Na początku było Słowo
Równe Ojcu pełnią bóstwa;
W Nim jest życie, światło ludzi,
Jaśniejące wśród ciemności.
Tyś jest Słowem, Zbawicielu,
W Tobie wszystko zaistniało;
Cały wszechświat dzierżysz w dłoni:
Niebo, ziemię i otchłanie.
Jesteś Pierwszy i Ostatni,
Król i Sędzia panujących:
Miecz w Twych ustach obosieczny,
By oddzielić zło od dobra.
(Z Hymnu z Godziny Czytań - okres zwykły, IV tydzień)
Jak pisze Stanisław Werner w "Zagadkach biblijnych":
"Dla współczesnego człowieka wszelka symbolika liczb jest czymś niezrozumiałym i przez to obojętnym. Ale przystępując do czytania Biblii, postanowiliśmy starać się na teksty patrzeć nie własnymi oczyma, lecz oczyma autorów, by lepiej zrozumieć ich intencje. Musimy przy tym być świadomi, że w języku hebrajskim cyfry wyrażano za pomocą liter. (...)Trzeba też pamiętać, że w cywilizacjach semickich wykazywano niewiele troski o dokładność matematyczną, cyfr i liczb używano umownie i symbolicznie. napotykając więc cyfry w tekstach biblijnych zawsze trzeba się zastanowić, czy autorowi zależało na przekazaniu tej właśnie konkretnej liczby, czy chciał przekazać wrażenie wielkości lub czy masowości zjawiska, a może znaczenie liczby jest czysto symboliczne.".
 |
Grafika ze strony http://www.vismaya-maitreya.pl/ |
Pochodzimy z innej formacji kulturowej i dlatego, dla właściwego zrozumienia tekstów biblijnych, wskazane jest zdobycie wiedzy o stosowanej wówczas - w świecie semickim - symbolice oraz jak do niej podchodzili ci, do których były one pierwotnie skierowane.
Kiedy pojmujemy biblijne liczby dosłownie, tak jak do tego jesteśmy przyzwyczajeni w naszej mentalności, bywa, że dochodzimy do rozumienia wielu fragmentów Biblii, w sposób mijający się z pierwotnym zamysłem autorów natchnionych.
Na podstawie różnych artykułów i haseł w słownikach biblijnych, można przedstawić krótką charakterystykę:
"JEDEN" - oznacza absolutną jedyność i niepodzielność. Jako taka ta cyfra przysługuje wyłącznie Bogu oraz wszystkiemu, co z Boga wychodzi, co jest Jego wyjątkowym darem dla człowieka.
Przykłady:
- "Ty sam jeden jesteś Bogiem wszystkich królestw świata." (2 Krl 19,15 - Biblia Tysiąclecia /BT/),
- "Jeden jest Pan, jedna wiara, jeden chrzest." (Ef 4,5 - BT).
"DWA" - najprostszy sposób wyrażenia wielości, obfitości, czasem kontrastu bądź alternatywy. Wskazuje na świadectwo lub też pomoc, wsparcie. Tak rozumiano obecność słońca i księżyca, by się wzajemnie wspierali w oświetlaniu ziemi (Rdz 1,16). Dziesięć przykazań było umieszczone na dwóch kamiennych tablicach. Pan Jezus wysyłał uczniów po dwóch, by byli dla siebie wzajemnie pomocą.
Przykład:
- "nieprawość jego odpokutowana, bo odebrało z ręki Pana karę w dwójnasób za wszystkie swoje grzechy." (Iz 40,2 - BT).
"TRZY" - liczba najczęściej wspominana w Piśmie Świętym. Wskazuje na pełnię, komplementarność, jedność. Kiedy się pojawia, znaczy to, że coś dzieje się w całej rozciągłości i nie ma już miejsca na dodatki, poprawki, na żadne „ale”.
Szczególnego znaczenia liczba nabiera w odniesieniu do sacrum. Bóg jest w trzech Osobach, jest po trzykroć święty, Jezus według tradycji nauczał przez trzy lata, zmartwychwstanie dokonało się po trzech dniach od śmierci Zbawiciela.
Oznacza przezwyciężenie wszelkiego rozdwojenia - niejako połączenie razem początku, środka i końca; jedność rodziny - ojca, matki i dziecka. Wyraża uniwersalizm, wskazuje na doskonałość i pełnię - świat składa się z trzech elementów: nieba, ziemi i podziemi.
Używana także przy powtórzeniach, jako podkreślenie danego określenia.
Przykłady:
- Trójca Święta (Mt 28.19),
- trzy cnoty kardynalne (1 Kor 13,3),
- trzej mężowie odwiedzają Abrahama (Rdz 18),
- cała rasa ludzka wywodzi się od trzech synów Noego,
- "Nie ufajcie słowom kłamliwym głoszącym: Świątynia Pańska, Świątynia Pańska, Świątynia Pańska." (Jr 7,4 - BT).
"CZTERY" - jest najbardziej „ziemską” liczbą, liczba świata materii. Wynika to z naszej naturalnej obserwacji (cztery pory roku, cztery kierunki świata) i w Biblii również odnosi się często do tego, co doczesne.
Przykłady:
- cztery rodzaje żywych stworzeń: ludzie, zwierzęta domowe, zwierzęta dzikie, stworzenia powietrzne i wodne (Rdz 1,20-27),
- w ogrodzie Eden mają swoje źródło cztery najważniejsze rzeki świata (Rdz 2,10),
- w wizjach prorockich sygnalizuje pochodzenie doczesne (Dn 7),
- często występuje w opisach architektonicznych (Wj 25-28; Ez 43-48),
- Łazarz leżał w grobie cztery dni (J 11,39).
Przykłady:
- Pięcioksiąg Mojżeszowy (Tora, Prawo) - Księgi: Rdz, Wj, Kpł, Lb, Pwt,
- 5 części Księgi Psalmów,
- 5 mów Pana Jezusa w Ewangelii wg św. Mateusza,
- 5 panien mądrych i 5 nieroztropnych.
"SZEŚĆ" - tak jak cztery było po boskiej liczbie trzy i odnosiło się do ziemskich spraw, tak sześć jest niepełną siódemką, zatem oznacza pewien brak, niewystarczalność. Coś musi się wypełnić, aby dzieło stało się doskonalsze.
Przykłady:
- sześć dni stworzenia świata dopełnione siódmym dniem odpoczynku,
- Izraelici okrążali Jerycho przez sześć dni (Joz 6,14),
- Daniel przebywał sześć dni w jaskini (Dn 14,31),
- 6 lat należało uprawiać rolę, a potem dać jej odpocząć (Wj 23,10),
- wszystkie kierunki wszechświata - cztery strony oraz w górę i w dół,
- 6 stągwi kamiennych wypełnionych wodą i przemienionych w wino sugeruje, że to jeszcze nie jest uczta weselna w Królestwie Niebieskim (J 2,6).
"SIEDEM" - to liczba absolutu, pełni, doskonałości, świętości, nieskończoności. Przysługuje Bogu i wszystkiemu, co nie jest doczesne. W Biblii pojawia się często jako określenie czegoś, co nie należy do porządku ziemskiego. Wiele praw Izraela jest opartych na tej liczbie, co sugeruje, że są to prawa o proweniencji boskiej, a nie ludzkiej (Kpł). Często pojawia się w wizjach prorockich (Dn, Ap).
Dla podkreślenia wyjątkowości miłości Jakuba do Racheli autor natchniony zanotował, że służył za nią siedem lat (Rdz 29).
Przykłady:
- Elizeusz nakazał się obmyć Najmanowi siedem razy w Jordanie (1Krl 5),
- 7 dni pełnego stworzenia świata,
- 7 boleści Najświętszej Maryi Panny,
- 7 ostatnich słów Pana Jezusa na Krzyżu,
- 7 pieczęci w Apokalipsie,
- siedmiu Archaniołów (Tb 12,15; Ap 1,4),
- 7 lat, w których Salomon budował Świątynię,
- 7 czar bożego gniewu.
Może oznaczać pełnię czegoś złego:
- 7 grzechów głównych,
- 7 głów apokaliptycznej bestii.
"OSIEM" - w tradycji hebrajskiej to dziwna liczba, rozpoczynająca jakby nowe liczenie, przekraczające cykl siódemkowy. Symbolizuje wejście w nową, odmienną rzeczywistość.
Przykłady:
- Juda 8 dni poświęcał ołtarz po zbezczeszczeniu (1 Mch 4, 36-59),
- obrzezania dokonuje się ósmego dnia po narodzeniu (Rdz 21,4),
- Pan Jezus wypowiada osiem błogosławieństw w Kazaniu na górze (Mt 5,3-10),
- zmartwychwstały Jesus ukazał się Tomaszowi po ośmiu dniach od poprzedniego spotkania z uczniami (J 20,26).
"DZIEWIĘĆ" - jako 3x3 - oznaka pełni boskiej doskonałości i świętości.
Przykłady:
- 9 darów Ducha Świętego (1Kor 12,1-12),
- 9 owoców Ducha Świętego (Gal 5,22),
- 9 chórów anielskich.
"DZIESIĘĆ" - liczba porządkowa przynależna człowiekowi. Suponuje ideę wielkości, komplementarności (zupełność w odniesieniu do spraw ziemskich).
Stosowana na oznaczenie ilości dość dużej, pewnej zamkniętej całości, choć znacznie większe oznaczano przez sto, tysiąc i dziesięć tysięcy (miriada). Czasem dodanie tych liczb (dziesięć, tysiąc, miriada) służy zwielokrotnieniu znaczenia innych liczb.
Przykłady:
- 10 przykazań,
- 10 plag egipskich,
- 10 sprawiedliwych w Sodomie, ze względu na których Pan miał oszczędzić miasto,
- 10 trędowatych, z których tylko jeden przyszedł podziękować,
- dziesięciokrotnie Izraelici wystawiali Boga na próbę - czyli wielokrotnie (Lb 14,22).
"DWANAŚCIE" - należy również do liczb porządkujących, ale sugeruje porządek Boży, doskonały, obejmujący wszystkich. Nikt nie pozostaje na zewnątrz.
Przykłady:
- 12 pokoleń Izraela - ludu starego przymierza,
- 12 apostołów - posłańców nowego przymierza,
- wieniec z 12 gwiazd zdobi głowę Niewiasty (Ap 12,1),
- w Apokalipsie św. Jana końcowa liczba, będąca iloczynem mnożenia 12x12x1000, daje 144 tysiące opieczętowanych (Ap 7). Oznacza to, że w zamyśle Bożym zbawieni mają być wszyscy ludzie.
"TRZYDZIEŚCI" – wiek, w którym osiąga się pełną dojrzałość.
"CZTERDZIEŚCI" - liczba próby, wyjątkowego doświadczenia. To także umowna liczba lat jednego pokolenia. Liczba oznaczająca niedookreślony, dość długi czas.
Przykłady:
- deszcz rozpoczynający potop padał czterdzieści dni (Rdz 7,17),
- wędrówka Ludu Bożego przez pustynię do Ziemi Obiecanej trwała czterdzieści lat (Lb 14),
- liczba dni postu Mojżesza (Wj 34),
- 40 dni wytrwale wędrował Eliasz ku Bożej górze Horeb (1Krl 19,8),
- 40 dni trwał post Pana Jezusa na pustyni (Mt 4,2),
- 40 dni Pan Jezus spotykał uczniów przed Wniebowstąpieniem,
"SIEDEMDZIESIĄT" – liczba ogólna oznaczająca dużo, zwykle nie należy jej brać dosłownie.
Przykład:
- siedemdziesięciu starszych - symbol pełni (Wj 1,5; 24,1; Pwt 10,22; Sdz 1,7).
"SIEDEMDZIESIĄT SIEDEM" - najwyższy stopień siódemki, oznacza bezwzględność i pełnię doskonałości, nieograniczoność, nieskończoność.
Przykład:
- "«Panie, ile razy mam przebaczyć, jeśli mój brat wykroczy przeciwko mnie? Czy aż siedem razy?» Jezus mu odrzekł: «Nie mówię ci, że aż siedem razy, lecz aż siedemdziesiąt siedem razy.»" (Mt 18,22 - BT).
"SZEŚĆSET SZEŚĆDZIESIĄT SZEŚĆ" - pełnia niedoskonałości, wieloaspektowa, rażąca niedoskonałość, powszechne zło
Przykład:
- liczba bestii i liczba upadłego człowieka (Ap 13,18).
"TYSIĄC" - wielość, liczba eschatologiczna.
Stosowana na oznaczenie ilości dość dużej, pewnej zamkniętej całości, choć znacznie większe oznaczano przez sto, tysiąc i dziesięć tysięcy (miriada). Czasem dodanie tych liczb (dziesięć, tysiąc, miriada) służy zwielokrotnieniu znaczenia innych liczb.
Przykłady:
- 10 przykazań,
- 10 plag egipskich,
- 10 sprawiedliwych w Sodomie, ze względu na których Pan miał oszczędzić miasto,
- 10 trędowatych, z których tylko jeden przyszedł podziękować,
- dziesięciokrotnie Izraelici wystawiali Boga na próbę - czyli wielokrotnie (Lb 14,22).
"DWANAŚCIE" - należy również do liczb porządkujących, ale sugeruje porządek Boży, doskonały, obejmujący wszystkich. Nikt nie pozostaje na zewnątrz.
Przykłady:
- 12 pokoleń Izraela - ludu starego przymierza,
- 12 apostołów - posłańców nowego przymierza,
- wieniec z 12 gwiazd zdobi głowę Niewiasty (Ap 12,1),
- w Apokalipsie św. Jana końcowa liczba, będąca iloczynem mnożenia 12x12x1000, daje 144 tysiące opieczętowanych (Ap 7). Oznacza to, że w zamyśle Bożym zbawieni mają być wszyscy ludzie.
"TRZYDZIEŚCI" – wiek, w którym osiąga się pełną dojrzałość.
"CZTERDZIEŚCI" - liczba próby, wyjątkowego doświadczenia. To także umowna liczba lat jednego pokolenia. Liczba oznaczająca niedookreślony, dość długi czas.
Przykłady:
- deszcz rozpoczynający potop padał czterdzieści dni (Rdz 7,17),
- wędrówka Ludu Bożego przez pustynię do Ziemi Obiecanej trwała czterdzieści lat (Lb 14),
- liczba dni postu Mojżesza (Wj 34),
- 40 dni wytrwale wędrował Eliasz ku Bożej górze Horeb (1Krl 19,8),
- 40 dni trwał post Pana Jezusa na pustyni (Mt 4,2),
- 40 dni Pan Jezus spotykał uczniów przed Wniebowstąpieniem,
"SIEDEMDZIESIĄT" – liczba ogólna oznaczająca dużo, zwykle nie należy jej brać dosłownie.
Przykład:
- siedemdziesięciu starszych - symbol pełni (Wj 1,5; 24,1; Pwt 10,22; Sdz 1,7).
"SIEDEMDZIESIĄT SIEDEM" - najwyższy stopień siódemki, oznacza bezwzględność i pełnię doskonałości, nieograniczoność, nieskończoność.
Przykład:
- "«Panie, ile razy mam przebaczyć, jeśli mój brat wykroczy przeciwko mnie? Czy aż siedem razy?» Jezus mu odrzekł: «Nie mówię ci, że aż siedem razy, lecz aż siedemdziesiąt siedem razy.»" (Mt 18,22 - BT).
"SZEŚĆSET SZEŚĆDZIESIĄT SZEŚĆ" - pełnia niedoskonałości, wieloaspektowa, rażąca niedoskonałość, powszechne zło
Przykład:
- liczba bestii i liczba upadłego człowieka (Ap 13,18).
"TYSIĄC" - wielość, liczba eschatologiczna.
"MIRIADA" (dziesięć tysięcy) - nieprzebrane mnóstwo, idea wielkości wprost fantastycznej.
Przykłady:
- "Oto Jego byk pierworodny - cześć Jemu! Jego rogi - rogami bawołu, bije nimi narody aż po krańce ziemi. Oto miriady Efraima, oto tysiące Manassesa." (Pwt 33,17 - BT),
- "I ujrzałem, i usłyszałem głos wielu aniołów dokoła tronu i Zwierząt, i Starców, a liczba ich była miriady miriad i tysiące tysięcy" (Ap 5,11 - BT),
- "A liczba wojsk - konnicy: dwie miriady miriad - posłyszałem ich liczbę." (Ap 9,16 - BT).
- "Oto Jego byk pierworodny - cześć Jemu! Jego rogi - rogami bawołu, bije nimi narody aż po krańce ziemi. Oto miriady Efraima, oto tysiące Manassesa." (Pwt 33,17 - BT),
- "I ujrzałem, i usłyszałem głos wielu aniołów dokoła tronu i Zwierząt, i Starców, a liczba ich była miriady miriad i tysiące tysięcy" (Ap 5,11 - BT),
- "A liczba wojsk - konnicy: dwie miriady miriad - posłyszałem ich liczbę." (Ap 9,16 - BT).
Pamiętajmy jednak, że w poetyckich fragmentach Biblii cyfry i liczby są jedynie ozdobnikiem stylistycznym - jak ma to miejsce np. w Księdze Przysłów (por. Prz 30).
 |
| Grafika ze strony http://blizejnieba.pl/ |
Słowa Pańskie to słowa szczere,
wypróbowane srebro, bez domieszki ziemi,
siedmiokroć czyszczone.
(Ps 12,7 - BT)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz