Mój Psałterz: PSALM 48

Stawiam sobie zawsze PANA przed oczy,
nie zachwieję się, bo On jest po mojej prawicy

(Ps 16,8 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

O. Stanisław Wójcik CSsR wyodrębnia w Psalmie 48 następujące części:
- "PAN się wsławił na Syjonie" - ww. 2-4,
- "Wrogowie jak burza zmieceni" - ww. 5-8,
- "W świątyni radośnie Boga wielbimy" - ww. 9-12,
- "Nietknięte mury Syjonu dowodem cudu" - ww. 13-15.

Psalm 48 to Psalm zwycięski - dziękczynny.
Powodem napisania Psalmu było wielkie zwycięstwo nad wrogiem. Nagły odwrót nieprzyjaciół spod murów Jeruzalem jest pewnym dowodem Opatrzności nad świętym miastem. Stąd radość ludu wybranego i podzięka Bogu.

Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 48 z "Biblii z komentarzami Jana Pawła II":

   "Psalm 48 jest pieśnią na cześć Syjonu, «miasta wielkiego Króla» (Ps 48,3), miejsca, w którym znajdowała się świątynia Pana i gdzie On przebywał pośród ludzi. W wierze chrześcijańskiej odnosi się on do «górnego Jeruzalem», będącego «naszą matką» (Ga 4,26)... Psalm 48 jest modlitwą, którą możemy rozpoczynać dzień, by stał się on pieśnią pochwalną, nawet jeżeli na horyzoncie gromadzą się chmury. (...) Bóg Syjonu jest Bogiem Wyjścia, wolności, bliskości z ludem zniewolonym w Egipcie i pielgrzymującym po pustyni. Izrael przebywający w ziemi obiecanej jest pewien, że Pan go nie opuści: Jerozolima jest znakiem Jego bliskości, a świątynia miejscem Jego obecności. Odczytując ponownie te słowa, chrześcijanin kontempluje Chrystusa, nową i żywą świątynię Bożą (por. J 2,21), i zwraca się ku niebieskiemu Jeruzalem, które nie potrzebuje już świątyni ani zewnętrznego światła, ponieważ «jego świątynią jest Pan Bóg wszechmogący oraz Baranek. (...) chwała Boga go oświetliła, a jego lampą Baranek» (Ap 21,22-23).
(Audiencja generalna, 17 października 2001 r.)".
Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.

Pełny tekst katechezy dostępny jest w bibliotece serwisu Opoka.

Witraż ilustrujący Psalm 48
w Synagodze Adath Israel w Toronto

PSALM 48 (47)

("Mój Psałterz" - przekład ks. Józef Kruszyński)

SYJON, NIEZWYCIĘŻONE MIASTO BOŻE*

1 Pieśń Psalmu synów Korego*.

2 Wielki jest PAN i uwielbiony bardzo 
w mieście Boga naszego, 
na górze swej świętej.
3 Piękną krainą, radością całej ziemi jest góra Sjon* - 
strony północne miasta Króla wielkiego*.
4 Bóg w pałacach jego - 
uznany jest za twierdzę wyniosłą. 

5 Bo oto królowie zgromadzili się - 
szli wespół.
6 Gdy zobaczyli, tedy zdziwili się, 
zatrwożyli - przestraszyli się.
7 Strach ich tam ogarnął, jako boleść rodzącej.
8 Wiatrem wschodnim pokruszysz okręty Tarsziszu*. 

9 Jakośmy słyszeli, tak widzieliśmy w mieście PANA zastępów, 
w mieście Boga naszego. 
Bóg ugruntował je aż na wieki*. 
10 Rozmyślamy, o Boże, nad miłosierdziem Twojem - 
wpośród kościoła Twego.
11 Jakie jest imię Twoje, o Boże! taka jest chwała Twoja aż do kończyn ziemi. 
Sprawiedliwością napełniona jest prawica Twoja.
12 Rozweseli się góra Sjońska, 
cieszyć się będą córki* judzkie ze względu na sądy Twoje. 

13 Otoczcie Sjon i obstąpcie go, 
policzcie wieże jego*. 
14 Rozważcie sercem waszem baszty, 
przypatrzcie się pałacom jego, 
abyście opowiadali przyszłemu pokoleniu:
15 że ten jest Bogiem, Bogiem naszym na wieki wieczne. 
On prowadzić nas będzie aż do śmierci.


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ "SYJON, NIEZWYCIĘŻONE MIASTO BOŻE" - w Księdze Psalmów w przekładzie ks. Józefa Kruszyńskiego brak jest tytułów psalmów; powyższy tytuł Psalmu 48 pochodzi z Biblii Poznańskiej.

*/ (w. 1) "Korego" - Kore (Korach), lewita, który z całą grupą zbuntował się przeciw Mojżeszowi, za co jego i pozostałych pochłonęła ziemia (zob. Wj 38,22; Lb 16,1nn). Potomkowie Korego byli odźwiernymi przy świątyni Boga i tworzyli jedną z grup śpiewaków świątynnych, ustanowionych przez króla Dawida /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB - przypis do Ps 42 w. 1/.
- Uzupełnienie do przypisu do Ps 42 w. 1: Korachitom przypisuje się autorstwo jedenastu psalmów z II i III Księgi Psałterza. 

*/ (w. 3) "Piękną krainą, radością całej ziemi jest góra Sjon - strony północne miasta Króla wielkiego" - por. Iz 2,2; Iz 14,13; Mt 5,35 /Biblia Ekumeniczna/.
- "Góra Sjon" - góra Syjon położona we wschodniej części Jerozolimy, nie jest wysoka. Wspaniałością jej były znajdujące się na niej budowle, przede wszystkim zaś Świątynia, w której mieszkał JAHWE. Określenie: "ostatni kraniec północy" (w tłumaczeniu ks. Józefa Kruszyńskiego - "strony północne") ma znaczenie przenośne. Nawiązuje ono do wierzeń babilońskich, według których na dalekiej północy wznosiła się wysoka góra, na której bogowie odbywali narady (por. Iz 14,13). Syjon miał dla Izraelitów podobne znaczenie, jakie dla Babilończyków miała owa mityczna góra, przewyższał ją jednak godnością jako stolica "wielkiego Króla" całego świata (por. Ps 47,3) /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 4-9) - historyczna aluzja do cudownej pomocy Bożej w czasie najazdu Sennacheryba (2Krl 19,35nn) jest dla autora tłem do przedstawienia eschatologicznego triumfu Pana (por. także Iz 13,4nn) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 8) "Okręty Tarsziszu" - okręty mocno zbudowane, na których w owych czasach kupcy feniccy puszczali się w najdalsze znane krainy zamorskie, aż do Tarszisz (prawdopodobnie miasto w południowo-zachodniej Hiszpanii); nawet one nie mogły się oprzeć gwałtownemu huraganowi morskiemu, uderzającemu od wschodu /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- Prawdopodobnie chodzi o Tartessus, kolonię fenicką w Hiszpanii (por. 1Krl 10,22) /Biblia Poznańska/.
- Tarszisz (Tharsis) sytuuje się gdzieś na zachodnim krańcu Półwyspu Iberyjskiego (Pirenejskiego), ale według niektórych opinii było to miasto indyjskie /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/.

*/ (w. 9) "Bóg ugruntował je aż na wieki" - życzenie psalmisty nie spełniło się. Jerozolima została zniszczona przez Rzymian w roku 70, po tym, jak za Poncjusza Piłata został w niej ukrzyżowany Boży Mesjasz - Jezus Chrystus. Z czasem (w 691 r.) na Syjonie (Wzgórzu Świątynnym) muzułmanie wznieśli budowlę: Meczet Omara (zwany także Kopułą Skały lub Kopułą nad Skałą), a wraz z nią meczet Al-Aksa. Z dawnej Świątyni Jerozolimskiej pozostał do dziś tylko fragment jej zachodniego muru, zwany Ścianą Płaczu. Nowożytna historia tego miejsca jest więc dowodem na to, że Bóg wraz z ofiarą Chrystusa złożoną na krzyżu zakończył definitywnie funkcję kapłaństwa lewickiego i dlatego istnienie Świątyni w Jerozolimie straciło rację bytu. Jezus bowiem, po swoim zmartwychwstaniu, wstąpił do nowej, niebiańskiej Świątyni, w której pełni wieczną funkcję Arcykapłana. Por. Hbr 7-10 /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.

*/ (w. 12) "Córki" - córkami nazywa Biblia miasta podległe danej metropolii lub przynależne do danej krainy /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/.
- Okoliczne miasta (por. Lb 21,25; Joz 17,16) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 13) "Otoczcie Sjon i obstąpcie go, policzcie wieże jego" - potęga Jerozolimy, miasta Pańskiego była przedmiotem dumy narodu wybranego (por. Ne 6,15n; Ne 12,31-43) Chrześcijanie widzą w nim zapowiedź nowego, "górnego" Jeruzalem (por. Ga 4,26; Ap 21,9 - 22,5) /Biblia Tysiąclecia/.
- Por. Hbr 12,22 /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.

Psalm 48 - mal. Rosana Casco (Paragwaj/USA)

Komentarz O. Adama Szustaka OP:



Niech wasza mowa będzie: Tak, tak; nie, nie. A co nadto jest, od Złego pochodzi.
(Mt 5,37 - BT)

__________________________________________________________________

Treść listu Przewodniczącego KEP do Prezydenta RP:

    Szanowny Panie Prezydencie,

    Pragnę podziękować panu Prezydentowi za postawę zajętą w sprawie ustaw o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa.

    Katolicka Nauka Społeczna docenia bowiem demokrację jako system, który zapewnia udział obywateli w decyzjach politycznych i rządzonym gwarantuje możliwość wyboru oraz kontrolowania własnych rządów. Autentyczna demokracja możliwa jest tylko w państwie prawnym i w oparciu o poprawną koncepcję osoby ludzkiej. Zakłada ona spełnienie koniecznych warunków, jakich wymaga zarówno promocja poszczególnych osób - przez wychowanie i formację w duchu prawdziwych ideałów - jak i podmiotowości społeczeństwa, przez tworzenie struktur uczestnictwa oraz współodpowiedzialności (por. Kompendium Nauki Społecznej Kościoła, 406).

    Z jednej strony istnieje prawo a nawet obowiązek reformy systemu sądownictwa w Polsce, bo obowiązek odpowiadania przez rządzących na potrzeby rządzonych nie oznacza wcale, że reprezentanci wyborców są jedynie biernymi wykonawcami ich żądań. Kontrola ze strony obywateli nie wyklucza niezbędnej wolności, jaką powinny cieszyć się wybrane przez nich osoby w wypełnianiu powierzonego im mandatu, jeśli chodzi o dążenie do realizacji wyznaczonych sobie godziwych celów. Cele te zależą w dużej mierze od funkcji syntezy i mediacji w obliczu dobra wspólnego, które stanowi jeden z podstawowych i niezbywalnych zadań władzy politycznej (por. KNSK, 409)

    Z drugiej zaś strony należy mieć na uwadze to, co powiedział papież Jan Paweł II na temat relacji władzy prawodawczej, wykonawczej i sądowniczej stwierdzając - w swoim przemówieniu do uczestników kongresu włoskiego Stowarzyszenia Sędziów - że równowaga między tymi trzema władzami, z których każda ma określone kompetencje i zakres odpowiedzialności - tak że jedna nie dominuje nigdy nad drugą - jest gwarancją prawidłowego funkcjonowania demokracji.

    Konstytucje nowoczesnych państw zazwyczaj gwarantują tej ostatniej władzy niezbędną niezależność w ramach systemu prawnego. Z tą niezależnością, na płaszczyźnie sumienia winno się jednak wiązać - żywe poczucie sprawiedliwości, zaś w sferze poszukiwania prawdy - niczym niezmącony obiektywizm osądu (por. Jan Paweł II, Zadania sądownictwa dzisiaj: Przemówienie do uczestników kongresu włoskiego Stowarzyszenia Sędziów (31 marca 2000), L’Osservatore Romano, ed. pol, 2000, nr 6, s. 51).

    + Stanisław Gądecki
    Arcybiskup Poznański
    Przewodniczący Episkopatu Polski

    Poznań, dnia 24. lipca 2017 roku

Mój Psałterz: PSALM 47

Aby wszelki język wyznał,
że Jezus Chrystus jest PANEM -
ku chwale Boga Ojca.

(Flp 2,11 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

Psalm 47 to psalm królewski. Psalmista zachęca do oddania Bogu chwały i mówi o Jego potężnym panowaniu nad całą ziemią i wszystkimi narodami (w. 1-5). Z kolei ogłasza uroczyste wstąpienie Boga na tron i hołd wiernych (ww. 6-9) oraz zaprasza na audiencję wszystkie ludy (w. 10).
Lektura chrześcijańska, oparta na tradycji ewangelicznej, wskazuje na potrójne "wstąpienie" Jezusa:
- na górę Przemienienia (np. Mt 17,1-9),
- na tron krzyża (J 12,32),
- do nieba (np. Mk 16,19).
Dlatego Kościół śpiewa ten psalm w liturgii Wniebowstąpienia. Jezus zasiada na swym świętym tronie, po prawicy Ojca, jako Chrystus, Król całej ziemi, równy Ojcu (Flp 2,9-11).
(Na podstawie Biblii Paulistów). 

Bóg wstępuje wśród radości, PAN przy dźwiękach trąby.
Śpiewajcie Bogu, śpiewajcie,
śpiewajcie Królowi naszemu, śpiewajcie.
Ps 47,6-7

Wg O. Stanisława Wójcika CSsR, w Psalmie 47 wyodrębnić możemy części:
- "Bóg zwycięski Izraela" - ww. 2-5,
- "Po zwycięstwie na tron powraca" - ww. 6-7,
- "Rządzi światem i narodami" - ww. 8-10.

Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 47 z "Biblii z komentarzami Jana Pawła II":

    "Psalm 47 jest hymnem na cześć Pana, władcy wszechświata i dziejów... W powszechnym panowaniu Boga nad wszystkimi narodami ziemi (por. w. 4) modlący się człowiek dostrzega Jego szczególną obecność w Izraelu, w narodzie Bożego wybrania, «który [On] miłuje», najcenniejszym i drogim Panu dziedzictwie. Izrael czuje zatem, że jest przedmiotem szczególnej miłości Bożej, która znalazła wyraz w jego zwycięstwie odniesionym nad wrogimi narodami. (...) W Chrystusie więc królewska władza Boga, którą opiewa omawiany przez nas Psalm, urzeczywistniła się na ziemi i obejmuje wszystkie narody.
(Audiencja generalna, 5 września 2001 r.)".
Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.

Pełny tekst katechezy dostępny jest w bibliotece serwisu Opoka.

Bóg wstępuje wśród radości, PAN przy dźwiękach trąby
(Ps 47,6)

PSALM 47 (46)

("Mój Psałterz" - przekład O. Stanisława Wójcika CSsR)

CZEŚĆ BOGU, KRÓLOWI CAŁEJ ZIEMI

1 Kierownikowi chóru. Synów Koracha*. Psalm.

2 Wszystkie narody, klaskajcie w dłonie*,
chwalcie Boga okrzykiem radości.
3 Bo PAN wysoki, straszliwy,
jest Królem wielkim* nad całą ziemią.
4 Poddaje ludy naszej władzy
i narody pod nasze stopy*.
5 Wybiera dla nas nasze dziedzictwo,
chwałę Jakuba*, którego miłuje.

6 Bóg wstępuje wśród radości,
PAN przy dźwiękach trąby*.
7 Śpiewajcie Bogu, śpiewajcie,
śpiewajcie Królowi naszemu, śpiewajcie.

8 Gdyż Bóg jest królem całej ziemi,
śpiewajcie pieśń pochwalną.
9 Bóg króluje nad narodami,
Bóg zasiada na swym świętym tronie*.
10 Władcy narodów zebrali się razem
z ludem Boga Abrahama*.
Bo możni świata należą do Boga:
On wysoko nad wszystkimi.


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ (w. 1) "Koracha" - Korach (Kore), lewita, który z całą grupą zbuntował się przeciw Mojżeszowi, za co jego i pozostałych pochłonęła ziemia (zob. Wj 38,22; Lb 16,1nn). Potomkowie Koracha byli odźwiernymi przy świątyni Boga i tworzyli jedną z grup śpiewaków świątynnych, ustanowionych przez króla Dawida /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB - przypis do Ps 42 w. 1/.
- Uzupełnienie do przypisu Ps 42 w. 1: Korachitom przypisuje się autorstwo jedenastu psalmów z II i III Księgi Psałterza.

*/ (w. 2) "Klaskajcie w dłonie" - klaskano podczas koronacji królewskiej (2Krl 11,12). Psalmista wzywa wszystkie narody, aby z taką samą radością witały Boga, króla wszystkich ludów /Biblia Paulistów/.
- Por. Ps 98,8; 2 Krl 11,12 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 3) "Królem wielkim" - "Wielki król" to tytuł, jaki nadawali sobie władcy Asyrii i Babilonii; JAHWE przewyższa ich wielkością jako Król wszechświata (por. Ps 95,3; Ps 97,9; Ps 98,6 /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 4) "Narody pod nasze stopy" - aluzja do okrutnych zwyczajów wojny zdobywczej (por. Joz 10,24), praktykowanych na całym Wschodzie. Tutaj przenośnie o zwycięstwie (por. Ps 60,14) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 44 w. 6/.
- Zwycięzca kładł symbolicznie nogę na karku pokonanego (por. Ps 110,1 Joz 10,24 /Biblia Poznańska/. 

*/ (w. 5) "Jakuba" - Jakubem nazywani są tutaj wszyscy potomkowie patriarchy Jakuba, czyli Izraelici /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB - przypis do Ps 44 w. 5/.
- Por. Rdz 32,29 /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.

*/ (w. 6) "Bóg wstępuje wśród radości, PAN przy dźwiękach trąby" - wiersz łączy perspektywę historyczną (wejście do ziemi PAŃSKIEJ, wprowadzenie Arki Przymierza na Syjon - 2Sm 6,15) z eschatologiczną (PAN obejmuje przy końcu czasów panowanie nad całą ziemią - Iz 52,7-12) /Biblia Tysiąclecia/.
- Liturgia stosuje ten wiersz do Wniebowstąpienia Pańskiego /Biblia Poznańska/. 

*/ (w. 9) "Bóg zasiada na swym świętym tronie" - tronem Pańskim jest Arka Przymierza: Ps 99,1 /Biblia Tysiąclecia/.
- JAHWE ma swój tron w niebie (Ps 103,19; 1Krl 22,19), ale również cheruby nad Arką Przymierza są Jego tronem (por. Ps 80,2; Ps 99,1; 1Sm 4,4; Iz 37,16; Ez 1) /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 10) "Władcy narodów zebrali się razem z ludem Boga Abrahama" - o zgromadzeniu się obcych władców w okresie eschatologicznym na Syjonie por. Iz 2,2; Iz 60,10n; Mi 4,1nn /Biblia Tysiąclecia/.
- Profetyczna zapowiedź powstania Kościoła, który jest nowym ludem Bożym. Por. Rz 9,25-33 /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- Wszystkie narody będą tworzyć jedno królestwo w czasach mesjańskich (J 10,16) /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

Wszystkie narody, klaskajcie w dłonie (Ps 47,2)

Komentarz O. Adama Szustaka OP:




Bądźcie mocni i mężnego serca,
wszyscy, którzy pokładacie ufność w PANU!
(Ps 31,25 - BT)

_________________________________________________________________________

Słowa św. Jana Pawła II wygłoszone w Polskim Parlamencie - 11 czerwca 1999 r.

Poniżej fragmenty przemówienia:

"Panie Prezydencie,

Panie Marszałku Sejmu, Pani Marszałek Senatu,
Panie Premierze,
Przedstawiciele Władzy Sądowniczej,
Członkowie Korpusu Dyplomatycznego,
Przedstawiciele Kościołów i Wspólnot wyznaniowych w Polsce,
Panie i Panowie, Posłowie i Senatorowie,

1. Proszę przyjąć ode mnie słowa serdecznego pozdrowienia i zarazem podziękowania za zaproszenie. Pozdrawiam również cały Naród polski, wszystkich moich drogich Rodaków.

 Dwadzieścia lat temu, podczas mojej pierwszej pielgrzymki do Ojczyzny, razem z rzeszami zgromadzonymi w modlitewnej wspólnocie na placu Zwycięstwa, przywoływałem Ducha Świętego błagając: «Niech zstąpi Duch Twój! I odnowi oblicze ziemi. Tej Ziemi!» (2.06.1979). Prosząc ufnie o tę odnowę, nie wiedzieliśmy wtedy jeszcze, jaki kształt przyjmą polskie przemiany. Dzisiaj już wiemy, jak głęboko sięgnęło działanie Bożej mocy, która wyzwala, leczy i oczyszcza. Możemy być wdzięczni Opatrzności Bożej za to wszystko, co udało się nam osiągnąć dzięki szczeremu otwarciu serc na łaskę Ducha Pocieszyciela. Składam dzięki Panu historii za obecny kształt polskich przemian, za świadectwo godności i duchowej niezłomności tych wszystkich, których w tamtych trudnych dniach jednoczyła ta sama troska o prawa człowieka, ta sama świadomość, iż można życie w naszej Ojczyźnie uczynić lepszym, bardziej ludzkim. Jednoczyło ich głębokie przekonanie o godności każdej osoby ludzkiej, stworzonej na obraz i podobieństwo Boga i odkupionej przez Chrystusa. Dzisiaj zostało wam powierzone tamto dziedzictwo odważnych i ambitnych wysiłków podejmowanych w imię najwyższego dobra Rzeczypospolitej. Od was zależy, jaki konkretny kształt przybierać będzie w Polsce wolność i demokracja.

2. Spotkanie to posiada wieloraką wymowę symboliczną. Po raz pierwszy Papież przemawia do połączonych izb polskiego Parlamentu, w obecności władzy wykonawczej i władzy sądowniczej, przy udziale korpusu dyplomatycznego. Trudno w tej chwili nie wspomnieć o długiej, sięgającej XV wieku historii polskiego Sejmu czy o chlubnym świadectwie ustawodawczej mądrości naszych przodków, jakim była Konstytucja 3 Maja z 1791 roku. Dziś, w tym miejscu, w sposób szczególny uświadamiamy sobie zasadniczą rolę, jaką w demokratycznym państwie spełnia sprawiedliwy porządek prawny, którego fundamentem zawsze i wszędzie winien być człowiek i pełna prawda o człowieku, jego niezbywalne prawa i prawa całej wspólnoty, której na imię naród.

Wiem, że po długich latach braku pełnej suwerenności państwa i autentycznego życia publicznego, nie jest rzeczą łatwą tworzenie nowego, demokratycznego ładu i porządku instytucjonalnego. Dlatego na samym wstępie pragnę wyrazić radość ze spotkania właśnie tutaj, w miejscu, gdzie poprzez stanowienie prawa budowane są trwałe podwaliny funkcjonowania demokratycznego państwa i suwerennego w nim społeczeństwa. Chciałbym też życzyć Sejmowi i Senatowi, aby w centrum ich wysiłków ustawodawczych zawsze znajdował się człowiek i jego rzeczywiste dobro, zgodnie z klasyczną formułą: Hominum causa omne ius constitutum est. W tegorocznym «Orędziu na Światowy Dzień Pokoju» napisałem: «gdy troska o ochronę godności człowieka jest zasadą wiodącą, z której czerpiemy inspirację, i gdy wspólne dobro stanowi najważniejszy cel dążeń, zostają położone mocne i trwałe fundamenty pod budowę pokoju. Kiedy natomiast prawa człowieka są lekceważone lub deptane i gdy wbrew zasadom sprawiedliwości interesy partykularne stawia się wyżej niż dobro wspólne, wówczas zasiane zostaje ziarno nieuchronnej destabilizacji, buntu i przemocy» (n.1). Mówi o tym również bardzo wyraźnie Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską w preambule: «fundamentem rozwoju wolnego i demokratycznego społeczeństwa jest poszanowanie godności osoby ludzkiej i jej praw».

Kościół w Polsce, który na przestrzeni całego powojennego okresu panowania totalitarnego systemu wielokrotnie stawał w obronie praw człowieka i praw narodu, także i teraz, w warunkach demokracji, pragnie sprzyjać budowaniu życia społecznego, w tym również regulującego je porządku prawnego, na mocnych podstawach etycznych. Temu celowi służy przede wszystkim wychowywanie do odpowiedzialnego korzystania z wolności zarówno w jej wymiarze indywidualnym, jak społecznym, a także - jeśli zachodzi taka potrzeba - przestrzeganie przed zagrożeniami, jakie mogą wynikać z redukcyjnych wizji istoty i powołania człowieka i jego godności. Należy to do ewangelicznej misji Kościoła, który w ten sposób wnosi swój specyficzny wkład w dzieło ochrony demokracji u samych jej źródeł.

3. Miejsce, w którym się znajdujemy, skłania do głębokiej refleksji nad odpowiedzialnym korzystaniem w życiu publicznym z daru odzyskanej wolności oraz nad potrzebą współpracy na rzecz dobra wspólnego. (...)

Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że to dzisiejsze spotkanie w Parlamencie byłoby niemożliwe bez zdecydowanego sprzeciwu polskich robotników na Wybrzeżu w pamiętnym Sierpniu 1980 roku. Nie byłoby możliwe bez «Solidarności», która wybrała drogę pokojowej walki o prawa człowieka i całego narodu. Wybrała także zasadę, jakże powszechnie wtedy akceptowaną, że «nie ma wolności bez solidarności»: solidarności z drugim człowiekiem, solidarności przekraczającej różnego rodzaju bariery klasowe, światopoglądowe, kulturowe, a nawet geograficzne, czego świadectwem była pamięć o losie naszych wschodnich sąsiadów.

Konsekwencją wyboru takich właśnie pokojowych metod walki o społeczeństwo wolnych obywateli i o demokratyczne państwo, były - mimo cierpień, ofiar i upokorzeń stanu wojennego i lat następnych - wydarzenia roku 1989, które zapoczątkowały wielkie zmiany polityczne i społeczne w Polsce i Europie.

O tych wydarzeniach nie wolno nam zapomnieć. Przyniosły one nie tylko upragnioną wolność, ale w sposób decydujący przyczyniły się do upadku murów, które przez niemal półwiecze oddzielały od wolnego świata społeczeństwa i narody naszej części kontynentu. Te historyczne przemiany zapisały się w dziejach współczesnych jako przykład i nauka, że w dążeniu ku wielkim celom życia zbiorowego «człowiek krocząc swym historycznym szlakiem, może wybrać drogę najwyższych aspiracji ludzkiego ducha» (Przemówienie w siedzibie ONZ, 5.10.1995). Może i powinien przede wszystkim wybrać postawę miłości, braterstwa i solidarności, postawę szacunku dla godności człowieka, a więc te wartości, które wtedy zadecydowały o zwycięstwie.

4. Pamięć o moralnych przesłaniach «Solidarności», a także o naszych, jakże często tragicznych doświadczeniach historycznych, winna dziś oddziaływać w większym stopniu na jakość polskiego życia zbiorowego, na styl uprawiania polityki czy jakiejkolwiek działalności publicznej, zwłaszcza takiej, która jest sprawowana na mocy społecznego wyboru i zaufania.

Służba narodowi musi być zawsze ukierunkowana na dobro wspólne, które zabezpiecza dobro każdego obywatela. Sobór Watykański II wypowiada się na ten temat bardzo jasno: «Wspólnota polityczna istnieje (...) dla dobra wspólnego, w którym znajduje ona pełne uzasadnienie i sens i z którego bierze swoje pierwotne i sobie właściwe prawo. Dobro zaś wspólne obejmuje sumę tych warunków życia społecznego, dzięki którym jednostki, rodziny i zrzeszenia mogą pełniej i łatwiej osiągnąć swoją własną doskonałość. (...) Porządek zatem społeczny i jego rozwój winien być nastawiony nieustannie na dobro osób, ponieważ od ich porządku winien być uzależniony porządek rzeczy, a nie na odwrót. (...) Porządek ów stale trzeba rozwijać, opierać na prawdzie, budować w sprawiedliwości, ożywiać miłością; w wolności zaś powinno się odnajdywać coraz pełniej ludzką równowagę» (Gaudium et spes, 74. 26).

W polskiej tradycji nie brakuje wzorców życia poświęconego całkowicie dobru wspólnemu naszego narodu. Te przykłady odwagi i pokory, wierności ideałom i poświęcenia wyzwalały najpiękniejsze uczucia i postawy u wielu Rodaków, którzy bezinteresownie i z poświęceniem ratowali Ojczyznę, gdy była ona poddawana najcięższym próbom.

Jest oczywiste, że troska o dobro wspólne winna być realizowana przez wszystkich obywateli i winna przejawiać się we wszystkich sektorach życia społecznego. W szczególny jednak sposób ta troska o dobro wspólne jest wymagana w dziedzinie polityki. Mam tu na myśli tych, którzy oddają się całkowicie działalności politycznej, jak i poszczególnych obywateli. Wykonywanie władzy politycznej czy to we wspólnocie, czy to w instytucjach reprezentujących państwo powinno być ofiarną służbą człowiekowi i społeczeństwu, nie zaś szukaniem własnych, czy grupowych korzyści z pominięciem dobra wspólnego całego narodu. (...)

Takiej postawy, przenikniętej duchem służby wspólnemu dobru, Kościół oczekuje przede wszystkim od katolików świeckich. «Nie mogą oni rezygnować z udziału "w polityce", czyli w różnego rodzaju działalności gospodarczej, społecznej i prawodawczej, która w sposób organiczny służy wzrastaniu wspólnego dobra» (Christifideles laici, 42). Wraz ze wszystkimi ludźmi mają przepajać duchem Ewangelii rzeczywistości ludzkie, wnosząc w ten sposób swój specyficzny wkład w pomnażanie dobra wspólnego. Jest to ich obowiązek sumienia wynikający z chrześcijańskiego powołania.

5. Wyzwania stojące przed demokratycznym państwem domagają się solidarnej współpracy wszystkich ludzi dobrej woli - niezależnie od opcji politycznej czy światopoglądu, którzy pragną razem tworzyć wspólne dobro Ojczyzny. Szanując właściwą życiu wspólnoty politycznej autonomię, trzeba pamiętać jednocześnie o tym, że nie może być ona rozumiana jako niezależność od zasad etycznych. Także państwa pluralistyczne nie mogą rezygnować z norm etycznych w życiu publicznym. «Po upadku w wielu krajach ideologii, jak napisałem w Encyklice Veritatis splendor, które wiązały politykę z totalitarną wizją świata - przede wszystkim marksizmu - pojawia się dzisiaj nie mniej poważna groźba zanegowania podstawowych praw osoby ludzkiej i ponownego wchłonięcia przez politykę nawet potrzeb religijnych, zakorzenionych w sercu każdej ludzkiej istoty: jest to groźba sprzymierzenia się demokracji z relatywizmem etycznym, który pozbawia życie społeczności cywilnej trwałego moralnego punktu odniesienia, odbierając mu, w sposób radykalny, zdolność rozpoznawania prawdy. Jeśli bowiem "nie istnieje żadna ostateczna prawda, będąca przewodnikiem dla działalności politycznej i nadająca jej kierunek, łatwo o instrumentalizację idei i przekonań dla celów, jakie stawia sobie władza. Historia uczy, że demokracja bez wartości łatwo się przemienia w jawny lub zakamuflowany totalitaryzm"» (n. 101).

Dzieląc radość z pozytywnych przemian dokonujących się w Polsce na naszych oczach, winniśmy sobie również uświadomić, że w wolnym społeczeństwie muszą istnieć wartości zabezpieczające najwyższe dobro całego człowieka. Wszelkie przemiany ekonomiczne mają służyć kształtowaniu świata bardziej ludzkiego i sprawiedliwego. Chciałbym życzyć polskim politykom i wszystkim osobom zaangażowanym w życiu publicznym, by nie szczędzili sił w budowaniu takiego państwa, które otacza szczególną troską rodzinę, życie ludzkie, wychowanie młodego pokolenia, respektuje prawo do pracy, widzi istotne sprawy całego narodu i jest wrażliwe na potrzeby konkretnego człowieka, szczególnie ubogiego i słabego.

6. Wydarzenia w Polsce sprzed dziesięciu lat stworzyły historyczną szansę, by kontynent europejski, porzuciwszy ostatecznie ideologiczne bariery, odnalazł drogę ku jedności. Mówiłem o tym wielokrotnie, rozwijając metaforę «dwóch płuc», którymi winna oddychać Europa zespalając w sobie tradycje Wschodu i Zachodu. Zamiast jednak oczekiwanej wspólnoty ducha dostrzegamy nowe podziały i konflikty. Sytuacja ta niesie dla polityków, dla ludzi nauki i kultury i dla wszystkich chrześcijan pilną potrzebę nowych działań służących integracji Europy.

Pielgrzymując po ścieżkach czasu, Kościół właśnie z naszym kontynentem związał swą misję tak ściśle, jak z żadnym innym. Duchowe oblicze Europy kształtowało się dzięki wysiłkowi wielkich misjonarzy i dzięki świadectwu męczenników. Kształtowano je w świątyniach wznoszonych z wielkim poświęceniem i w ośrodkach życia kontemplacyjnego, w humanistycznym przesłaniu uniwersytetów. Kościół powołany do troski o duchowy wzrost człowieka jako istoty społecznej, wnosił w europejską kulturę jednolity zbiór wartości. Zawsze trwał w przekonaniu, «że autentyczna polityka kulturalna powinna ujmować człowieka w jego całości, to znaczy we wszystkich jego wymiarach osobowych - bez pomijania wymiaru etycznego i religijnego» (Orędzie na Światową Konferencję UNESCO poświęconą polityce kulturalnej, 24.07.1982). Jakże uboga pozostałaby kultura europejska, gdyby zabrakło w niej chrześcijańskiej inspiracji!

Dlatego Kościół przestrzega przed redukowaniem wizji zjednoczonej Europy wyłącznie do jej aspektów ekonomicznych, politycznych i przed bezkrytycznym stosunkiem do konsumpcyjnego modelu życia. Nową jedność Europy, jeżeli chcemy, by była ona trwała, winniśmy budować na tych duchowych wartościach, które ją kiedyś kształtowały, z uwzględnieniem bogactwa i różnorodności kultur i tradycji poszczególnych narodów. Ma to być bowiem wielka Europejska Wspólnota Ducha. Również w tym miejscu ponawiam mój apel, skierowany do Starego Kontynentu: «Europo, otwórz drzwi Chrystusowi!»

7. Przy okazji dzisiejszego spotkania pragnę jeszcze raz wyrazić moje uznanie dla podejmowanych konsekwentnie i solidarnie wysiłków, których celem, od chwili odzyskania suwerenności, jest poszukiwanie i utrwalanie należnego i bezpiecznego miejsca Polski w jednoczącej się Europie i świecie.

Polska ma pełne prawo, aby uczestniczyć w ogólnym procesie postępu i rozwoju świata, zwłaszcza Europy. Integracja Polski z Unią Europejską jest od samego początku wspierana przez Stolicę Apostolską. Doświadczenie dziejowe, jakie posiada Naród polski, jego bogactwo duchowe i kulturowe mogą skutecznie przyczynić się do ogólnego dobra całej rodziny ludzkiej, zwłaszcza do umocnienia pokoju i bezpieczeństwa w Europie.

8. Przypadająca w tym roku sześćdziesiąta rocznica wybuchu drugiej wojny światowej i dziesiąta rocznica wydarzeń, o których wspominaliśmy, winna stać się okazją dla wszystkich Polaków do refleksji nad darem wolności «danej» i jednocześnie «zadanej». Wolności wymagającej nieustannego wysiłku w jej umacnianiu i odpowiedzialnym przeżywaniu. Niech wspaniałe świadectwa miłości Ojczyzny, bezinteresowności i heroizmu, jakich mamy wiele w naszej historii, będą wyzwaniem do zbiorowego poświęcenia wielkim narodowym celom, gdyż «najwspanialszym wypełnieniem wolności jest miłość, która urzeczywistnia się w oddaniu i służbie» (Redemptor hominis, 21).

Wszystkim tu obecnym i wszystkim moim Rodakom życzę, aby próg trzeciego tysiąclecia przekroczyli z nadzieją i ufnością, z wolą wspólnego budowania cywilizacji miłości, która opiera się na uniwersalnych wartościach pokoju, solidarności, sprawiedliwości i wolności.

Niech Duch Święty nieustannie wspiera wielki proces przemian, służący odnowie oblicza ziemi. Tej naszej wspólnej Ziemi!"

Pełny tekst przemówienia Ojca Świętego Jana Pawła II, wygłoszonego w Parlamencie w dniu 11 czerwca 1999 r.

Prymas Polski abp Wojciech Polak o wydarzeniach w Polskim Parlamencie.

Rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. Paweł Rytel-Andrianik o reformie sądownictwa.

Dokument KEP: Chrześcijański kształt patriotyzmu.

Oświadczenia Klubu Inteligencji Katolickiej ws. zmian politycznych w Polsce.

Aleteia: Dlaczego trójpodział władzy jest ważny.


Zalecam więc przede wszystkim, by prośby, modlitwy, wspólne błagania, dziękczynienia odprawiane były za wszystkich ludzi: za królów i za wszystkich sprawujących władze, abyśmy mogli prowadzić życie ciche i spokojne z całą pobożnością i godnością. Jest to bowiem rzecz dobra i miła w oczach Zbawiciela naszego, Boga.
(1Tm 2,1-3 - BT)

Mój Psałterz: PSALM 46

Każdy bowiem, kto prosi, otrzymuje;

 kto szuka, znajduje;

 a kołaczącemu otworzą.

(Łk 11,10 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

Psalm 46 jest psalmem dziękczynnym za zwycięstwo.
Po zwycięstwie nad potężnym wrogiem, który zagrażał Jerozolimie, psalmista wysławia moc Boga i Jego zatroskanie o miasto święte, gdzie się znajduje przybytek Pański.
Przypuszczalnie chodzi o niepowodzenie króla asyryjskiego  Sennacheryba (pisownia wg Biblii Tysiąclecia, hebr.: Sancherib, asyr.: Sin-achche-erib), który w 701 roku przed Chr. bezskutecznie oblegał Jerozolimę (2Krl 18-19).

Miastem Bożym w sensie typicznym jest Kościół, którego żadne moce piekielne pokonać nie mogą. Jest nią również każda dusza zjednoczona z Bogiem.
(Sens typiczny - gdy dana osoba czy wydarzenie jest znakiem, zapowiedzią, typem osoby, która będzie żyła w przyszłości lub wydarzenia, które dopiero się odbędzie.)

O. Stanisław Wójcik CSsR wyodrębnia w Psalmie 46 trzy części:
- "Nie lękamy się niczego" - ww. 2-4,
- "Bóg wśród nas przebywa" - ww. 5-8,
- "On wrogów poskramia" - ww. 9-12.

Ilustracja do ww. 9-10*

*/ "Pójdźcie i zobaczcie dzieła PANA, który czyni dziwne rzeczy na ziemi! Kładzie kres wojnom aż po krańce ziemi, łamie łuki i kruszy włócznie, wozy ogniem pali" /Biblia Warszawska/.


Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 46 z "Biblii z komentarzami Jana Pawła II":

   "Psalm 46 opiewa święte miasto Jeruzalem, «miasto Boże, najświętszy przybytek Najwyższego» (w. 5), ale przede wszystkim wyraża niezachwianą ufność do Boga, który «jest dla nas ucieczką i siłą, najpewniejszą pomocą w trudnościach» (w. 2; por. ww. 8 i 12). Psalm przywołuje na pamięć straszne kataklizmy, by mocniej uwypuklić zwycięską interwencję Boga, która zapewnia pełne bezpieczeństwo. (...) 
   Wezwanie «Pan Zastępów» jest typowe dla żydowskiego kultu sprawowanego w świątyni na Syjonie i choć kojarzy się z wojną przez swój związek z Arką Przymierza, odnosi się do panowania Boga nad całym wszechświatem i nad dziejami.
   Tytuł ten jest zatem źródłem ufności, ponieważ nad całym światem i jego losami roztacza się najwyższa władza Pana. (...)
   Pierwsza część pieśni (por. Ps 46,2-7) zdominowana jest przez symbol wody mający dwa przeciwstawne znaczenia. Z jednej strony widzimy bowiem burzliwe wody, które w języku biblijnym oznaczają zniszczenia, chaos i zło. Pod ich naporem drżą podstawy istnienia i wszechświata, symbolizowane przez góry chwiejące się pośród zalewającego je niszczycielskiego potopu (por. ww. 3-4). Z drugiej strony mamy jednakże ożywcze wody Syjonu, położonego na wyschniętych wzgórzach miasta, które rozweselają «nurty rzeki» (w. 5). Psalmista, nawiązując do źródeł Jerozolimy, takich jak Siloe (por. Iz 8,6-7), widzi w nurtach rzek znak życia tętniącego w świętym mieście, jego duchowej płodności i odradzającej mocy. Dlatego też, choć wydarzenia historyczne powodują «szemranie narodów i wzburzenie królestw» (por. Ps 46,7), wierny znajduje na Syjonie pokój i pogodę ducha, które mają swe źródło w komunii z Bogiem.
   Druga część Psalmu (por. ww. 9-12) ukazuje świat przemieniony. Pan ze swego tronu na Syjonie zażegnuje wojny i zaprowadza pokój, którego wszyscy pragną... Tradycja chrześcijańska sławiła tym Psalmem Chrystusa, który jest «naszym pokojem» (por. Ef 2,14) i stał się naszym wyzwolicielem od zła przez swą śmierć i zmartwychwstanie.
(Audiencja generalna, 16 czerwca 2004 r.)".
Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.

Pełny tekst katechezy dostępny jest w bibliotece serwisu Opoka.

Psalm 46 w języku hebrajskim

PSALM 46 (45)

("Mój Psałterz" - przekład ks. Jan Szeruda /Biblia Warszawska/: nagranie, tekst)

WAROWNYM GRODEM JEST NASZ BÓG

1 Przewodnikowi chóru. Pieśń synów Koracha* na nutę: ”Dziewice*...”

2 Bóg jest ucieczką i siłą naszą,
Pomocą w utrapieniach najpewniejszą*.
3 Przeto się nie boimy, choćby ziemia zadrżała
I góry zachwiały się w głębi mórz*.
4 Choćby szumiały, choćby pieniły się wody,
Choćby drżały góry z powodu gniewu jego. 

5 Jest rzeka, której nurty rozweselają miasto Boże*,
Przybytek święty Najwyższego.
6 Bóg jest w nim, nie zachwieje się:
Bóg wspomoże go przed świtem*.
7 Wzburzyły się narody, zachwiały się królestwa,
Odezwał się głosem swoim i rozpłynęła się ziemia*.
8 PAN Zastępów* jest z nami,
Warownym grodem jest nam Bóg Jakuba. 

9 Pójdźcie i zobaczcie dzieła PANA,
Który czyni dziwne rzeczy na ziemi!
10 Kładzie kres wojnom aż po krańce ziemi,
Łamie łuki i kruszy włócznie,
Wozy ogniem pali*.
11 Przestańcie i poznajcie, żem Ja Bóg,
Wywyższony między narodami,
Wywyższony na ziemi*!
12 PAN Zastępów jest z nami,
Warownym grodem jest nam Bóg Jakuba.


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ (w. 1) "Koracha" - Korach (Kore), lewita, który z całą grupą zbuntował się przeciw Mojżeszowi, za co jego i pozostałych pochłonęła ziemia (zob. Wj 38,22; Lb 16,1nn). Potomkowie Koracha byli odźwiernymi przy świątyni Boga i tworzyli jedną z grup śpiewaków świątynnych, ustanowionych przez króla Dawida /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB - przypis do Ps 42 w. 1/.
- Uzupełnienie do przypisu Ps 42 w. 1: Korachitom przypisuje się autorstwo jedenastu psalmów z II i III Księgi Psałterza. 
- "Dziewice" - hebr. "Alamot", znaczy "dziewczęta" /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 2) "Bóg jest ucieczką i siłą naszą, pomocą w utrapieniach najpewniejszą" - opieka Boga jest osobistym doświadczeniem psalmisty, jak i całego narodu, dlatego wygłasza psalm w imieniu wspólnoty /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 3) "Przeto się nie boimy, choćby ziemia zadrżała i góry zachwiały się w głębi mórz" - straszne nieszczęścia dziejowe, przedstawione obrazowo jako kataklizmy natury, nie mogą być groźne dla ufających Panu. Pełne grozy obrazy są dalekim echem podań o walce żywiołów; Pan je ujarzmia (por. Ps 65,1.7-8; Hi 38,8-11) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 5) "Jest rzeka, której nurty rozweselają miasto Boże" - aluzja do rzek w raju (Rdz 2,10-14), umieszczonych przez proroków również w wizji eschatologicznej Jerozolimy (por. Ez 47,1nn; Jl 4,18; Za 14,8), mimo że miasto to nie posiadało rzek. Temat ten w NT symbolicznie rozwija Ap 22,1 /Biblia Tysiąclecia/.
- ... Przybytek święty jest tym dla miasta Bożego, czym orzeźwiające wody rzeki przepływającej przez raj rozkoszy (Rz 2,10-14) /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 6) "Bóg wspomoże go przed świtem" - ranek jest w psalmach szczególną porą Bożej pomocy (por. Ps 90,14; Ps 143,8) /Biblia Tysiąclecia/.
- Uzupełnienie: św. Ambroży, opisując «pomoc», jaką Pan niesie miastu «o brzasku poranka», widzi w tym prorocką aluzję do zmartwychwstania.

*/ (w. 7) "Odezwał się głosem swoim i rozpłynęła się ziemia" - por. Jl 4,16a /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 8) "PAN Zastępów" - częste określenie w ST, wskazujące na Boga, jako dowódcę armii ziemskiej (wojska ludu wybranego) i niebiańskiej (aniołowie) /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 10) "Wozy ogniem pali" - hebr.: "rydwany". Zgodnie ze starodawnym zwyczajem zdobyty sprzęt wojenny zostaje spalony (Joz 11,6.9; Iz 9,4) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 11) "Przestańcie i poznajcie, żem Ja Bóg, wywyższony między narodami, wywyższony na ziemi" - wiele zdarzeń z dziejów Królestwa Bożego jest prawie namacalnym dowodem istnienia osobowego Boga i przedziwnych rządów Jego Opatrzności /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

Na zakończenie rozważanie O. Adama Szustaka OP:




Potężną twierdzą jest imię Pana,
tam prawy się schroni.
(Prz 18,10 - BT)

Mój Psałterz: PSALM 45

Bo Ja, PAN, kocham prawość,
a nienawidzę bezprawia i krzywdy!
(Iz 61,8 - Biblia Paulistów /PŚ-Paul/)

Psalm 45 to psalm pochwalny - mesjański. Ułożony jest w formie weselnej pieśni miłosnej.
Według starej tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej odnosi się wprost do Mesjasza.
W powszechnej opinii Ojców Kościoła i egzegetów obraz króla-oblubieńca przedstawia Chrystusa-Boga, a pod symbolem królowej-oblubienicy jest naród wybrany, Kościół święty.
Psalm wysławia piękność, wymowę, dzielność Mesjasza, jako wojownika, zakładającego wieczne i powszechne królestwo duchowe sprawiedliwości i prawdy.
Następstwem mistycznych zaślubin Chrystusa z Kościołem będzie liczne duchowe potomstwo, czyli zastępy wiernych wyznawców Boga, którzy imię Pańskie rozsławiać będą na wieki.

Psalm 45 zawiera przepowiednie dotyczące Kościoła:
1) między Chrystusem i Kościołem istnieć będzie najściślejsza łączność - na wzór związku dwojga oblubieńców,
2) Mesjasz Bogiem, jego królestwo wieczne (w. 7, por. Hbr 1,8-9),
3) Mesjasz będzie wojownikiem, w duchowym znaczeniu, który zyska dla siebie narody (w. 6),
4) królestwo Chrystusa będzie powszechne - narody obce uznają Kościół (ww. 13 i 17).
(Por. O. Stanisław Wójcik CSsR "Księga Psalmów".)

W Psalmie 45 często cytowany O. Stanisław Wójcik CSsR wyodrębnia:
- WSTĘP: dedykacja utworu - w. 2,
- A. PIEŚŃ O KRÓLU - OBLUBIEŃCU (ww. 3-10),
   */ Król idący na bój dla prawdy - ww. 3-6,
   */ Przymioty królestwa - dwór dostojny - ww. 7-10,
- B. PIEŚŃ O KRÓLOWEJ - OBLUBIENICY (ww. 11-16),
   */ Zachęta do pójścia za Oblubieńcem - ww. 11-13,
   */ Piękność królowej - wspaniały jej orszak - ww. 14-16,
- ZAKOŃCZENIE: królewskie potomstwo i chwała - ww. 17-18.

Psalm 44 - wg Wulgaty (45) w Albani Psalter z XII w.

Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 45 z "Biblii z komentarzami Jana Pawła II":

   "«Pieśń moją śpiewam królowi» - pieśń weselna na cześć władcy (...). Psalm 45 to pieśń weselna, opiewająca piękno i głębię daru miłości oblubieńców... Uroda oblubieńca, to znak wewnętrznego piękna i Bożego błogosławieństwa: «Najpiękniejszy jesteś spośród synów ludzkich» (w. 3). Właśnie na podstawie tego wiersza tradycja chrześcijańska przedstawiała Chrystusa jako człowieka doskonałego i pełnego uroku... Piękno jednakże nie jest celem samym w sobie. Drugie spostrzeżenie, które pragniemy uczynić, dotyczy właśnie spotkania piękna i sprawiedliwości. Władca bowiem «występuje w obronie wiary, prawa i ubogich» (por. w. 5); on «miłuje sprawiedliwość, wstrętne mu jest bezprawie» (por. w. 8), a jego «berło jest sprawiedliwe» (por. w. 7). Piękno trzeba łączyć z dobrocią oraz świętością życia, by w świecie zajaśniało promienne oblicze dobrego, wspaniałego i sprawiedliwego Boga.
(Audiencja generalna, 29 września 2004 r.)".
Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.

Psalm 45 omawiany był w dwóch katechezach (obie dostępne są w bibliotece serwisu Opoka):
-  na Audiencji generalnej 29 września 2004 roku (Psalm 45,2-10),
-  na Audiencji generalnej 6 października 2004 roku (Psalm 45,11-18).

Tekst hebrajski Psalmu 45

PSALM 45 (44)

("Mój Psałterz" - przekład ks. Lech Stachowiak, O. Augustyn Jankowski OSB /Biblia Tysiąclecia/: nagranie, tekst)

WESELNA PIEŚŃ DLA POMAZAŃCA BOŻEGO

1 Kierownikowi chóru. Na melodię: «Lilie...*». Synów Koracha*. Pieśń pouczająca*. Pieśń miłosna*.

2 Z mego serca tryska piękne słowo*:
utwór mój głoszę dla króla;
mój język jest jak rylec* biegłego pisarza.

3 Tyś najpiękniejszy* z synów ludzkich,
wdzięk rozlał się na twoich wargach:
przeto pobłogosławił tobie Bóg na wieki*.
4 Bohaterze, przypasz do biodra swój miecz*,
swą chlubę i ozdobę! 
5 Szczęśliwie wstąp
na rydwan w obronie wiary, pokory i sprawiedliwości,
a prawica twoja niech ci wskaże wielkie czyny!
6 Strzały twoje są ostre* - ludy poddają się tobie -
[trafiają] w serce wrogów króla.

7 Tron Twój, o Boże*, trwa wiecznie*,
berło Twego królestwa - berło sprawiedliwe*.
8 Miłujesz sprawiedliwość*, wstrętna ci nieprawość,
dlatego Bóg, twój Bóg, namaścił ciebie
olejkiem radości hojniej niż równych ci losem*;
9 wszystkie twoje szaty pachną mirrą, aloesem;
płynący z pałaców z kości słoniowej* dźwięk lutni raduje ciebie.
10 Córki królewskie* wychodzą ci na spotkanie,
królowa w złocie z Ofiru* stoi po twojej prawicy.

11 Posłuchaj, córko, spójrz i nakłoń ucha*,
zapomnij o twym narodzie, o domu twego ojca!
12 Król pragnie twojej piękności:
on jest twym panem; oddaj mu pokłon!
13 I córa Tyru* [nadchodzi] z darami;
możni narodów szukają twych względów*.

14 Cała pełna chwały wchodzi córa królewska;
złotogłów jej odzieniem.
15 W szacie wzorzystej wiodą ją do króla;
za nią dziewice, jej druhny,
wprowadzają do ciebie.
16 Przywodzą je z radością i z uniesieniem,
przyprowadzają do pałacu króla.

17 Niech twoi synowie zajmą miejsce twych ojców;
ustanów ich książętami po całej ziemi!
18 Przez wszystkie pokolenia upamiętnię twe imię;
dlatego po wiek wieków sławić cię będą narody*.


Przypisy:

*/ (w. 1) "Lilie" - hebr. "Szoszannim". Słowo różnie tłumaczone. Może oznaczać także "kwiat lotosu" albo nawet określenie tempa: "jedna szósta" /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- Hebrajskie "Szoszanim" grecka wersja Psałterza tłumaczy "O tych, którzy mają doznać przemiany" /Biblia Paulistów/. 
- "Koracha" - Korach (Kore), lewita, który z całą grupą zbuntował się przeciw Mojżeszowi, za co jego i pozostałych pochłonęła ziemia (zob. Wj 38,22; Lb 16,1nn). Potomkowie Koracha byli odźwiernymi przy świątyni Boga i tworzyli jedną z grup śpiewaków świątynnych, ustanowionych przez króla Dawida /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB - przypis do Ps 42 w. 1/.
- Uzupełnienie do przypisu do Ps 42 w. 1: Korachitom przypisuje się autorstwo jedenastu psalmów z II i III Księgi Psałterza. 
- "Pieśń pouczająca" - tytuł ten (hebr. maskil) nosi dwanaście psalmów (Ps 32; 42; 44; 45; 52-55; 74; 78; 88; 89; 142) w których tradycja widzi szczególne pouczenia o sprawach duchowych /Biblia Paulistów - przypis do Ps 32 w. 1/.
- "Pieśń miłosna" - ten psalm opiewa zaślubiny królewskie. Tym oblubieńcem jest prawdopodobnie król Salomon /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/.  

*/ (w. 2) "Tryska" - w tym określeniu słownym należy się dopatrywać metafory źródlanej: jak z głębi źródła przebija się krystaliczna woda, tak z serca psalmisty pod naporem natchnienia wypływają słowa /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/.
- "Rylec" (w Septuagincie "trzcina") - Chodzi oczywiście o zastrugany pisak z trzciny /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/. 

*/ (w. 3) "Najpiękniejszy" - piękność to dar Boży. Poeta upatruje w niej widomy znak błogosławieństwa /Biblia Poznańska/.
- "Pobłogosławił tobie Bóg na wieki" - por. Iz 33,17 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 4) "Przypasz do biodra swój miecz" - por. Iz 11,5; Hbr 4,12; Ap 1,16 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 6) "Strzały twoje są ostre" - por. Ps 18,35 /Biblia Tysiąclecia/.
- W walce posługiwano się łukiem drewnianym; łuk spiżowy trudno napiąć. Tu wyrażona jest zapewne myśl, że Bóg przysposobił króla nawet do najtrudniejszych zadań wojennych /Biblia Poznańska - przypis do Ps 18 w. 35/.

*/ (w. 7) "Tron Twój, o Boże, trwa wiecznie" - obietnicę wiecznego panowania otrzymuje od Boga dynastia Dawida (2Sm 7,13-16) /Biblia Poznańska/.
- "Tron Twój, o Boże, trwa wiecznie, berło Twego królestwa - berło sprawiedliwe" - por. Hbr 1,8 /Biblia Gdańska/.
- "O Boże" - słowo Elohim (Bóg, boski) jest niekiedy także użyte w stosunku do ludzi, którzy sprawują władzę jako zastępcy Boga (Wj 22,7; 1Sm 2,25; Ps 58,2; Ps 82,1n); nie przypisuje im się jednak przez to atrybutu boskości /Biblia Poznańska/.
- Uzupełnienie na podstawie Biblii Warszawsko-Praskiej: Oznacza, rzecz jasna, jak tu przede wszystkim Boga, ale także Jego aniołów (Ps 8,6), sędziów i przywódców ludu (Ps 58,2), Mojżesza (Wj 4,16; Wj 7,1), cały dom Dawida (Za 12,8), Mesjasza (Iz 9,5).

