niedziela, 2 lipca 2017

Mój Psałterz: PSALM 44

Jest to bowiem rzecz dobra i miła w oczach Zbawiciela naszego, Boga, który pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy
(1Tm 2,3-3 - Biblia Tysiąclecia /BT/)





O. Stanisław Wójcik CSsR wyodrębnia następujące części w Psalmie 44:
- "Byłeś zawsze z ojcami naszymi" - ww. 2-9,
- "Dopuściłeś niedolę i hańbę" - ww. 10-17,
- "Trwaliśmy przy Tobie, za Ciebie cierpimy" - ww. 18-23,
- "Wspomóż nas, Boże i wyzwól" - ww. 24-27.

Tekst grecki wg Sepuaginty

O. Michał Baranowski OFMConv rozważa Psalm 44 (fragmenty Psalmu za Biblią Tysiąclecia):

"Ojcowie nasi nam opowiedzieli.
Psalm 44 należy do psalmów błagalnych wspólnotowych. Zanim jednak przedstawiona zostanie prośba, pierwsza część psalmu (ww. 2-9) wspomina łaskawość Boga wobec ludu Izraela w przeszłości, zwłaszcza Jego pomoc w uzyskaniu Ziemi Obiecanej i w obronie przed nieprzyjaciółmi. Lud zgromadzony na modlitwie powołuje się na miłość Bożą do Izraela, która okazała się w wybraniu go spośród narodów. Wspomina nieustającą cześć oddawaną Panu zarówno przez przodków, jak i obecnie. Opowiadanie dzieł Bożych jest wysławianiem Pana.

A jednak nas odrzuciłeś...
Dopiero teraz opisują nieszczęście, które ich spotkało: klęska na polu bitwy, uprowadzenie w niewolę, wzgarda innych narodów (ww. 10-17). Różne obrazy (wydanie
na rzeź, sprzedaż w niewolę) podkreślają, że to Bóg jest sprawcą tych nieszczęść. To On ma bowiem władzę nad nieprzyjaciółmi i nimi się posługuje. Dziś powiedzielibyśmy, że Bóg dopuścił klęskę swego narodu. Wspólnota wyznaje szczerze niewinność ludu, który nie złamał przymierza z Bogiem. To raczej właśnie z powodu wierności Bogu lud jest prześladowany. Stąd trudno mu zrozumieć wyroki Boże, dlaczego On na to pozwala. Cierpienie wiernego Izraela jawi się jako próba wierności, ale tego psalmista nie mówi, on zaczyna natarczywie wzywać Boga.

Dlaczego ukrywasz Twoje oblicze?
Pytanie z akcentem żalu wobec Boga, że nie broni swego ludu. A potem poruszająca, żarliwa prośba o pomoc. W chwilach dla nas trudnych wydaje się jakoby Bóg pozostawał gdzieś z boku, w cieniu. Nasze wołanie pozostaje bez odpowiedzi. Ale w Jezusie Bóg ukazał swą Twarz także w doświadczeniu Krzyża.

Panie, wejrzyj łaskawie na swój Kościół i wspieraj w chwilach próby i prześladowania. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków! Amen."




PSALM 44 (43)

("Mój Psałterz" - tłumaczenie ks. Konrad Marklowski /Biblia Poznańska/)

MODLITWA NARODU PO DOZNANEJ KLĘSCE

1 (Uwaga) dla kierownika chóru: pieśń pouczająca* Korachitów*.

2 Boże, słyszeliśmy na własne uszy,
co ojcowie nasi nam opowiadali
o dziele, któregoś dokonał za ich dni,
za dni minionych*. 
3 Ty sam swym własnym ramieniem
inne ludy wypędziłeś, 
a ich osadziłeś*;
wytraciłeś narody, 
a ich rozprzestrzeniłeś.
4 Bo nie mieczem swym podbili ziemię,
to nie ich własne ramię przyniosło im zwycięstwo,
lecz Twoja prawica, Twoje ramię
i jasność Twego oblicza* -
umiłowałeś ich bowiem sobie.
5 Ty sam, o Boże, jesteś Królem moim;
użycz zwycięstwa Jakubowi*!
6 Z Twoją pomocą natrzemy na naszych wrogów,
mocą imienia Twego zdepczemy tych, którzy przeciw nam powstają*.
7 Bo nie na łuku swym polegam
ani też miecz mój mnie wybawi.
8 To Ty wybawiasz nas od naszych ciemiężców,
okrywasz hańbą tych, którzy nas nienawidzą.
9 Codziennie chwałę Bogu oddajemy,
imię Twe na wieki wysławiamy!

10 A przecie odtrąciłeś nas i hańbą okryłeś,
nie ruszasz już [do boju] z naszymi zastępami*.
11 Sprawiłeś, żeśmy musieli uchodzić przed wrogiem,
a ci, którzy nas nienawidzą, złupili nad doszczętnie.
12 Wydałeś nas jak owce na zabicie
i rozproszyłeś między narodami*.
13 odstąpiłeś swój lud za niską cenę*,
niewieleś zyskał na tym, żeś go sprzedał.
14 Wydałeś nas na wzgardę naszym sąsiadom,
na szyderstwo i pośmiewisko tych, którzy nas otaczają*.
15 Sprawiłeś, że staliśmy się przysłowiem dla obcych narodów,
że ludy potrząsają nad nami głowami*.
16 Hańba moja staje mi wciąż przed oczyma,
rumieniec wstydu okrywa mi twarz,
17 gdy słyszę urągania i zniewagi,
gdy patrzy na mnie nieprzyjaciel i prześladowca.

