Mój Psałterz: PSALM 43

Sławcie PANA, wszystkie narody,

chwalcie Go, wszystkie ludy.

Bo potężna nad nami Jego łaska,

a wierność PANA trwa na wieki!

Alleluja!

(Ps 117 - Biblia Paulistów)

Psalm 43, wraz z Psalmem 42, jest jednym z najpiękniejszych utworów poezji biblijnej.
Najprawdopodobniej stanowiły jeden utwór, na co wskazuje m.in. wspólny "refren" (Ps 42,6.12 i Ps 43,5).
Mimo braku nagłówka (co dodatkowo może sugerować, że Psalm 43 pierwotnie stanowił c.d. Psalmu 42), autorstwo jego przypisuje się synom (potomkom) Koracha. Więcej informacji o Korachu i jego potomkach podaję w przypisach do Psalmu 42 w. 1.

Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 43 z Biblii z komentarzami Jana Pawła II:

   "«Czemu jesteś zgnębiona, moja duszo, i czemu jęczysz we mnie? Ufaj Bogu, bo jeszcze Go będę wysławiać: Zbawienie mego oblicza i mojego Boga» (Ps 42,6.12; Ps 43,5).
   Słowa te, które Psalmista kieruje jakby do siebie, są wyrazem jego głębokich uczuć. Znajduje się on z dala od Syjonu, który jako szczególne miejsce obecności Boga oraz kultu wiernych jest punktem odniesienia jego życia. Odczuwa zatem samotność, spowodowaną niezrozumieniem, a nawet agresją ze strony przewrotnych, samotność, którą pogłębia jego izolacja i milczenie Boga. Jednakże reakcją Psalmisty na smutek jest wezwanie do ufności, które kieruje do samego siebie, a także piękne słowa nadziei: liczy on na to, że jeszcze będzie mógł sławić Boga, «zbawienie swego oblicza». (...)
   Modlący się kieruje bezpośrednio do Boga pełne udręki wołanie: «Dlaczego mnie odrzuciłeś? Czemu chodzę smutny i gnębiony przez wroga?» (Ps 43,2).
   Czuje on już jednak, że kończy się mroczny czas oddalenia, i daje wyraz swej pewności, że powróci na Syjon, gdzie odnajdzie Boży przybytek. Święte miasto nie jest już utraconą ojczyzną, jak w lamentacji z poprzedniego Psalmu (por. Ps 42,3-4), lecz radosnym celem, do którego zmierzamy. Przewodnikami podczas powrotu na Syjon będą «prawda» Boga i Jego «światłość» (por. Ps 43,3). Sam Pan będzie ostatecznym celem wędrówki... Modlący się nie dotarł jeszcze do świątyni Pańskiej, trwa nadal w mrokach doświadczeń. Jednak przed jego oczami jaśnieje już światło przyszłego spotkania, a jego wargi znają już ton radosnej pieśni. W wezwaniu tym razem dominuje nadzieja. (...)
   Tak więc Psalm staje się modlitwą człowieka pielgrzymującego po ziemi, który styka się jeszcze ze złem i cierpieniem, ale jest pewien, że na końcu dziejów nie będzie otchłani śmierci, lecz zbawcze spotkanie z Bogiem. Ta pewność jest jeszcze bardziej niezachwiana u chrześcijan, którym List do Hebrajczyków głosi: «Wy natomiast przyszliście do góry Syjon, do miasta Boga żywego, Jeruzalem niebieskiego, do niezliczonej liczby aniołów, na uroczyste zgromadzenie, i do Kościoła pierworodnych, którzy są zapisani w niebiosach, do Boga, który sądzi wszystkich, do duchów [ludzi] sprawiedliwych, którzy już doszli do celu, do Pośrednika Nowego Testamentu - Jezusa, do pokropienia krwią, która przemawia mocniej niż [krew] Abla» (Hbr 12,22-24). 
(Audiencja generalna, 6 lutego 2002 r.)".
Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.

Pełny tekst katechezy dostępny jest w bibliotece serwisu Opoka.

PSALM 43 (42)

("Mój Psałterz"- przekład ks. Stanisława Łacha)

TĘSKNOTA ZA BOGIEM*

1 Osądź mnie Boże i zakończ mój spór z narodem bezbożnym,
od człowieka przebiegłego i złośliwego uwolnij mnie*!
2 Wszak Ty jesteś Bogiem moim, moją mocą,
dlaczego mnie odrzuciłeś? Czemu mam chodzić smutny,
gdy dręczy mnie mój nieprzyjaciel*.
3 Poślij światło Twe i prawdę Twą*, niech mnie one prowadzą,
i doprowadzą na górę świętą* i do przybytków Twoich.
4 I przystąpię do ołtarza Bożego*, do Boga, który radości mojej.
Raduj się! Będę Cię sławił przy wtórze cytry,
Boże, Boże mój.

5 Czemu jesteś dręczona moja duszo i czemu się niepokoisz?
Ufaj Bogu, gdyż jeszcze wysławiać Go będę:
zbawienie oblicza mego i Boga mojego*.


Przypisy:

*/ "TĘSKNOTA ZA BOGIEM" - tytuł wspólny dla Psalmu 42 i 43. 

*/ (w. 1) "Zakończ mój spór z narodem bezbożnym, od człowieka przebiegłego i złośliwego uwolnij mnie" - przeciwnikami Psalmisty są zarówno ci, którzy spowodowali jego przymusowy pobyt z dala od świątyni, jak i jego obecne otoczenie /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 2) "Dlaczego mnie odrzuciłeś? Czemu mam chodzić smutny, gdy dręczy mnie mój nieprzyjaciel" - por. Ps 38,7; Ps 42,10 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 3) "Poślij światło Twe i prawdę Twą" - czyli łaskawość (dobroć) i Twoją wierność w dotrzymywaniu obietnic. Te przymioty Boże są tu wzięte obrazowo, uosobione - jakby duchy zesłane z nieba, które mają doprowadzić wygnańca na świętą górę Syjon /Księga Psalmów w przekładzie O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- "Na górę świętą" - mowa o Syjonie, południowo-wschodnim wzgórzu w Jerozolimie, na którym Dawid ustawił Przybytek wraz z Arką Przymierza, a Salomon wybudował Świątynię /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.

*/ (w. 4) "Przystąpię do ołtarza Bożego" - jeżeli psalmista był kapłanem (i tylko wtedy!) mógłby rzeczywiście podejść do ołtarza, ale raczej chodzi tu o przystąpienie duchowe /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 5) "Czemu jesteś dręczona moja duszo i czemu się niepokoisz? Ufaj Bogu, gdyż jeszcze wysławiać Go będę: zbawienie oblicza mego i Boga mojego" - identycznie brzmią wiersze Ps 42,6.12, stąd przypuszczenie, że Psalmy 42 i 43 stanowiły początkowo jedną pieśń, w której jakby refrenem były wiersze Ps 42,6.12 i Ps 43,5 /Biblia Warszawsko-Praska/.

Moshe Tzvi Halevi Berger, Psalm 43 (Muzeum Psalmów, Jerozolima)

Komentarz O. Adama Szustaka OP:




To zaś, co niegdyś zostało napisane, napisane zostało i dla naszego pouczenia, abyśmy dzięki cierpliwości i pociesze, jaką niosą Pisma, podtrzymywali nadzieję. A Bóg, który daje cierpliwość i pociechę, niech sprawi, abyście wzorem Chrystusa te same uczucia żywili do siebie i zgodnie jednymi ustami wielbili Boga i Ojca Pana naszego Jezusa Chrystusa. 
(Rz 15,4-6 - Biblia Tysiąclecia)

Mój Psałterz: PSALM 42

Dusza moja stęskniona pragnie przedsionków PAŃSKICH,
serce Moje i ciało radośnie wołają do Boga żywego.
(Ps 84,3 - Psałterz Tyniecki)

Psalm 42 rozpoczyna II Księgę Psałterza.

Psalmy 42 i 43 stanowią całość i powinno się je czytać łącznie. Jednak dla potrzeb niniejszego opracowania oba psalmy omawiać będziemy oddzielnie.

Łączne wykonanie Psalmu 42 i 43 przedstawia nam Agnieszka Fiuk na płycie Ocalona:

O. Stanisław Wójcik CSsR dzieli Psalm 42 na dwie części:
- "Tęsknota za Bogiem i świątynią" - ww. 2-6,
- "Udręka ducha na ziemi wygnania - ww. 7-12

Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 42 z Biblii z komentarzami Jana Pawła II:

   "Spragniona łania o wyschniętym gardle żali się patrząc na spaloną słońcem pustynię i marzy o orzeźwiającej wodzie ze strumienia. (...)Spragniona łania symbolizuje bowiem modlącego się człowieka, który całym sobą, ciałem i duszą, dąży do Pana, którego postrzega jako dalekiego, a zarazem nieodzownego: «Dusza moja Boga pragnie, Boga żywego» (Ps 42,3).
   «Czemu zgnębiona jesteś, duszo moja i czemu trwożysz się we mnie? Ufaj Bogu, bo jeszcze wysławiać Go będę: On zbawieniem mojego oblicza i moim Bogiem!» (por. Ps 42,6.12; Ps 43,5). Te słowa stanowią wezwanie, jakie człowiek modlący się kieruje do samego siebie, by przezwyciężyć melancholię, pokładając ufność w Bogu, który z pewnością znów się objawi jako Zbawiciel. (...)
   «Rozpływa się we mnie moja dusza, gdy wspominam, jak z tłumem kroczyłem do Bożego domu w świątecznym orszaku, wśród głosów radości i chwały» (w. 5).
   «Boży dom» ze swą liturgią to świątynia jerozolimska, do której wierny chodził, ale także miejsce bliskiego kontaktu z Bogiem, «źródłem żywej wody», jak mówił Jeremiasz (por. Jr 2,13). Teraz jedyną wodą zraszającą jego źrenice są łzy (Ps 42,4), wywołane oddaleniem od źródła życia... Niestety, radosnej i spokojnej przeszłości przeciwstawia się smutna teraźniejszość. Psalmista znajduje się teraz daleko od Syjonu: otacza go horyzont Galilei, północnego regionu Ziemi Świętej, na co wskazują wzmianki o źródłach Jordanu, o szczycie Hermonu, z którego bierze początek ta rzeka, oraz o innej, nieznanej nam górze Misar (por. w. 7). Jesteśmy więc mniej więcej na terenie, gdzie znajdują się katarakty Jordanu, małe wodospady, z których rozpoczyna swój bieg ta rzeka płynąca przez całą Ziemię Obiecaną. Jednakże wody te nie gaszą pragnienia jak wody Syjonu. Psalmiście przypominają raczej wzburzone wody potopu, które niszczą wszystko. Czuje, że zalewają go niczym porywczy potok niszczący życie: «Wszystkie Twe nurty i fale nade mną się przewalają» (w. 8). W Biblii bowiem chaos, zło albo sam wyrok Boski przedstawiane są jako potop, niosący zniszczenie i śmierć (Rdz 6,5-8; Ps 69,2-3).
   Bezmiar wód przedstawiony jest następnie w znaczeniu symbolicznym: tę odległą krainę, do której wierny został zesłany, zamieszkują ludzie przewrotni, nieprzyjaciele, a być może i poganie. Pogardzają oni sprawiedliwym i wyśmiewają się z jego wiary, pytając ironicznie: «Gdzie jest Bóg twój?» (w. 11; por. w. 4). Pyta on Boga z niepokojem: «czemu zapominasz o mnie?» (w. 10). Pytanie «czemu» skierowane do Pana, który wydaje się nieobecny w dniu próby, jest typowe dla błagań biblijnych.
   Czyż Bóg może milczeć wobec tych spieczonych ust, które krzyczą, wobec tej udręczonej duszy, tego oblicza, które za chwilę pogrąży się w morzu błota? Z pewnością nie! W modlącym człowieku budzi się więc na nowo nadzieja (por. ww. 6.12). Trzeci akt, znajdujący się w następnym Psalmie, to pełna ufności inwokacja do Boga (Ps 43,1.2.3.4). Znajdziemy w nim słowa pełne radości i wdzięczności: «I przystąpię do ołtarza Bożego, do Boga, który jest moim weselem i radością». 
(Audiencja generalna, 16 stycznia 2002 r.)".
Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.

Pełny tekst katechezy dostępny jest w bibliotece serwisu Opoka.

Psalm 42 w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa (pierwsze wyd. w 1883 r.)

II KSIĘGA PSAŁTERZA

PSALM 42 (41)*

("Mój Psałterz" - przekład O. Remigiusz Popowski SDB /SEPTUAGINTA*/)

PIEŚŃ TĘSKNOTY DO BOGA*

1 Do wykonania; dla synów Korego* do nauki*.

2 Jak łania pragnie wody źródlanej*,
tak moja dusza Ciebie, Boże pragnie.
3 Dusza moja tęskni do Boga żyjącego*.
Kiedyż tam przyjdę i pokażę się przed obliczem Boga?
4 Łzy są moim chlebem za dnia i w nocy,
a oni mnie co dzień pytają: «Gdzie jest twój Bóg?*»
5 Kiedy wspomnę o tym, wzdycham głęboko,
bo chciałbym iść na miejsce tego cudownego namiotu, do domu Boga*,
gdzie słychać świąteczne głosy radości i z ust niesie się uwielbienie.
6 Dlaczego się smucisz, duszo; dlaczego mnie niepokoisz?
Zaufaj Bogu, jeszcze Go będę tam uwielbiał. Bóg mój moim wybawieniem*.

7 Dusza moja we mnie przygnębiona,
będę zatem słać mą pamięć* o Tobie z krainy Jordanu*, z ziemi Ermoniimu i z Małej Góry*.
8 Przepaść przyzywa przepaść grzmotem Twych wodospadów;
wszystkie Twe spienione fale i bałwany na mnie nacierają*.
9 Oby PAN obdarzał mnie za dnia swoim miłosierdziem,
a nocą pieśń ze mną będzie
i modlitwa do Boga mego życia.
10 Powiem Bogu: Jesteś moim schronieniem*. Dlaczego o mnie zapomniałeś?
Dlaczego muszę chodzić smutny, gdy dręczy mnie mój nieprzyjaciel?*
11 Gdy moje kości się kruszą, moi prześladowcy obrzucają mnie obelgami*;
codziennie mnie pytają: «Gdzie jest twój Bóg?»
12 Dlaczego się smucisz, duszo moja? Dlaczego mnie niepokoisz?
Ufaj Bogu, bo jeszcze Go będę tam uwielbiał.
Bóg mój moim wybawieniem.


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ W Septuagincie jest to Psalm 41. 

*/ "SEPTUAGINTA" - więcej o Septuagincie, jako Greckiej Biblii ST, znajduje się na stronie omawiającej Psalm 14. 

*/ "PIEŚŃ TĘSKNOTY DO BOGA" - w Księdze Psalmów w Septuagincie brak jest tytułów psalmów, powyższy tytuł Psalmu 42 pochodzi z Księgi Psalmów w Nowym Przekładzie Dynamicznym.

*/ (w. 1) "Korego" - Kore (Korach), lewita, który z całą grupą zbuntował się przeciw Mojżeszowi, za co jego i pozostałych pochłonęła ziemia (zob. Wj 38,22; Lb 16,1nn). Potomkowie Korego byli odźwiernymi przy świątyni Boga i tworzyli jedną z grup śpiewaków świątynnych, ustanowionych przez króla Dawida /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/.
- Uzupełnienie: Korachitom przypisuje się autorstwo jedenastu psalmów z II i III Księgi Psałterza. 
- "Do nauki" - (w innych tłumaczeniach "Pieśń pouczająca") - tytuł ten (hebr. maskil) nosi dwanaście psalmów (Ps 32; 42; 44; 45; 52-55; 74; 78; 88; 89; 142) w których tradycja widzi szczególne pouczenia o sprawach duchowych /Biblia Paulistów - przypis do Ps 32 w. 1/.

*/ (w. 2) "Wody źródlanej" - określano ją mianem "woda żywa" (ciągle świeża, najlepsza), w odróżnieniu od wody stojącej /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 3) "Dusza moja tęskni do Boga żyjącego" - por. Ps 84,3 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 4) "Gdzie jest twój Bóg?" - por. Jl 2,17 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 5) "Iść na miejsce tego cudownego namiotu, do domu Boga" - wg Wj 23,17 każdy Izraelita, doszedłszy do używania rozumu, winien raz w roku odwiedzić świątynię jerozolimską, zwłaszcza z okazji święta namiotów /Biblia Warszawsko-Praska/.

*/ (w. 6) "Dlaczego się smucisz, duszo; dlaczego mnie niepokoisz? Zaufaj Bogu, jeszcze Go będę tam uwielbiał. Bóg mój moim wybawieniem" - por. Ps 43,5 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 7) "Słać mą pamięć" - chodzi tu o pamięć modlitewną /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/.
- "Z krainy Jordanu" - Psalmista znajduje się u źródeł Jordanu /Biblia Tysiąclecia/. 
- "Małej Góry" - w Septuagincie przełożono imię własne Misar (Góra Misaru) na "Mała", stąd także w polskim przekładzie dano nazwę "Mała Góra", pisana dużą literą. Misar - góra lub wzgórza - nazwana Małą przez przeciwstawienie do wysokiego Hermonu (Ermoniim), w którego masywie się znajduje /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/.

*/ (w. 8) "Przepaść przyzywa przepaść grzmotem Twych wodospadów; wszystkie Twe spienione fale i bałwany na mnie nacierają" - aluzja do praoceanu lub potopu, potężnych żywiołów, podporządkowanych Bogu, a groźnych dla człowieka (por. Ps 18,5; Ps 69,3) /Biblia Tysiąclecia/.
- Psalmista ma tu na myśli spienione wody Jordanu, z hukiem spadające w dolinę po urwistym zboczu góry Hermon. Te grzmiące fale bystrych wód są dla niego obrazem nieszczęść, jakie z dopuszczenia Bożego jedno po drugim na niego się staczają /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 10) "Jesteś moim schronieniem" - por. Ps 18,3; Ps 31,4; Ps 95,1 /Biblia Ekumeniczna/.
- "Dlaczego o mnie zapomniałeś? Dlaczego muszę chodzić smutny, gdy dręczy mnie mój nieprzyjaciel?" - por. Ps 38,7; Ps 43,2 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 11) "Gdy moje kości się kruszą, moi prześladowcy obrzucają mnie obelgami" - jest to dla mnie jakby łamaniem kości, gdy słyszę urągania mych nieprzyjaciół /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

Komentarz do Psalmu 42 O. Adama Szustaka OP (wraz z końcowym błogosławieństwem):



Czemu zgnębiona jesteś, duszo moja,
i czemu trwożysz się we mnie?
Ufaj Bogu, bo jeszcze wysławiać Go będę:
On zbawieniem mojego oblicza i moim Bogiem!
(Ps 43,5 - Psałterz Tyniecki)

Mój Psałterz: PSALM 41

W swoim ucisku wołali do Pana,
a On ich uwolnił od trwogi.
Posłał swe słowo, aby ich uleczyć
i wyrwać z zagłady ich życie.

(Ps 107,19-20 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

O. Stanisław Wójcik CSsR, w Psalmie 41 wyodrębnia następujące części:
- "Błogosławieni miłosierni" - ww. 2-4,
- "Jam w chorobie, ludzie bez serca" - ww. 5-10,
- "Ty mnie podźwignij, Panie" - ww. 11-14.

Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 41 (Biblia z komentarzami Jana Pawła II):

"Psalm 41 rozpoczyna błogosławieństwo. Skierowane jest ono do prawdziwego przyjaciela, tego, który «myśli o biednym»: wynagrodzi go Pan w chwili cierpienia, kiedy to on będzie spoczywał «na łożu boleści» (por. ww. 2-4).Jednakże istota modlitwy błagalnej zawarta jest w następnej części, w której zabiera głos chory (por. ww. 5-10). Rozpoczyna on swą przemowę prosząc Boga o przebaczenie, zgodnie z tradycyjną ideą starotestamentalną, że każde cierpienie jest karą za winę: «Panie, zmiłuj się nade mną, uzdrów mnie, bo zgrzeszyłem przeciw Tobie» (w. 5; por. Ps 38). Dla starożytnego Żyda choroba stanowiła skierowane do sumienia wezwanie, by wejść na drogę nawrócenia. (...)
Cierpienie samo w sobie może mieć ukrytą wartość i stać się drogą do oczyszczenia, wewnętrznego wyzwolenia i wzbogacenia duszy. Wzywa ono do przezwyciężenia powierzchowności, próżności, egoizmu, grzechu oraz do większego zawierzenia Bogu i Jego zbawczej woli.
Ale oto w następnych wierszach pojawiają się ludzie przewrotni, którzy przyszli odwiedzić chorego nie po to, aby go pocieszyć, lecz zaatakować (por. ww. 6-9). Ich ostre słowa ranią serce modlącego się człowieka, który pada ofiarą bezlitosnego zła. Tego samego doświadcza wielu ubogich upokorzonych, skazanych na życie w samotności, z poczuciem, że są ciężarem dla krewnych. A jeśli nawet usłyszą niekiedy jakieś słowo pocieszenia, natychmiast wyczuwają w nim fałsz i obłudę.
Co więcej, jak już powiedziano, modlący się doświadcza obojętności i nieczułości nawet ze strony przyjaciół (por. w. 10), którzy okazują mu wrogość i nienawiść. To im Psalmista przypisuje «ugodzenie piętą», groźny gest człowieka depczącego zwyciężonego albo odruch jeźdźca, który zagrzewa piętą konia do stratowania przeciwnika.
Głęboka gorycz napełnia człowieka, gdy cios zadaje mu «przyjaciel», któremu ufał, zwany dosłownie po hebrajsku «człowiekiem pokoju». Przychodzą na myśl przyjaciele Hioba, którzy najpierw byli jego towarzyszami życia, a potem stali się obojętni i wrodzy (por. Hi 19, 1-6). Głosem modlącego się z omawianego przez nas Psalmu przemawia rzesza osób zapomnianych i upokorzonych w chorobie i słabości, również przez tych, którzy powinni je wspierać.
Jednakże modlitwy Psalmu 41 nie kończy ten ponury obraz. Modlący się człowiek jest pewien, że Bóg pokaże się na horyzoncie, objawiając raz jeszcze swą miłość (por. ww. 11-14). To On wesprze i weźmie w swe ramiona chorego i znów «umieści go przed swym obliczem» (por. w. 13), czyli zgodnie z językiem biblijnym pozwoli mu na nowo przeżywać liturgię w świątyni. Tak więc w naznaczonym cierpieniem Psalmie na końcu pojawia się promień światła i nadziei. (Audiencja generalna, 2 czerwca 2004 r.)".

Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.
Pełny tekst katechezy dostępny jest w bibliotece serwisu Opoka.

PSALM 41 (40)
("Mój Psałterz" - przekład Marka Skwarnickiego /Psałterz Tyniecki/, używany w Lekcjonarzu mszalnym i w Liturgii Godzin)

MODLITWA W CHOROBIE

1 Kierownikowi chóru. Psalm Dawida. 
(w tłumaczeniu Marka Skwarnickiego brak jest wiersza 1, powyższy wstęp podaję za Księgą Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika)

2 Błogosławiony człowiek, który myśli o biednym,
PAN go ocali w dniu nieszczęścia.
3 PAN go ustrzeże, zachowa przy życiu,
uczyni szczęśliwym na ziemi
i nie odda go w moc jego wrogów.
4 PAN mu pomoże na łożu boleści,
podczas choroby poprawi mu posłanie*.

5 Mówię: «PANIE, zmiłuj się nade mną,
uzdrów mnie, bo zgrzeszyłem przeciw Tobie».
6 Mówią o mnie ze złością moi nieprzyjaciele:
«Kiedy wreszcie umrze i przepadnie jego imię*?»
7 A ten, kto mnie odwiedza, mówi puste słowa,
w sercu swoim złość gromadzi
i rozgłasza ją, skoro wyjdzie za drzwi.
8 Szepcą przeciw mnie wszyscy, co mnie nienawidzą
i obmyślają zgubę:
9 «Zaraza złośliwa nań spadła,
już nie wstanie ten, który się położył!».*
10 Nawet mój przyjaciel, któremu ufałem*
i który chleb mój jadł, piętą we mnie godzi*.

11 Ale Ty, PANIE, zmiłuj się nade mną,
dźwignij mnie, abym im odpłacił.
12 Ja po tym poznam, żeś dla mnie łaskawy,
że wróg mój nie będzie nade mną triumfował.
13 Ty mnie podtrzymasz dzięki mej prawości,
na wieki umieścisz przed Twoim obliczem*.
14 Błogosławiony PAN, Bóg Izraela,
aż po wszystkie wieki. Amen, amen!*


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ (w. 4) "PAN mu pomoże na łożu boleści, podczas choroby poprawi mu posłanie" - także w czasie choroby Pan będzie się nim opiekował i zmieni jego niemoc w zdrowie. Psalmista daje wyraz rozpowszechnionemu w Piśmie św. przeświadczeniu, że choroba jest następstwem grzechu (w. 5) /Biblia Tysiąclecia/. 

*/ (w. 6) "Przepadnie jego imię" - imię było synonimem osoby i jej działalności (zob. przypis do Ps 5 w. 12). Można je było rozsławić tylko za życia. Złośliwą uwagę wrogów psalmisty należy rozumieć także jako życzenia, aby wyginął cały jego ród /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 9) "Zaraza złośliwa nań spadła, już nie wstanie ten, który się położył" - por. Ps 38,4; Ps 107,17 /Biblia Ekumeniczna/. 

*/ (w. 10) "Mój przyjaciel, któremu ufałem" - ów przyjaciel zaufany, który zdradził Dawida, to najprawdopodobniej Achitofel, jego doradca, a potem zausznik zbuntowanego Absaloma (2Sam 15,12). Jest on typem Judasza zdrajcy (zob. J 13,18; J 17,12; Dz 1,16) /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- "Piętą we mnie godzi" - czyli wzgardził mną; zlekceważył moją przyjaźń; nadużył zaufania; "wielkiej przeciw mnie dopuścił się zdrady" /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 13) "Na wieki umieścisz przed Twoim obliczem" - synonim łaskawości i opieki Boga /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 14) "Błogosławiony PAN, Bóg Izraela, aż po wszystkie wieki. Amen, amen" - ten wiersz ostatni nie należy do całości psalmu. Stanowi tzw. doksologię na zakończenie pierwszej księgi Psałterza (1-41) /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/. 
- "Amen, amen" - tą liturgiczną aklamacją kończy się Pierwsza część Księgi Psalmów, albo inaczej "Zbiór Psalmów Dawidowych" /Biblia Warszawsko-Praska/.
- Użycie słowa "Amen" wskazuje na zastosowanie psalmu w liturgii /Biblia Paulistów/.

Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 41:

A wszyscy, którzy się do Ciebie uciekają, niech się cieszą,
niech się weselą na zawsze!
Osłaniaj ich, niech cieszą się Tobą,
ci, którzy imię Twe miłują.
Bo Ty, Panie, będziesz błogosławił sprawiedliwemu:
otoczysz go łaską jak tarczą.
(Ps 5,12-13 - BT)

Mój Psałterz: PSALM 40

Umieszczę swe prawo w głębi ich jestestwa
i wypiszę na ich sercu.
Będę im Bogiem,
oni zaś będą Mi narodem.

(Jr 31,33 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

W Psalmie 40 możemy wyodrębnić (za O. Stanisławem Wójcikiem CSsR):
- "Pan mnie ocalił" - ww. 2-4,
- "Dary Pańskie niezliczone" - ww. 5-6,
- "Idę spełnić twoją wolę" - ww. 7-9,
- "Sławię głośno Twą łaskawość" - ww. 10-11,
- "Nieszczęść i nędzy nie koniec" - ww. 12-16,
- "Uciesz wierne sługi twoje" - ww. 17-18.

Psalm 40 w wykonaniu Agnieszki Fiuk:



Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 40 (za Biblią z komentarzami Jana Pawła II):

"Jest to droga, którą Chrystus wyznaczył w Ewangelii, mówiąc po wielekroć razy o wypełnianiu woli Boga, o jej nieustannym szukaniu. „Moim pokarmem jest wypełnić wolę Tego, który Mnie posłał, i wykonać Jego dzieło” (J 4,34). „Nie szukam bowiem własnej woli, lecz woli Tego, który Mnie posłał” (J 5,30). „Ten, który Mnie posłał, jest ze Mną: nie pozostawił Mnie samego, bo Ja zawsze czynię to, co się Jemu podoba” (J 8,29). „Z nieba zstąpiłem nie po to, aby pełnić swoją wolę, ale wolę Tego, który Mnie posłał” (J 6,38). To stałe spełnianie woli Ojca przywodzi na myśl także owo mesjańskie wyznanie Psalmisty ze Starego Przymierza: „W zwoju księgi o mnie napisano: Jest moją radością, mój Boże, czynić Twoją wolę, a Prawo Twoje mieszka w moim wnętrzu” (Ps 40,8-9; por. Hbr 10,7). Takie posłuszeństwo Syna - pełne radości - dochodzi do swego zenitu w obliczu Męki i Krzyża: „Ojcze, jeśli chcesz, zabierz ode Mnie ten kielich. Jednak nie moja wola, lecz Twoja niech się stanie” (Łk 22,42; por. Mk 14,36; Mt 26,42). Od modlitwy w Ogrójcu Chrystusowa gotowość pełnienia woli Ojca wypełnia się po brzegi cierpieniem, staje się owym „posłuszeństwem aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej”, wedle słów św. Pawła. (Adhortacja apostolska Redemptonis donum, 13)".

Pełny tekst Adhortacji dostępny jest w bibliotece serwisu Opoka.

 

Psalm 40 (w tłumaczeniu Nowego Przekładu Dynamicznego) recytowany przez Andrzeja Seweryna:




PSALM 40 (39)
("Mój Psałterz" - tłumaczenie Anna Horodecka, Jurij Gołowanow, Zespół Redakcyjny NPD /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/)

PAN JEST TYM, KTÓRY ODNAWIA

1 Wskazówka dla kierownika chóru: Psalm Dawida

2 PANA z tęsknotą wyczekiwałem,
a On skłonił się ku mnie
i raczył mnie wysłuchać.
3 Wydobył mnie z dołu zagłady
i wyciągnął z grząskiego bagna*.
Stopy moje postawił na skale
i kroki me umocnił.
4 On dał moim wargom zaśpiewać pieśń nową,
by wielu usłyszało hymn Boga naszego
i swoją ufność w PANU położyło.

5 Szczęśliwy jest człowiek,
który w PANU złożył swą nadzieję,
i od zuchwalców trzyma się z daleka,
ten, który unika ludzi pełnych kłamstwa*.

6 Wielkich dzieł, PANIE, dla nas dokonałeś,
Boże nasz, w zamysłach nikt Ci nie dorówna.
O Twoich cudach pragnę opowiadać,
bo jest ich tak wiele, iż trudno je zliczyć.

7 Ofiar ani darów nie oczekiwałeś,
ofiary całopalne nie były Tobie miłe*.
W ich miejsce postanowiłeś złożyć moje ciało.
8 Dlatego powiedziałem: «Dobrze, pójdę, Panie!
- jak to w Księdze zostało o mnie zapisane*,
9 Aby Twoją wolę wypełnić, mój Boże,
i Tobie tylko przyjemność sprawić!
W tym celu Twoje SŁOWO noszę w moim sercu. 

10 Twoją radosną nowinę wielu zwiastowałem,
ogłosiłem, PANIE, Twoją sprawiedliwość.
Ty wiesz, że w tej sprawie ust moich nie zamknąłem.
11 Twej sprawiedliwości w sercu nie ukryłem,
lecz wszystkim głosiłem Twą wierność i zbawienie.
Łaski Twej i prawdy przed nikim nie skryłem».

12 A Ty, PANIE, nie wstrzymuj swego miłosierdzia,
łaska Twa i prawda niech mnie zawsze strzegą!
13* Gdyż wiele nieszczęść zewsząd mnie osacza
- jest ich tak dużo, iż trudne je zliczyć.
Dosięgły mnie me winy - trudno je ogarnąć,
jest ich więcej niż włosów, które mam na głowie.
Odwaga zupełnie już mnie opuściła.
14 Wybaw mnie, PANIE, w swojej łaskawości.
Błagam, byś pospieszył szybko mi z pomocą!
15 Niech zapłoną wstydem i hańbą się okryją
ci, którzy na życie moje wciąż nastają;
niech odstąpią ze wstydem ci, którzy w mym nieszczęściu
radość znajdują i wielką satysfakcję.
16 Niech osłupieją hańbą porażeni
szydercy, którzy się głośno ze mnie naśmiewali*.

17 A wszyscy, którzy Ciebie poszukują,
niech się weselą i w Tobie radują!
Wszyscy, którzy pragną Twojego zbawienia,
niech ogłaszają Twą wielkość, PANIE!*
18 Do Ciebie w ucisku przychodzę w pokorze,
gdyż Ty się o mnie troszczysz, jesteś mi pomocą.
Boże mój, Ty jesteś moim wybawieniem,
przybądź więc szybko, już dłużej nie zwlekaj!


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ (w. 3) "Wydobył mnie z dołu zagłady i wyciągnął z grząskiego bagna" - "Dół zagłady", "kałuża" i "błoto" (w Nowym Przekładzie Dynamicznym Księgi Psalmów "grząskie bagno") - to synonimiczne obrazy podziemnego świata zmarłych - sfery śmierci (por. Ps 69,3.15). Bóg uratował Psalmistę od niebezpieczeństwa śmierci (por. Jr 38,6-13) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 5) "Szczęśliwy jest człowiek, który w PANU złożył swą nadzieję, i od zuchwalców trzyma się z daleka, ten, który unika ludzi pełnych kłamstwa" - por. Ps 1,1-2; Ps 34,9; Ps 17,5-7 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 7) "Ofiar ani darów nie oczekiwałeś, ofiary całopalne nie były Tobie miłe" - podobnie jak prorocy Psalmista nie odrzuca ofiar i ich wartości (por. Ps 54,8), lecz żąda przede wszystkim posłuszeństwa wobec Pana i Jego słowa (por. Ps 50,8-14; Ps 51,18n; 1 Sm 15,22; Iz 1,11-13; Jr 6,20; Jr 7,22; Oz 6,6; Am 5,22; Mi 6,8). Najważniejsza jest należyta postawa religijno-moralna, którą ofiary mają wyrażać. (...) Hbr 10,5-7 wkłada słowa ww. 7-10 w usta Chrystusa przychodzącego na świat. Brzmienie tekstu jest nieco różne w Hbr niż tutaj /Biblia Tysiąclecia/.
- Uzupełnienie za przypisem z Biblii Poznańskiej: Tekst w Liście do Hebrajczyków podany jest według Septuaginty. 

*/ (w. 8) "Księdze zostało o mnie zapisane" - w księgach świętych ST - o Mesjaszu i jego posłannictwie przepowiedzieli prorocy; również dla Dawida i innych sług Pańskich wola Boża wyrażona jest w księgach świętych /Księga Psalmów w przekładzie O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 9) "Aby Twoją wolę wypełnić, mój Boże,i Tobie tylko przyjemność sprawić! W tym celu Twoje SŁOWO noszę w moim sercu" - por. zapowiedź Nowego Przymierza w Jr 31,33 /Biblia Tysiąclecia/. 

*/ (ww. 10-11) "Twoją radosną nowinę wielu zwiastowałem... w tej sprawie ust moich nie zamknąłem... wszystkim głosiłem Twą wierność i zbawienie. Łaski Twej i prawdy przed nikim nie skryłem" - wyrazem wdzięczności za doznane dobrodziejstwa jest także wysławianie dobroci Bożej przed zgromadzeniem wiernych (por. Ps 22,26; Ps 35,18) /Biblia Poznańska/.

*/ (ww. 13-18) - stanowi z niewielkimi zmianami powtórzenie Ps 70 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 16) "Szydercy, którzy się głośno ze mnie naśmiewali" - ciesząc się z jego nieszczęścia (por. Ps 35,25) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 17) "Wszyscy, którzy Ciebie poszukują, niech się weselą i w Tobie radują! Wszyscy, którzy pragną Twojego zbawienia, niech ogłaszają Twą wielkość, PANIE" - por. Ps 35,27 /Biblia Tysiąclecia/.

Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 40, wraz z końcowym błogosławieństwem:




Takie jest przymierze, które zawrę z nimi
w owych dniach, mówi Pan:
dając prawa moje w ich serca,
także w umyśle ich wypiszę je.
A grzechów ich oraz ich nieprawości
więcej już wspominać nie będę.
(Hbr 10,16-17 - BT)