Bo Ty, o PANIE, jesteś moim światłem:
PAN rozjaśnia moje ciemności.
PAN rozjaśnia moje ciemności.
(2Sm 22,29 - Biblia Tysiąclecia /BT/)
Za O. Stanisławem Wójcikiem CSsR w możemy wyróżnić poszczególne części:
- "Gdy pochód z Arką rusza od Syjonu" - ww. 2-4,
- "Dobroć Boga idącego przez pustynię" - ww. 5-7,
- "Cuda Boże w czasie wędrówki" - ww. 8-11,
- "Zwycięstwa przy wejściu do ziemi obiecanej" - ww. 12-15,
- "Minąwszy Baszan - Bóg z Arką dąży na Syjon" - ww. 16-19,
- "Bóg poskramia wszystkich wrogów" - ww. 20-24,
- "Procesja wchodząca z Arką na Syjon" - ww. 25-28,
- "Boże, dokończ Twego dzieła" - ww. 29-32,
- "Królestwa ziemskie, uznajcie potęgę Boga" - ww. 33-36.
O. Stanisław Wójcik CSsR zwraca uwagę, że psalm ten ma znaczenie mesjańskie. Triumf Boga w Izraelu, Jego chwała - jest tylko figurą i obrazem dzieła dokonanego przez Chrystusa Pana w Jego ziemskim życiu i w Kościele. Nazwać by go można (w duchowym sensie) pieniem pochwalnym ku czci Boga i jego Syna, który po dokonanym dziele Odkupienia jako Zwycięzca wstępuje w niebiosa, stamtąd posyła Ducha Pocieszyciela i podbija przez wieki dla Siebie serca i narody ku chwale Ojca.
Arka Przymierza jest obrazem Najświętszego Sakramentu. Możemy psalm niniejszy uważać (po przystosowaniu) także za procesjonalny śpiew eucharystyczny; jest on bowiem jakby starotestamentalnym hymnem "Lauda Sion".
Komentarz ks. Pawła Cyza COr "Psalm 68, czyli o wielkiej armii Boga..." (cytaty za Biblią Tysiąclecia):
 |
| Ks. Paweł Cyz COr |
...«cwałuje na obłokach! Jahwe Mu na imię»... Zadziwiający obraz - Bóg, który dosiada chmur. Leci z niebios na ziemię!!!
...«A sprawiedliwi się cieszą i weselą przed Bogiem, i radością się rozkoszują»... Ludzie prawi, którzy walczą pod sztandarem Boga mogą być pewni zwycięstwa!!!
...«Boże, gdy szedłeś przed ludem Twoim, gdy kroczyłeś przez pustynię, ziemia zadrżała»... I znów zachwycający obraz - Bóg jest zawsze pierwszy..., kroczy przed swoim ukochanym ludem!!!
...«Pan wypowiada słowo do zwiastunów pomyślnych nowin: <Wielkie wojsko>»... To jest wielka armia - nieprzeliczone wojsko!!! Jak to dobrze, że jesteśmy wielką wspólnotą!!! «Uznajcie moc Bożą!»
...«czemu, góry urwiste, patrzycie z zazdrością na górę, gdzie się Bogu spodobało mieszkać, na której też Bóg będzie mieszkał na zawsze?»... Bóg kocha góry... Oto jest dowód!!!
...«ciężary nasze dźwiga Bóg, zbawienie nasze. Bóg nasz jest Bogiem, który wyzwala»... I znów cudowny obraz - Jezus dźwigający krzyż - wyzwalający od zła...
...«Niech będzie Bóg błogosławiony!»"
O. Michał Baranowski OFMConv rozważa Psalm 68 (fragmenty Psalmu za Biblią Tysiąclecia):
"«Bóg wstaje, a rozpraszają się Jego wrogowie»
Psalm 68 wielokrotnie przywołuje wydarzenia, w których objawiła się potęga Boga wobec nieprzyjaciół Jego i Izraela. W krótkiej formie i poetyckiej szacie podane, te wersety wybrzmiewają wspomnieniem wielkich dzieł Bożych: wyjścia Izraela z Egiptu, opieki Bożej podczas wędrówki do Ziemi Obiecanej, walk z obcymi narodami poza i w samym Kanaanie.«A sprawiedliwi się cieszą i weselą... przed Bogiem».
Pan objawiający się w swej potędze był źródłem zbawienia dla swych wiernych. Psalmista wzywa do uwielbiania Boga, który był zawsze opiekunem swego ludu, który troszczył się o najuboższych, który dawał deszcz ziemi, aby była urodzajna.
«Boże, widać Twoje wejście... do świątyni»
Uroczysta świąteczna procesja jest okazją do wyrażenia przez lud Izraela swojej wdzięczności Bogu. A jednocześnie do modlitwy o Boże błogosławieństwo, o dar pokoju, bezpiecznego i dostatniego życia oraz o to, aby wszystkie narody uznały Jahwe za swego Boga. Wspólnota modlącego się Kościoła idzie dzisiaj tą samą drogą modląc się nie tylko za swoich braci i siostry, ale także o Boże błogosławieństwo dla wszystkich ludzi, aby i oni przyjęli Dobrą Nowinę i uznali w Jezusie swego Pana i Zbawiciela.
Wszechmogący Boże, udziel światu swego błogosławieństwa pokoju i dobra, i spraw, aby wszyscy ludzie poznali Twoje zbawienie. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen".
Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 68 z "Biblii z komentarzami Jana Pawła II":
"Autor Listu do Efezjan, interpretując słowa Psalmu 68 «wstąpiwszy do góry wziął do niewoli jeńców, rozdał ludziom dary» (por. Ps 68,19), stawia znamienne pytanie: «Słowo zaś <wstąpił> cóż oznacza, jeśli nie to, że również zstąpił do niższych części ziemi? Ten, który zstąpił, jest i Tym, który wstąpił ponad wszystkie niebiosa, aby wszystko napełnić» (Ef 4,8-10). W ten sposób Autor zdaje się łączyć «zstąpienie» Chrystusa do Otchłani (pomiędzy umarłych), o którym mówi List do Rzymian, z Jego wstąpieniem do Ojca, które zapoczątkowuje eschatologiczne «spełnienie» wszystkiego w Bogu. Odpowiadają temu również słowa Apokalipsy włożone w usta Chrystusa: «Jam jest Pierwszy i Ostatni, i żyjący. Byłem umarły, a oto jestem żyjący na wieki wieków i mam klucze śmierci i Otchłani» (Ap 1,17-18).(Audiencja generalna, 11 stycznia 1989 r.)".
PSALM 68 (67)
("Mój Psałterz" - przekład O. Stanisława Wójcika CSsR)
TRYUMFALNY POCHÓD BOGA
1 Kierownikowi chóru. Dawida. Pieśń. Psalm.2 Powstaje Bóg*, idą w rozsypkę Jego wrogowie,
nienawidzący Go pierzchają przed Jego obliczem*.
3 Jak dym się rozwiewa, rozwiewają się oni;
jak wosk topnieje przy ogniu,
tak giną grzesznicy przed Bogiem*.
4 A sprawiedliwi się cieszą i radują w obliczu Boga,
i upajają się weselem.
5 Śpiewajcie Bogu, grajcie Jego imieniu;
torujcie drogę Temu, co podąża przez pustynię*;
JAHWE - Ten, który jest" - oto Jego imię;
radujcie się przed Nim.
6 Ojcem sierot i wdów opiekunem*
jest Bóg w mieszkaniu swym świętym.
7 Bóg sposobi dom dla opuszczonych,
pojmanych wywodzi do szczęścia:
oporni zostają tylko w pustynnej ziemi.
8 Boże, gdyś wyruszał przed ludem Twoim,
kiedyś zdążał przez pustynię,
9 Ziemia się trzęsła, niebiosa topniały przed Bogiem*,
Synaj drżał przed Panem, Bogiem Izraela.
10 Deszcz obfity spuściłeś*, Boże, na Twoje dziedzictwo
gdy było znużone, Ty je orzeźwiłeś*.
11 Tam Twoja trzoda znalazła mieszkanie*,
które zgotowałeś, Boże w dobroci Twej biednemu*.
12 Pan wymawia słowo,
wielki jest zastęp zwiastunem wesela*:
13 «Królowie wojsk pierzchają, pierzchają,
a panie domu dzielą się zdobyczą*.
14 Gdyście wśród zagród owiec spoczywali,
skrzydła gołębicy* lśniły się od srebra,
a pióra jej mieniły się złotem*.
15 Kiedy Wszechmocny królów tam rozpraszał,
góry Salmon okryły się śniegiem!*»
16 Góry Baszanu* - wyniosłe to góry,
góry Baszanu - to góry urwiste:
17 Góry urwiste, czemu zazdrośnie patrzycie
na górę, którą Bóg obrał na swoje mieszkanie,
na której oto PAN zamieszka wiecznie?*
18 Rydwanów Bożych bez liku, tysiące tysiące:
Pan od Synaju zdąża ku świątyni*.
19 Wstąpiłeś na górę, wiodłeś pojmanych*,
otrzymałeś w darze ludzi,
nawet tych, co nie chcą mieszkać z PANEM Bogiem.
20 Błogosławiony Pan każdego czasu:
ciężary nasze dźwiga Bóg, zbawienie nasze.
21 Nasz Bóg jest Bogiem, który ocala,
Pan Bóg daje możność uniknąć śmierci.
22 Zaprawdę, Bóg tłucze głowy swoich nieprzyjaciół*,
włochatą czaszkę tego, co brodzi w występkach*.
23 Pan powiedział: «Sprowadzę z Baszanu,
dobędę ich z morskich odmętów,
24 Byś swych przeciwników ujrzał zdruzgotanych,
by języki twoich psów miały kęsek z wrogów».
25 Oto widać wejście Twoje, Boże,
wejście Boga mego, Króla mego do świątyni:
26 Na czele idą śpiewacy, na końcu harfiarze,
w środku dziewczęta grają na bębenkach.
27 «W świątecznych zebraniach błogosławcie Boga,
PANA błogosławcie, plemię Izraela!»
28 Jest tam Beniamin, najmłodszy, na przedzie*,
książęta Judy z swymi hufcami,
książęta Zabulon, książęta Neftali*.
29 Posłuż się, Boże, potęgą Twoją,
potęgą, Boże, który działasz dla nas.
30 Dla Twej świątyni, która jest w Jeruzalem,
niechaj królowie dary Ci składają!
31 Krzyknij na butną potęgę w sitowiu,
zgrom stado mocarzy z trzodami ludów*.
Niech padną przed Tobą ze sztabami srebra:
rozprosz narody, które pragną wojen.
32 Niech przyjdą bogacze z Egiptu,
niech Etiopia* wyciągnie ręce do Boga*.
33 Królestwa ziemi, śpiewajcie Bogu, grajcie Panu,
który przejeżdża po niebie*, niebie odwiecznym!
34 Oto wydaje swój głos, a głos to potężny:
«Uznajcie potęgę Boga!»
35 Majestat Jego nad Izraelem,
a na obłokach Jego Potęga.
36 Lękiem napełnia Bóg z świątyni swojej, Bóg Izraela;
On to potęgę i siłę daje swemu ludowi.
Niech będzie Bóg uwielbiony!
Przypisy:
KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".
*/ (w. 2) "Powstaje Bóg" - tak się odzywał Mojżesz na pustyni, ilekroć podnoszono skrzynię świętą do dalszego pochodu (Lb 10,35). Tymi też słowy rozpoczyna psalmista idealny opis triumfalnego pochodu Boga w dziejach swego narodu /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- "Powstaje Bóg, idą w rozsypkę Jego wrogowie, nienawidzący Go pierzchają przed Jego obliczem" - por. Lb 10,35; Iz 33,3 /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 3) "Jak dym się rozwiewa, rozwiewają się oni; jak wosk topnieje przy ogniu, tak giną grzesznicy przed Bogiem" - por. Oz 13,3 /Biblia Ekumeniczna/.
*/ (w. 5) "Śpiewajcie Bogu, grajcie Jego imieniu; torujcie drogę Temu, co podąża przez pustynię" - por. Ps 18,10n; Ps 68,34; Pwt 33,26; Iz 19,1 /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 6) "Ojcem sierot i wdów opiekunem" - wieszcz wspomina poległych na wojnie i pociesza pozostałe wdowy i sieroty /Psalmy w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa/.
*/ (w. 9) "Ziemia się trzęsła, niebiosa topniały przed Bogiem" - por. Wj 15,14-15. Ziemia zadrżała i niebo pokryło się chmurami - tak jak ów Synaj w chwili objawienia. Słowa zapożyczone z pieśni Debory (Sdz 5) /Psalmy w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa/.
*/ (w. 10) "Deszcz obfity spuściłeś" - aluzja do manny spadającej wraz z rosą z nieba (zob. Wj 16,13nn) /Biblia Pierwszego Kościoła/.
- "Deszcz obfity spuściłeś, Boże, na Twoje dziedzictwo gdy było znużone, Ty je orzeźwiłeś" - deszcz, który Bóg zsyła z wód "górnych" (por. Rdz 1,7; Hi 38,25), jest warunkiem dobrego urodzaju; wraz z rosą uważano go za specjalne błogosławieństwo Boże /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 65 w. 10/.
*/ (w. 11) "Tam Twoja trzoda znalazła mieszkanie" - [psalmista] ma na myśli ziemię obiecaną, przeznaczoną na mieszkanie /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- "Biednemu" - ludowi Izraela znękanemu długą tułaczką w pustyni /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
*/ (w. 12) "Pan wymawia słowo, wielki jest zastęp zwiastunem wesela" - słowo wszechmocne, od którego zależało zwycięstwo natychmiastowe. Zwycięstwa te rozgłaszają "zwiastunki" w dalszych słowach psalmu (ww. 13-15) /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- Por. Mt 28,18-20 /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
*/ (w. 13) "Dzielą się zdobyczą" - żołnierze powracając z wojny przynieśli bogatą zdobycz, która się w domu rozdziela /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
*/ (w. 13-14) - aluzja do wojny z królami kananejskimi (Sdz 5,4-30), zakończonej zwycięstwem i bogatymi łupami ("srebro i złoto" - typowe łupy wojenne: Joz 22,8) /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 14) "Gołębicy" - gołębica oznacza Izraela (por. Ps 74,19; Iz 60,8; Oz 7,11; Oz 11,11) /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 15) "Kiedy Wszechmocny królów tam rozpraszał, góry Salmon okryły się śniegiem" - góra położona w pobliżu Sychem (por. Sdz 9,48); pokrycie jej śniegiem (bardzo rzadkie!) pozostało w pamięci Izraela jako znak Boży /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 16) "Góry Baszranu" - Baszran odpowiada górskiej strefie Golan, na północny-wschód od Morza Galilejskiego /Przewodnik po Biblii/.
*/ (w. 17) "Góry urwiste, czemu zazdrośnie patrzycie na górę, którą Bóg obrał na swoje mieszkanie,
na której oto PAN zamieszka wiecznie" - masyw Hauranu w górach Baszanu sięga 1800 m. Mimo to góra Syjon w Jerozolimie przewyższa go swą świetnością, bo mieszka na niej sam Bóg /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 18) "Rydwanów Bożych bez liku, tysiące tysiące: Pan od Synaju zdąża ku świątyni" - aluzja do uroczystego wprowadzenia Arki Przymierza do świątyni (por. w. 25). Pan przedstawiony jest jako władca niebieski, wstępujący na tron w otoczeniu zastępów swego wojska (por. Ps 47,6) /Biblia Tysiąclecia/.
- Wiersz łączy perspektywę historyczną (wejście do ziemi PAŃSKIEJ, wprowadzenie Arki Przymierza na Syjon - 2Sm 6,15) z eschatologiczną (PAN obejmuje przy końcu czasów panowanie nad całą ziemią - Iz 52,7-12) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 47 w. 6/.
*/ (w. 19) "Wstąpiłeś na górę, wiodłeś pojmanych" - przypomina może zdobycie Jebus, późniejszej Jerozolimy, przez Dawida: 2Sm 5,6 /Biblia Tysiąclecia/.
- Św. Paweł cytuje pierwszą część w. 19 w zmienionym znaczeniu ("dał dary ludziom") w Ef 4,8, stosując te słowa do Wniebowstąpienia Pańskiego /Biblia Poznańska/.
*/ (w. 22) "Zaprawdę, Bóg tłucze głowy swoich nieprzyjaciół" - por. Rdz 3,15 /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- "Zaprawdę, Bóg tłucze głowy swoich nieprzyjaciół, włochatą czaszkę tego, co brodzi w występkach" - obrazy zaczerpnięte z okrutnych walk zdobywczych w Kanaanie i z historii obu królestw (2Krl 9,36; 2Krl 10,11.17). Podkreślają one nieograniczoną władzę Boga, przed którą nikt nie może uciec; skruszy ona bezwzględnie wrogów Izraela /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 25-28) - aluzja do wojny z królami kananejskimi (Sdz 5,4-30), zakończonej zwycięstwem i bogatymi łupami ("srebro i złoto" - typowe łupy wojenne: Joz 22,8) /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 28) "Jest tam Beniamin, najmłodszy, na przedzie" - gdyż Jerozolima leżała na jego obszarze /Biblia Tysiąclecia/.
- "Książęta Zabulon, książęta Neftali" - wymienione dwa pokolenia północne - por. Sdz 5,18; 2Krn 30,10n /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 31) "Krzyknij na butną potęgę w sitowiu, zgrom stado mocarzy z trzodami ludów" - zwierzęta symbolizują potęgę Egiptu (por. Ez 29,2n; Jr 46,20n) wraz z poddanymi mu narodami /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 32) "Niech przyjdą bogacze z Egiptu, niech Etiopia wyciągnie ręce do Boga" - por. Iz 18,7; Iz 19,21-25; So 3,10; Za 14,18n /Biblia Tysiąclecia/.
- "Etiopia" - w tekście hebrajskim "Kusz" /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
*/ (w. 33) "Który przejeżdża po niebie" - na swoim rydwanie przemierza Bóg całą ziemię (Ps 68,5.18; Iz 66,15) i rozdziela miedzy ludzi różne dobrodziejstwa /Biblia Warszawsko-Praska - przypis do Ps 65 w. 12/.
*/ (w. 33-36) - apel do oddawania chwały Bogu prawdziwemu, który po wspaniałym pochodzie i wjeździe na Syjon - wstępuje w pałace swe odwieczne. Tam Jego właściwa stolica; tron Jego chwały w niebiesiech /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
 |
| Obraz inspirowany Psalmem 68 - mal. Kat Archuletta |
... głosimy tajemnicę mądrości Bożej, mądrość ukrytą, tę, którą Bóg przed wiekami przeznaczył ku chwale naszej,
... jak zostało napisane, to, czego ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie zdołało pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go miłują.
(1Kor 2,7.9 - BT)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz