca*,
odpowiada mu ze świątyni nieba
swymi zbawczymi czynami.
8 Jedni chlubią się rydwanami, inni zaś końmi*,
a my imieniem PANA, Boga naszego*.
9 Tamci potknęli się i upadli,
a my stoimy i wytrwamy.
10 PANIE, ocal króla,
i wysłuchaj nas w dniu, gdy będziemy Cię wzywać.

Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»". 

*/ (w. 2) "Imię" - oznaczało istotę, tożsamość i tajemnicę osoby, do której się odnosiło. nadanie dziecku konkretnego imienia wyrażało oczekiwania rodziców, jakie z nim wiązali, jak również zadania, jakie dana osoba ma do spełnienia w życiu (Mt 16,18). Dlatego w kulturze semickiej imię zawsze wyrażało możliwości  społeczne człowieka (Lb 16,2). Izraelici przywiązywali wielką wagę do nadawania imion. Zmienić komuś imię oznaczało obdarzenie go nową osobowością (Rdz 17,5; Rdz 17,15). Bóg objawiając swoje imię człowiekowi (Wj 3,14), pozwolił mu zbliżyć się do swojej tajemnicy, dopuścił go do głębokiej zażyłości ze sobą (J 17,6.26). Jego imię jest uświęcane (Iz 29,23), uwielbiane (Ps 7,18), kochane (Ps 5,12), wieczne (Ps 135,13) i groźne (Pwt 28,58). Świątynia była miejscem, w którym z woli Boga przebywało Jego imię (Pwt 12,5), czyli stale była napełniona jego obecnością. Żydzi z szacunku dla Boga nigdy nie wypowiadali Jego imienia, zastępując je pomocniczymi określeniami typu: mój Pan, Bóg, Ten co przebywa w górach. Bóg wybrał również imię dla swojego Syna. Imię Jezus jest święte i tożsame z imieniem Bożym (Ap 14,1). Apostołowie w imię Jezusa uzdrawiali chorych (Dz 3,6), wyrzucali demony (Mk 9,38), czynili cuda (Mt 7,22). Ich działania były w istocie działaniami samego Jezusa, który przekazując uczniom władzę i moc, uczynił ich kontynuatorami swojej misji. /Biblia Paulistów, słownik - przypis do Ps 5 w. 12/.

*/ (w. 4) "Wszystkich twych ofiarach" - złożonych dla uproszenia zwycięstwa /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.
- "Ofiarach" - mowa o ofiarach pokarmowych. /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- "Niech miłe Mu będzie" - niech będzie przyjęte jak tłuste, czyli z upodobaniem. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 6) "Twoim zbawieniem" - twoim zwycięstwem. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 7) "Teraz wiem" - prorocza pewność (por. Iz 30,15-18; Za 4,6) w ustach sprawującego kult. /Biblia Tysiąclecia/.
- "Pomazańca" - pomazańcem jest każdy potomek Dawida (zob. 2Sm 7,12-16), godnie sprawujący władzę, a zwłaszcza "syn Dawida", Mesjasz; zob. Dz 4,25-26. /Biblia Ekumeniczna - przypis do Ps 2 w. 2/.

*/ (w. 8) "Jedni chlubią się rydwanami, inni zaś końmi" - por. Ps 147,10; Iz 31,1.  /Biblia Tysiąclecia/.
- por. 2Krl 19,23. / Biblia Gdańska/.
- "My imieniem PANA, Boga naszego" - dla wierzącego gwarancja pomyślności  nie jest poleganie na ludzkiej mocy i umiejętnościach, ale imię Boga, czyli sam Bóg i Jego moc. /Biblia Paulistów/.

Jedni chlubią się rydwanami, inni zaś końmi,
a my imieniem PANA, Boga naszego. (Ps 20,8)

Konferencja O. Adama Szustaka OP, zakończona błogosławieństwem.

PAN dźwiga pokornych,

a poniża występnych aż do ziemi

(Ps 147,6 - BT)


______________________________________________________

Christos rożdajetsia - sławitie jeho

Chrystus się rodzi - wychwalajcie Go

Wyznawcom Chrystusa z Kościołów Wschodnich życzę błogosławieństwa Dzieciątka Jezus.
Niech przyniesie upragniony pokój dla Bliskiego Wschodu i Afryki.

Nowy Rok i... Mój Psałterz: PSALM 19

Moi Drodzy

Niech przesłanie Psalmu 19 będzie drogowskazem 

w rozpoczynającym się 2017 roku.

Albowiem  z wielkości i piękności stworzeń

Twórcę ich poznajemy przez podobieństwo.

(Mdr 13,5 - przekład Czesława Miłosza)

Psalm 19 stanowi zwartą całość, jednak jego części są tak wyraźnie zaznaczone stylistycznie i tematycznie, że często mówi się o dwóch psalmach.
Te dwie części to:
- chwała Boża: ww. 2-7,
- cała nauka Pana i psalmisty: ww. 8-15.
W drugiej części Psalmu 19, siedmiokrotnie jest użyte imię Boga JHWH („PAN”; „PAŃSKA”).
O znaczeniu liczb w Biblii pisałem we wcześniejszym poście.

Wsłuchajmy się w słowa katechezy o Psalmie 19, wygłoszonej przez św. Jana Pawła II w czasie Audiencji Generalnej w dniu 30 stycznia 2002 r.

Św. Jan Paweł II
(mal. Zbigniew Kotyłło,
Kościół Seminaryjny w Lublinie)

"Od początku istnienia ludzkości słońce wschodzące na niebie i coraz bardziej jaśniejące zachwycało ją blaskiem swego światła i dobroczynnym ciepłem swych promieni. Na różne sposoby ludzie okazywali wdzięczność za to źródło życia i dobrobytu, reagując z entuzjazmem, który nierzadko znajdował wyraz w autentycznej, wzniosłej poezji. Wspaniały Psalm 19, którego pierwszą część odczytaliśmy, jest nie tylko modlitewnym hymnem o nadzwyczajnej głębi, lecz również poetycką pieśnią, opiewającą słońce ogarniające swymi promieniami powierzchnię ziemi. Psalmista przyłącza się tu do długiego szeregu kantorów starożytnego Bliskiego Wschodu, wysławiających gwiazdę dnia, która jaśnieje blaskiem na niebie i która w ich regionie góruje długo, powodując palący żar. (...)

Jednakże w przypadku człowieka Biblii istnieje zasadnicza różnica w odniesieniu do tych słonecznych hymnów: słońce nie jest jednym z bogów, lecz stworzeniem będącym w służbie jedynego Boga i Stwórcy. Wystarczy przypomnieć sobie słowa z Księgi Rodzaju: «A potem Bóg rzekł: 'Niechaj powstaną ciała niebieskie, świecące na sklepieniu nieba, aby oddzielały dzień od nocy, aby wyznaczały pory roku, dni i lata'; Bóg uczynił dwa duże ciała jaśniejące: większe, aby rządziło dniem, i mniejsze, aby rządziło nocą. A widział Bóg, że były dobre» (Rdz 1,14.16.18).

Zanim przyjrzymy się wybranym przez Liturgię wierszom Psalmu, spójrzmy na jego całość. Psalm 19 przypomina dyptyk. Pierwsza część (ww. 2-7) - stanowiąca naszą obecną modlitwę - to hymn na cześć Stwórcy, którego tajemnicza wielkość objawia się w słońcu i księżycu. Natomiast w drugiej części Psalmu (ww. 8-15) spotykamy hymn mądrościowy na cześć Torah, czyli Prawa Bożego.

Obydwie części łączy wspólna nić przewodnia: Bóg rozjaśnia wszechświat blaskiem słońca i oświeca ludzkość światłem swego słowa zawartego w Objawieniu biblijnym. Chodzi niemal o podwójne słońce: pierwsze jest kosmiczną epifanią Stwórcy, drugie - historycznym i bezinteresownym objawieniem Boga Zbawiciela. Nieprzypadkowo Torah, słowo Boże, opisane jest za pomocą określeń «słonecznych»: «jaśnieje przykazanie Pana i olśniewa oczy» (w. 9).

Zajmijmy się teraz pierwszą częścią Psalmu. Rozpoczyna się on wspaniałą personifikacją niebios, które w oczach świętego autora są wymownymi świadkami stwórczego dzieła Bożego (ww. 2-5). One bowiem «głoszą», «obwieszczają» wspaniałość Bożych dzieł (por. w. 2). Również dzień i noc przedstawione są jako posłańcy, przekazujący wspaniałą wiadomość o stworzeniu. Jest to milczące świadectwo, które jednakże daje się słyszeć z mocą - jakby głos rozchodzący się po całym wszechświecie.

Wewnętrzne spojrzenie duszy oraz religijna intuicja, nie zatrzymujące się na tym, co powierzchowne, pozwalają człowiekowi odkryć, że świat nie jest niemy, lecz mówi o Stwórcy. Jak powiada starożytny mędrzec, «z wielkości i piękna stworzeń poznaje się przez podobieństwo ich Sprawcę» (Mdr 13,5). Również św. Paweł przypomina Rzymianom, że «od stworzenia świata niewidzialne Jego [Boga] przymioty - wiekuista Jego potęga oraz bóstwo - stają się widzialne dla umysłu przez Jego dzieła» (Rz 1,20).

Następnie hymn opiewa słońce. Świetlista kula przedstawiona jest przez natchnionego poetę jako waleczny bohater wychodzący z oblubieńczej komnaty, gdzie spędził noc, to znaczy wyłaniający się z czeluści mroków i rozpoczynający swą niestrudzoną drogę po niebie (ww. 6-7). Przypomina atletę nie znającego wytchnienia czy zmęczenia, a całą naszą planetę przenika jego wszechogarniające ciepło.

Słońce przyrównane jest zatem do oblubieńca, do bohatera, do zawodnika, który z polecenia Bożego musi każdego dnia wykonać pewną pracę, dokonać podboju i odbyć bieg w gwiezdnych przestworzach. I oto psalmista ukazuje teraz rozpalone słońce na pełnym niebie, a całą ziemię ogarnia jego żar, powietrze zastygło w bezruchu, i żaden zakątek na horyzoncie nie może ukryć się przed jego światłem.

Chrześcijańska liturgia paschalna podejmuje słoneczny obraz Psalmu, by opisać triumfalne wyjście Chrystusa z ciemności grobu i Jego wejście do pełni nowego życia w zmartwychwstaniu. W liturgii bizantyjskiej z Jutrzni Wielkiej Soboty śpiewamy: «Tak jak słońce wstaje po nocy, całe jaśniejące swym nowym blaskiem, podobnie i Ty, Słowo, zajaśniejesz nowym blaskiem, gdy po śmierci opuścisz swe oblubieńcze łoże». Oda (pierwsza) Jutrzni Wielkanocnej łączy kosmiczne objawienie z paschalnym wydarzeniem Chrystusa: «Niech raduje się niebo, a wraz z nim cieszy się ziemia, ponieważ cały wszechświat, widzialny i niewidzialny, uczestniczy w tym święcie: zmartwychwstał Chrystus, nasza wiekuista radość». A jeszcze inna Oda (trzecia) dodaje: «Dziś wszechświat cały, niebiosa, ziemia i otchłań, napełniony jest światłem a wszelkie stworzenie sławi już zmartwychwstanie Chrystusa, naszą siłę i naszą radość». Wreszcie następna (czwarta) Oda wieńczy wszystko: «Chrystus, nasza Pascha, powstał z grobu niczym słońce sprawiedliwości, jaśniejąc nad nami wszystkimi blaskiem swej miłości».

Liturgia rzymska nie przyrównuje Chrystusa do słońca tak wyraźnie jak liturgia wschodnia. Opisuje jednak kosmiczne echo Jego zmartwychwstania, rozpoczynając modlitwę w poranek wielkanocny uroczystym hymnem Jutrzni: (...) «Już wschodzi zorza poranna, / Zabrzmiało niebo weselem / I ziemia śpiewa radośnie / A piekło jęczy w udręce».

Jednakże chrześcijańska interpretacja Psalmu nie zamazuje jego podstawowego przesłania, którym jest zachęta do odkrywania Bożego słowa obecnego w stworzeniu. Oczywiście, jak to zostanie wyrażone w drugiej części Psalmu, istnieje inne, ważniejsze słowo, cenniejsze nawet niż światło - jest nim Objawienie biblijne.

Dla tych jednak, którzy uważnie słuchają i nie mają zaćmionego wzroku, stworzenie stanowi niejako pierwsze objawienie, posiadające swój wymowny język: jest ono jakby drugą księgą świętą, której literami są liczne stworzenia obecne we wszechświecie. Św. Jan Chryzostom twierdzi: «Milczenie niebios to głos bardziej donośny niż głos trąby: głos ten woła nie do naszych uszu, lecz do naszych oczu o wielkości Tego, który je stworzył» (PG 49, 105). A św. Atanazy: «Nieboskłon dzięki swej wspaniałości, swemu pięknu i swemu porządkowi jest znakomitym kaznodzieją mówiącym o swym Sprawcy, którego wymowa napełnia wszechświat» (PG 27, 124)."

PSALM 19 (18)
("Mój Psałterz"- tłumaczenie Czesław Miłosz)

OBJAWIENIE BOŻE DROGOWSKAZEM W ŻYCIU
(w "Księdze psalmów" w tłumaczeniu Czesława Miłosza brak jest tytułów psalmów, powyższy tytuł Psalmu 19 pochodzi z książki ks. Stanisława Łacha "Psalmy")

1 Przewodnikowi chóru. Psalm Dawida. 

2 Niebiosa opowiadają chwałę Boga*,
a dzieła rąk Jego oznajmia firmament.
3 Dzień dniowi o tym opowiada
i noc nocy podaje wieść*.
4 Bez mowy i bez wyrazów,
nie słychać głosu ich*.
5 Ale po całej ziemi rozchodzi się ich dźwięk 
i słowa ich aż na koniec świata*, 
gdzie słońcu namiot postawił*.

6 Które jak oblubieniec wychodzi z weselnej komnaty*,
raduje się jak olbrzym ruszający do biegu.
7 U krańca niebios jest jego wschód,
i aż na drugi kraniec niebios biegnie,
a nic nie uchroni się od jego żaru.

8 Nauka PAŃSKA  jest doskonała*, orzeźwia duszę,
zalecenia PAŃSKIE pewne, dające mądrość prostaczkowi.
9 Rozkazy PAŃSKIE proste, rozweselające serce,
przykazanie PAŃSKIE jasne, oświecające oczy*.
10 Bojaźń PAŃSKA* czysta, ostająca się na wieki,
ustawy PAŃSKIE słuszne i wszystkie sprawiedliwe.
11 Pożądańsze nad złoto*, nad wiele szczerego złota*,
słodsze nad miód i plaster miodowy.

12 I sługa Twój przestrzega ich,
w zachowywaniu ich obfita nagroda.
13 Swoich błędów któż będzie świadom?
Z tych, które są ukryte, oczyść mnie. 
14 Od własnowolnych uchroń sługę Twego,
aby mną owładnęły.
Wtedy będę nienaganny i oczyszczony od wielkiej winy.
15 Oby słowa ust moich i myśli mojego serca
znalazły łaskę u Ciebie, 
PANIE, opoko moja i odkupicielu.

Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ (w. 2) "Chwałę Boga" - w ST chwała oznaczała przymiot Boga, który objawiał się przede wszystkim w dziełach stworzenia (np. Iz 6,3) i zbawienia (np. Iz 35,1-4). Ukazywała się również w sposób dostrzegalny przez człowieka, jako obłok (np. Wj 14,24) lub słup ognia (np. Pwt 4,36). czasami słowo to oznacza obecność Boga (Wj 40,34n). /Biblia Paulistów, słownik/

*/ (w. 3) "Dzień dniowi o tym opowiada i noc nocy podaje wieść" - dzień i noc występują tu jakby żywe osoby. Wpatrując się w niebiosa w różnych porach doby, czują się zmuszone uwielbiać ich Stwórcę. Ustępując zaś miejsca jedno drugiemu, zmieniając się kolejno niby straż honorowa - "słowo" dalszej chwały, "wiadomość" o wielkości i przymiotach Boga podają dniom i nocom następnym. /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- redaktor tekstu ma tutaj na myśli prawdopodobnie wiedzę o stwórczej potędze Boga. /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/. 

*/ (w. 4) "Bez mowy i bez wyrazów, nie słychać głosu ich" - każde serce nie zdeprawowane, na widok cudów przyrody podziwia przymioty Stwórcy i cześć Mu oddaje. /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 5) "Po całej ziemi rozchodzi się ich dźwięk i słowa ich aż na koniec świata" - głos i słowo niebios głoszących chwałę Boga. Św. Paweł stosuje ten wiersz do głosicieli Ewangelii - por. Rz 10,18. /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- "Słońcu namiot postawił" - opis słońca w stylu orientalnych mitologii. Mimo pewnej jego personifikacji, Psalmista uważa je jedynie za posłańca i świadka Stwórcy, któremu oddaje cześć (por. Ps 104,19; Ps 148,3). O czytelności obrazu wszechświata - por. Hi 38,33; Mdr 13,1-9; Rz 1,20. /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 6) "Komnaty" - w ujęciu poetyckim słońce zatrzymuje się przez noc w swoim mieszkaniu, jakby spoczywa w komnacie. /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 8) "Nauka PAŃSKA  jest doskonała" - por. Ps 12,7; Ps 18,31; Ps 119,140. /Biblia Gdańska/.
*/ (w. 8-10) Prawo PAŃSKIE, przepisy, przykazania, rozkazy, sądy - podobnie jak w Psalmie 119 - oznaczają tę samą naukę Bożą objawioną. /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 9) "Przykazanie PAŃSKIE jasne, oświecające oczy" - podobnie jak promienie słoneczne, przykazania udzielają człowiekowi nowej siły życiowej.  /Biblia Tysiąclecia/.
- zapewniając człowiekowi równocześnie możności istnienia. /Biblia Warszawsko-Praska/.

*/ (w. 10) "Bojaźń PAŃSKA" - cześć oddawana Bogu. /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/ 

*/ (w. 11) "Pożądańsze nad złoto" - por. Ps 119,72; Prz 8,11. /Biblia Gdańska/.
- "Nad wiele szczerego złota" - por. Ps 119,103. /Biblia Gdańska/.

Konferencja O. Adama Szustaka OP, z końcowym błogosławieństwem.





Mądrość jest bowiem cenniejsza od pereł 
i nic, co jest godne pożądania, nie może się z nią równać.
(Prz 8,11 - Biblia Ekumeniczna)