*/ (ww. 7-8) "Tron Twój, o Boże, trwa wiecznie, berło Twego królestwa - berło sprawiedliwe. Miłujesz sprawiedliwość, wstrętna ci nieprawość, dlatego Bóg, twój Bóg, namaścił ciebie olejkiem radości hojniej niż równych ci losem" - w liście do Hebrajczyków (Hbr 1,8-9) ww. 7-8 są odniesione do osoby Jezusa Chrystusa /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 8) "Sprawiedliwość" - w Biblii nie oznacza tylko umiejętności wydawania słusznych wyroków czy decyzji. jest synonimem pobożności, wierności oraz prawego sposobu myślenia i postępowania. Ludzka sprawiedliwość ma swój niedościgniony wzór i źródło w nieskończonej sprawiedliwości Boga /Biblia Paulistów - przypis do Ps 15,2/.
- "Namaścił ciebie olejkiem radości" - przekazanie władzy królewskiej odbywało się ceremonialnie przez namaszczenie; dokonywał go prorok lub kapłan (por. 1Sm 10,1; 1Sm 15,17; 2Sm 12,7). Zwyczaj ten, znany również w dawnej Syrii, posiadał u Izraelitów znaczenie religijne /Biblia Tysiąclecia/.
- Może tu chodzić o namaszczenie w związku z koronacją królewską lub też o namaszczenie z okazji uroczystości weselnej /Biblia Poznańska/.
- "Olejkiem radości" - olejek radości (por. Iz 61,3) nasuwa ideę królowania eschatologicznego /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 9) "Z pałaców z kości słoniowej" - tj. wyłożonych wewnątrz kością słoniową /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.
- "Z kości słoniowej" - o stosowaniu ozdób z kości słoniowej świadczą liczne przedmioty znalezione w wykopaliskach na terenie Samarii, pochodzące z okresu królestwa izraelskiego (por. 1Krl 22,39; Am 3,15) /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 10) "Córki królewskie" - poganie, którzy przeszli na judaizm. Por. Iz 60,3; Iz 61,5; Pnp 1,3; Pnp 6,8 /Biblia Warszawsko-Praska/.
- "Z Ofiru" - położonego prawdopodobnie w Arabii lub na wschodnim wybrzeżu Afryki sprowadzano złoto, które uchodziło za najszlachetniejsze (por. 1Krl 9,28; Jb 28,16) /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 11) "Posłuchaj, córko, spójrz i nakłoń ucha" - por. Rdz 12,1.15; Joz 24,2.14; Ez 16,3 /Biblia Warszawsko-Praska/.

*/ (w. 13) "Córa Tyru" - Biblia w wielu miejscach ukazuje Tyr jako wrogów Izraela /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- Przedstawiciele Tyru brali może udział w uroczystościach weselnych; niektórzy przypuszczają, że stamtąd pochodziła królowa /Biblia Poznańska/.
- "Możni narodów szukają twych względów" - por. Iz 2,2-2; Iz 56,7; Iz 60,3; Iz 66,18 /Biblia Ekumeniczna/.
- Por. Ps 72,10 /Biblia Gdańska/. 

*/ (w. 18) "Przez wszystkie pokolenia upamiętnię twe imię; dlatego po wiek wieków sławić cię będą narody" - por. Rdz 49,8; Iz 62,7 /Biblia Tysiąclecia/.
- "Narody" - narody ówczesnego świata /Biblia Tysiąclecia/.

Witraże św. Andrzeja Apostoła i św. Elżbiety Węgierskiej (artysta F. C. Eden)*

*/ na szarfie św. Elżbiety Węgierskiej znajduje się napis pochodzący z Psalmu 45 w. 3 "Wdzięk rozlał się na twoich wargach".


Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 45:



Bo PAN naszym sędzią!
PAN naszym prawodawcą!
PAN naszym królem!
On nas wybawi!
(Iz 33,22 - PŚ-Paul)

Mój Psałterz: PSALM 44

Jest to bowiem rzecz dobra i miła w oczach Zbawiciela naszego, Boga, który pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy
(1Tm 2,3-3 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

O. Stanisław Wójcik CSsR wyodrębnia następujące części w Psalmie 44:
- "Byłeś zawsze z ojcami naszymi" - ww. 2-9,
- "Dopuściłeś niedolę i hańbę" - ww. 10-17,
- "Trwaliśmy przy Tobie, za Ciebie cierpimy" - ww. 18-23,
- "Wspomóż nas, Boże i wyzwól" - ww. 24-27.

Tekst grecki wg Sepuaginty

O. Michał Baranowski OFMConv rozważa Psalm 44 (fragmenty Psalmu za Biblią Tysiąclecia):

"Ojcowie nasi nam opowiedzieli.
Psalm 44 należy do psalmów błagalnych wspólnotowych. Zanim jednak przedstawiona zostanie prośba, pierwsza część psalmu (ww. 2-9) wspomina łaskawość Boga wobec ludu Izraela w przeszłości, zwłaszcza Jego pomoc w uzyskaniu Ziemi Obiecanej i w obronie przed nieprzyjaciółmi. Lud zgromadzony na modlitwie powołuje się na miłość Bożą do Izraela, która okazała się w wybraniu go spośród narodów. Wspomina nieustającą cześć oddawaną Panu zarówno przez przodków, jak i obecnie. Opowiadanie dzieł Bożych jest wysławianiem Pana.

A jednak nas odrzuciłeś...
Dopiero teraz opisują nieszczęście, które ich spotkało: klęska na polu bitwy, uprowadzenie w niewolę, wzgarda innych narodów (ww. 10-17). Różne obrazy (wydanie
na rzeź, sprzedaż w niewolę) podkreślają, że to Bóg jest sprawcą tych nieszczęść. To On ma bowiem władzę nad nieprzyjaciółmi i nimi się posługuje. Dziś powiedzielibyśmy, że Bóg dopuścił klęskę swego narodu. Wspólnota wyznaje szczerze niewinność ludu, który nie złamał przymierza z Bogiem. To raczej właśnie z powodu wierności Bogu lud jest prześladowany. Stąd trudno mu zrozumieć wyroki Boże, dlaczego On na to pozwala. Cierpienie wiernego Izraela jawi się jako próba wierności, ale tego psalmista nie mówi, on zaczyna natarczywie wzywać Boga.

Dlaczego ukrywasz Twoje oblicze?
Pytanie z akcentem żalu wobec Boga, że nie broni swego ludu. A potem poruszająca, żarliwa prośba o pomoc. W chwilach dla nas trudnych wydaje się jakoby Bóg pozostawał gdzieś z boku, w cieniu. Nasze wołanie pozostaje bez odpowiedzi. Ale w Jezusie Bóg ukazał swą Twarz także w doświadczeniu Krzyża.

Panie, wejrzyj łaskawie na swój Kościół i wspieraj w chwilach próby i prześladowania. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków! Amen."

PSALM 44 (43)

("Mój Psałterz" - tłumaczenie ks. Konrad Marklowski /Biblia Poznańska/)

MODLITWA NARODU PO DOZNANEJ KLĘSCE

1 (Uwaga) dla kierownika chóru: pieśń pouczająca* Korachitów*.

2 Boże, słyszeliśmy na własne uszy,
co ojcowie nasi nam opowiadali
o dziele, któregoś dokonał za ich dni,
za dni minionych*. 
3 Ty sam swym własnym ramieniem
inne ludy wypędziłeś, 
a ich osadziłeś*;
wytraciłeś narody, 
a ich rozprzestrzeniłeś.
4 Bo nie mieczem swym podbili ziemię,
to nie ich własne ramię przyniosło im zwycięstwo,
lecz Twoja prawica, Twoje ramię
i jasność Twego oblicza* -
umiłowałeś ich bowiem sobie.
5 Ty sam, o Boże, jesteś Królem moim;
użycz zwycięstwa Jakubowi*!
6 Z Twoją pomocą natrzemy na naszych wrogów,
mocą imienia Twego zdepczemy tych, którzy przeciw nam powstają*.
7 Bo nie na łuku swym polegam
ani też miecz mój mnie wybawi.
8 To Ty wybawiasz nas od naszych ciemiężców,
okrywasz hańbą tych, którzy nas nienawidzą.
9 Codziennie chwałę Bogu oddajemy,
imię Twe na wieki wysławiamy!

10 A przecie odtrąciłeś nas i hańbą okryłeś,
nie ruszasz już [do boju] z naszymi zastępami*.
11 Sprawiłeś, żeśmy musieli uchodzić przed wrogiem,
a ci, którzy nas nienawidzą, złupili nad doszczętnie.
12 Wydałeś nas jak owce na zabicie
i rozproszyłeś między narodami*.
13 odstąpiłeś swój lud za niską cenę*,
niewieleś zyskał na tym, żeś go sprzedał.
14 Wydałeś nas na wzgardę naszym sąsiadom,
na szyderstwo i pośmiewisko tych, którzy nas otaczają*.
15 Sprawiłeś, że staliśmy się przysłowiem dla obcych narodów,
że ludy potrząsają nad nami głowami*.
16 Hańba moja staje mi wciąż przed oczyma,
rumieniec wstydu okrywa mi twarz,
17 gdy słyszę urągania i zniewagi,
gdy patrzy na mnie nieprzyjaciel i prześladowca.

18 Wszystko to przyszło na nas, 
a przecie nie zapomnieliśmy o Tobie
ani nie naruszyliśmy Twego Przymierza.
19 Nasze serce nie odwróciły się od Ciebie
ani też kroki nasze nie zboczyły z Twojej drogi*,
20 a Ty nas starłeś w miejscu, gdzie grasują szakale*,
i rozpostarłeś nad nami mroki śmierci.
21 Gdybyśmy byli zapomnieli o Imieniu Boga naszego
i wznieśli ręce do obcego bóstwa,
22 czyżby to mogło ujść przed Bogiem,
przed Nim, który zna tajemnice serca*?
23 Lecz oto codziennie mordują nas z powodu Ciebie,
mają nas za owce przeznaczone na rzeź*.

24 Przebudź się! Czemu śpisz*, o Panie?
Powstań ze snu i nie odrzucaj nas na zawsze!
25 Czemu ukrywasz swe oblicze*
i zapominasz o naszej nędzy i ucisku?
26 Dusza moja w prochu poniżona leży,
a ciała nasze przylgnęły do ziemi*.
27 Powstań, przyjdź nam z pomocą
i odkup nas przez wzgląd na Twą dobroć!


Przypisy:

*/ (w. 1) "Pieśń pouczająca" - tytuł ten (hebr. maskil) nosi dwanaście psalmów (Ps 32; 42; 44; 45; 52-55; 74; 78; 88; 89; 142) w których tradycja widzi szczególne pouczenia o sprawach duchowych /Biblia Paulistów - przypis do Ps 32 w. 1/.
- "Korachitów" - Korach (Kore), lewita, który z całą grupą zbuntował się przeciw Mojżeszowi, za co jego i pozostałych pochłonęła ziemia (zob. Wj 38,22; Lb 16,1nn). Potomkowie Koracha byli odźwiernymi przy świątyni Boga i tworzyli jedną z grup śpiewaków świątynnych, ustanowionych przez króla Dawida /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB - przypis do Ps 42 w. 1/.
- Uzupełnienie do przypisu do Ps 42 w. 1: Korachitom przypisuje się autorstwo jedenastu psalmów z II i III Księgi Psałterza. 

*/ (w. 2) "Boże, słyszeliśmy na własne uszy, co ojcowie nasi nam opowiadali o dziele, któregoś dokonał za ich dni, za dni minionych" - wiedza o zbawczych interwencjach Boga w historii Izraela była przekazywana z pokolenia na pokolenie przede wszystkim ustnie (Pwt 6,20-23; Ps 78,3n) /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 3) "Inne ludy wypędziłeś, a ich osadziłeś" - Bóg umieścił swój naród w swej ziemi, zapewniając mu najlepsze warunki rozwoju - por. Ps 80,9; 2Sm 7,10; Jr 11,17; Jr 12,2 /Biblia Tysiąclecia/.
- Por. Wj 15,17; Ps 80,9 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 4) "Jasność Twego oblicza" - jaśniejące oblicze Boże jest obrazem Jego łaskawości /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 5) "Jakubowi" - Jakubem nazywani są tutaj wszyscy potomkowie patriarchy Jakuba, czyli Izraelici /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/.

*/ (w. 6) "Zdepczemy tych, którzy przeciw nam powstają" - aluzja do okrutnych zwyczajów wojny zdobywczej (por. Joz 10,24), praktykowanych na całym Wschodzie. Tutaj przenośnie o zwycięstwie (por. Ps 60,14) /Biblia Tysiąclecia/.
- Głównym przeciwnikiem ludu Bożego jest grzech i szatan. Jak w wielu innych prorockich psalmach, historyczna walka Izraela z ludami pogańskimi, tkwiącymi w demonicznych mocach i więzach grzechu, jest tego obrazem, a jednocześnie zwiastowaniem tej największej batalii, która ciągle się rozgrywa o kondycję człowieka. Wypowiedzi Pisma Świętego, takie jak te, należy więc interpretować głównie w duchowym przesłaniu, gdzie celem i wolą Boga nie jest wyniszczanie własnego stworzenia ani odgrywanie się na kimkolwiek, lecz zbawienie każdego człowieka - por. 1Tm 2,4 i Tt 2,11. Jednak, kto się nie nawróci, oczywiście poniesie konsekwencje swojej postawy, o czym Jezus mówił wielokrotnie i przy wielu okazjach /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.

*/ (w. 10) "Odtrąciłeś nas i hańbą okryłeś, nie ruszasz już [do boju] z naszymi zastępami" - Izraelici często zabierali ze sobą na pole bitwy Arkę Przymierza, jako znak obecności Boga i gwarancję zwycięstwa (Lb 10,35; Joz 6,6-9; 1Sm 4,3n) /Biblia Paulistów/.
- Nie wychodzisz z zastępami naszymi, tj. nie pomagasz nam w bitwie /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 12) "Rozproszyłeś między narodami" - chodzi o wygnanie (por. Ez 5,10.12; Ez 12,14nn) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 13) "Odstąpiłeś swój lud za niską cenę" - skutki niewoli bywają opłakane. Sens: za niską cenę sprzedani zostali jeńcy; albo też klęska narodu naszego nie przysporzyła Bogu zysku ani chwały /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- Por. Sdz 2,14; Sdz 3,8; 1Sm 12,9 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 14) "Wydałeś nas na wzgardę naszym sąsiadom, na szyderstwo i pośmiewisko tych, którzy nas otaczają" - por. Ps 79,4; Ps 80,7; Jr 18,16; Jr 24,9; Lm 2,15nn /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 15) "Ludy potrząsają nad nami głowami" - potrząsanie głową jest wyrazem szyderstwa (por. Ps 22,8; Jr 18,16 /Biblia Poznańska/.

*/ (ww. 18-19) "Nie zapomnieliśmy o Tobie ani nie naruszyliśmy Twego Przymierza. Nasze serce nie odwróciły się od Ciebie ani też kroki nasze nie zboczyły z Twojej drogi" - wiara nasza chwiała się może, lecz nie odstąpiliśmy od Ciebie ani za dni pokoju, ani w prześladowaniach /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 20) "A Ty nas starłeś w miejscu, gdzie grasują szakale" - szakale żyją na pustyni; przebywają jednak także wśród ruin, dlatego jest możliwe, że w wierszu tym chodzi o spustoszenie kraju (por. Iz 13,22; Iz 34,13; Jr 9,10; Jr 10,22; Jr 49,33 /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 22) "Czyżby to mogło ujść przed Bogiem, przed Nim, który zna tajemnice serca" - por. Ps 7,10; Ps 139,23n; Jr 17,10 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 23) "Codziennie mordują nas z powodu Ciebie, mają nas za owce przeznaczone na rzeź" - cyt. w Rz 8,36 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 24) "Przebudź się! Czemu śpisz"- jak podaje Talmud (Sota 48a), lewici zwani "budzicielami" udawali się codziennie do Świątyni i głośno recytowali te słowa. Jan Hirkan I (133-104 r. przed Chr.) zniósł ten zwyczaj /Biblia Poznańska/.
- Sen Boga to antropomorfizm. psalmista doświadcza "milczenia" Boga, który nie odpowiada na jego usilne prośby /Biblia Paulistów/.
- Uzupełnienie na podstawie Biblii Paulistów: Prześladowanemu narodowi trudno zrozumieć logikę działania Boga, który godzi się na cierpienia swego ludu, choć ten jest Mu wierny. Pozorny sen Boga wśród mrocznych burz (Mt 8,24) ma na celu oczyszczenie duchowe wiernych.

*/ (w. 25) "Czemu ukrywasz swe oblicze" - tzn. będziesz okazywał swoje niezadowolenie i gniew /Biblia Warszawsko-Praska - przypis do Ps 13 w. 2/.
- Synonim Bożej "niepamięci". Gdy Izraelici z różnych powodów (np. własnych grzechów) nie doświadczali Bożej obecności i działania, mówili, że Bóg ukrywa swoją twarz przed nimi /Biblia Paulistów - przypis do Ps 13 w. 2/.
- Wyraz niełaski u Boga (por. Ps 13,2; Ps 104,29), podobnie jak u władców (por. 2Sm 14,24.28; Est 7,8) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 13 w. 2/.
- Jako przeciwieństwo "Światłość Twojego oblicza" - patrz przypis do Ps 4 w. 7.

*/ (w. 26) "Dusza moja w prochu poniżona leży, a ciała nasze przylgnęły do ziemi" - aluzja do gestów pokutnych /Biblia Tysiąclecia/.
- Leżenie w prochu jest wyrazem bardzo wielkiego smutku i żałoby (por. Mich 1,10; Jr 25,34) /Biblia Poznańska/.

Komentarz O. Adama Szustaka:




Ukazała się bowiem łaska Boga, która niesie zbawienie wszystkim ludziom i poucza nas, abyśmy wyrzekłszy się bezbożności i żądz światowych, rozumnie i sprawiedliwie, i pobożnie żyli na tym świecie, oczekując błogosławionej nadziei i objawienia się chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego, Jezusa Chrystusa, który wydał samego siebie za nas, aby odkupić nas od wszelkiej nieprawości i oczyścić sobie lud wybrany na własność, gorliwy w spełnianiu dobrych uczynków.
(Tt 2, 11-14 - BT)

_____________________________________________________________

Papieska intencja modlitewna na lipiec:

Aby nasi bracia, którzy oddalili się od wiary, mogli również za sprawą naszej modlitwy i ewangelicznego świadectwa, odkryć na nowo bliskość miłosiernego Pana i piękno życia chrześcijańskiego.