18 Wszystko to przyszło na nas, 
a przecie nie zapomnieliśmy o Tobie
ani nie naruszyliśmy Twego Przymierza.
19 Nasze serce nie odwróciły się od Ciebie
ani też kroki nasze nie zboczyły z Twojej drogi*,
20 a Ty nas starłeś w miejscu, gdzie grasują szakale*,
i rozpostarłeś nad nami mroki śmierci.
21 Gdybyśmy byli zapomnieli o Imieniu Boga naszego
i wznieśli ręce do obcego bóstwa,
22 czyżby to mogło ujść przed Bogiem,
przed Nim, który zna tajemnice serca*?
23 Lecz oto codziennie mordują nas z powodu Ciebie,
mają nas za owce przeznaczone na rzeź*.

24 Przebudź się! Czemu śpisz*, o Panie?
Powstań ze snu i nie odrzucaj nas na zawsze!
25 Czemu ukrywasz swe oblicze*
i zapominasz o naszej nędzy i ucisku?
26 Dusza moja w prochu poniżona leży,
a ciała nasze przylgnęły do ziemi*.
27 Powstań, przyjdź nam z pomocą
i odkup nas przez wzgląd na Twą dobroć!


Przypisy:

*/ (w. 1) "Pieśń pouczająca" - tytuł ten (hebr. maskil) nosi dwanaście psalmów (Ps 32; 42; 44; 45; 52-55; 74; 78; 88; 89; 142) w których tradycja widzi szczególne pouczenia o sprawach duchowych /Biblia Paulistów - przypis do Ps 32 w. 1/.
- "Korachitów" - Korach (Kore), lewita, który z całą grupą zbuntował się przeciw Mojżeszowi, za co jego i pozostałych pochłonęła ziemia (zob. Wj 38,22; Lb 16,1nn). Potomkowie Koracha byli odźwiernymi przy świątyni Boga i tworzyli jedną z grup śpiewaków świątynnych, ustanowionych przez króla Dawida /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB - przypis do Ps 42 w. 1/.
- Uzupełnienie do przypisu do Ps 42 w. 1: Korachitom przypisuje się autorstwo jedenastu psalmów z II i III Księgi Psałterza. 

*/ (w. 2) "Boże, słyszeliśmy na własne uszy, co ojcowie nasi nam opowiadali o dziele, któregoś dokonał za ich dni, za dni minionych" - wiedza o zbawczych interwencjach Boga w historii Izraela była przekazywana z pokolenia na pokolenie przede wszystkim ustnie (Pwt 6,20-23; Ps 78,3n) /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 3) "Inne ludy wypędziłeś, a ich osadziłeś" - Bóg umieścił swój naród w swej ziemi, zapewniając mu najlepsze warunki rozwoju - por. Ps 80,9; 2Sm 7,10; Jr 11,17; Jr 12,2 /Biblia Tysiąclecia/.
- Por. Wj 15,17; Ps 80,9 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 4) "Jasność Twego oblicza" - jaśniejące oblicze Boże jest obrazem Jego łaskawości /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 5) "Jakubowi" - Jakubem nazywani są tutaj wszyscy potomkowie patriarchy Jakuba, czyli Izraelici /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/.

*/ (w. 6) "Zdepczemy tych, którzy przeciw nam powstają" - aluzja do okrutnych zwyczajów wojny zdobywczej (por. Joz 10,24), praktykowanych na całym Wschodzie. Tutaj przenośnie o zwycięstwie (por. Ps 60,14) /Biblia Tysiąclecia/.
- Głównym przeciwnikiem ludu Bożego jest grzech i szatan. Jak w wielu innych prorockich psalmach, historyczna walka Izraela z ludami pogańskimi, tkwiącymi w demonicznych mocach i więzach grzechu, jest tego obrazem, a jednocześnie zwiastowaniem tej największej batalii, która ciągle się rozgrywa o kondycję człowieka. Wypowiedzi Pisma Świętego, takie jak te, należy więc interpretować głównie w duchowym przesłaniu, gdzie celem i wolą Boga nie jest wyniszczanie własnego stworzenia ani odgrywanie się na kimkolwiek, lecz zbawienie każdego człowieka - por. 1Tm 2,4 i Tt 2,11. Jednak, kto się nie nawróci, oczywiście poniesie konsekwencje swojej postawy, o czym Jezus mówił wielokrotnie i przy wielu okazjach /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.

*/ (w. 10) "Odtrąciłeś nas i hańbą okryłeś, nie ruszasz już [do boju] z naszymi zastępami" - Izraelici często zabierali ze sobą na pole bitwy Arkę Przymierza, jako znak obecności Boga i gwarancję zwycięstwa (Lb 10,35; Joz 6,6-9; 1Sm 4,3n) /Biblia Paulistów/.
- Nie wychodzisz z zastępami naszymi, tj. nie pomagasz nam w bitwie /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 12) "Rozproszyłeś między narodami" - chodzi o wygnanie (por. Ez 5,10.12; Ez 12,14nn) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 13) "Odstąpiłeś swój lud za niską cenę" - skutki niewoli bywają opłakane. Sens: za niską cenę sprzedani zostali jeńcy; albo też klęska narodu naszego nie przysporzyła Bogu zysku ani chwały /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- Por. Sdz 2,14; Sdz 3,8; 1Sm 12,9 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 14) "Wydałeś nas na wzgardę naszym sąsiadom, na szyderstwo i pośmiewisko tych, którzy nas otaczają" - por. Ps 79,4; Ps 80,7; Jr 18,16; Jr 24,9; Lm 2,15nn /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 15) "Ludy potrząsają nad nami głowami" - potrząsanie głową jest wyrazem szyderstwa (por. Ps 22,8; Jr 18,16 /Biblia Poznańska/.

*/ (ww. 18-19) "Nie zapomnieliśmy o Tobie ani nie naruszyliśmy Twego Przymierza. Nasze serce nie odwróciły się od Ciebie ani też kroki nasze nie zboczyły z Twojej drogi" - wiara nasza chwiała się może, lecz nie odstąpiliśmy od Ciebie ani za dni pokoju, ani w prześladowaniach /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 20) "A Ty nas starłeś w miejscu, gdzie grasują szakale" - szakale żyją na pustyni; przebywają jednak także wśród ruin, dlatego jest możliwe, że w wierszu tym chodzi o spustoszenie kraju (por. Iz 13,22; Iz 34,13; Jr 9,10; Jr 10,22; Jr 49,33 /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 22) "Czyżby to mogło ujść przed Bogiem, przed Nim, który zna tajemnice serca" - por. Ps 7,10; Ps 139,23n; Jr 17,10 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 23) "Codziennie mordują nas z powodu Ciebie, mają nas za owce przeznaczone na rzeź" - cyt. w Rz 8,36 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 24) "Przebudź się! Czemu śpisz"- jak podaje Talmud (Sota 48a), lewici zwani "budzicielami" udawali się codziennie do Świątyni i głośno recytowali te słowa. Jan Hirkan I (133-104 r. przed Chr.) zniósł ten zwyczaj /Biblia Poznańska/.
- Sen Boga to antropomorfizm. psalmista doświadcza "milczenia" Boga, który nie odpowiada na jego usilne prośby /Biblia Paulistów/.
- Uzupełnienie na podstawie Biblii Paulistów: Prześladowanemu narodowi trudno zrozumieć logikę działania Boga, który godzi się na cierpienia swego ludu, choć ten jest Mu wierny. Pozorny sen Boga wśród mrocznych burz (Mt 8,24) ma na celu oczyszczenie duchowe wiernych.

*/ (w. 25) "Czemu ukrywasz swe oblicze" - tzn. będziesz okazywał swoje niezadowolenie i gniew /Biblia Warszawsko-Praska - przypis do Ps 13 w. 2/.
- Synonim Bożej "niepamięci". Gdy Izraelici z różnych powodów (np. własnych grzechów) nie doświadczali Bożej obecności i działania, mówili, że Bóg ukrywa swoją twarz przed nimi /Biblia Paulistów - przypis do Ps 13 w. 2/.
- Wyraz niełaski u Boga (por. Ps 13,2; Ps 104,29), podobnie jak u władców (por. 2Sm 14,24.28; Est 7,8) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 13 w. 2/.
- Jako przeciwieństwo "Światłość Twojego oblicza" - patrz przypis do Ps 4 w. 7.

*/ (w. 26) "Dusza moja w prochu poniżona leży, a ciała nasze przylgnęły do ziemi" - aluzja do gestów pokutnych /Biblia Tysiąclecia/.
- Leżenie w prochu jest wyrazem bardzo wielkiego smutku i żałoby (por. Mich 1,10; Jr 25,34) /Biblia Poznańska/.



Komentarz O. Adama Szustaka:




Ukazała się bowiem łaska Boga, która niesie zbawienie wszystkim ludziom i poucza nas, abyśmy wyrzekłszy się bezbożności i żądz światowych, rozumnie i sprawiedliwie, i pobożnie żyli na tym świecie, oczekując błogosławionej nadziei i objawienia się chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego, Jezusa Chrystusa, który wydał samego siebie za nas, aby odkupić nas od wszelkiej nieprawości i oczyścić sobie lud wybrany na własność, gorliwy w spełnianiu dobrych uczynków.
(Tt 2, 11-14 - BT)


_____________________________________________________________

Papieska intencja modlitewna na lipiec:

Aby nasi bracia, którzy oddalili się od wiary, mogli również za sprawą naszej modlitwy i ewangelicznego świadectwa, odkryć na nowo bliskość miłosiernego Pana i piękno życia chrześcijańskiego.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz