Rozum źródłem życia dla tych, co go mają,
głupota - karą dla niemądrych.
(Prz 16,22 - Biblia Tysiąclecia /BT/)
głupota - karą dla niemądrych.
(Prz 16,22 - Biblia Tysiąclecia /BT/)
W Psalmie 36 wyodrębnić możemy:
- Przewrotność złych ludzi - ww. 2-5,
- Sprawiedliwość i łaska Boża - ww. 6-10,
- O wytrwanie w łasce - ww. 11-13.
Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 36:
Psalmista ukazuje nam najpierw obraz grzesznika (por. ww. 2-5). W jego wnętrzu - jak mówi oryginał hebrajski - rozbrzmiewa «przepowiednia grzechu» (w. 2). Jest to mocne wyrażenie. Przywodzi na myśl szatańskie słowo, które jako przeciwieństwo słowa Bożego rozbrzmiewa w sercu i w mowie bezbożnika.
Wydaje się, że zło tak bardzo przeniknęło jego naturę, iż wyraża się w słowach i czynach (por. ww. 3-4). Przeżywa on swoje dni wybierając «błędne drogi» od samego rana, kiedy leży jeszcze «na swoim łożu» (w. 5), aż do wieczora, kiedy zasypia. Te nieustannie ponawiane wybory grzesznika są następstwem wyboru, który określa całe jego życie i prowadzi do śmierci.
Psalmistę interesuje jednak drugi obraz i w nim pragnie znaleźć swoje odbicie; jest to wizerunek człowieka szukającego oblicza Bożego (por. ww. 6-13). Wyśpiewuje on autentyczną pieśń ku czci Bożej miłości (por. ww. 6-11), a na koniec błaga o uwolnienie od mrocznego uroku zła i o to, by mógł pozostać na zawsze w świetle łaski.
W tej pieśni pojawia się cała gama wyrażeń opisujących obraz Boga miłości - są to: łaska, wierność, sprawiedliwość, wyroki, zbawienie, cień opiekuńczych skrzydeł, obfitość, szczęście, życie i światło. Należy szczególnie podkreślić cztery z tych Bożych rysów, wyrażonych hebrajskimi słowami, które mają znaczenie mocniejsze, niż wynika to z tłumaczeń na języki nowożytne.
Przede wszystkim pojęcie hésed, «łaska», w którym zawierają się wierność, miłość, lojalność i czułość. Jest to jedno z podstawowych pojęć charakteryzujących przymierze między Panem i Jego ludem... Oto cztery słowa, które modlący się powtarza w swym wyznaniu wiary, gdy wyrusza na drogi świata, zachowując pewność, że jest z nim Bóg - kochający, wierny, sprawiedliwy i zbawiający.
Do różnych wyrażeń, którymi sławi Boga, Psalmista dodaje dwa wymowne obrazy. Z jednej strony obfitość żywności - przywołuje ona na myśl przede wszystkim świętą ucztę, która odbywała się w świątyni syjońskiej, a na której spożywano mięso zwierząt ofiarnych. Są również źródło i strumień, których wody gaszą pragnienie nie tylko wyschniętego gardła, lecz i duszy (por. ww. 9-10; Ps 42,2-3; 63,2-6). Pan karmi i poi modlącego się człowieka, pozwala mu uczestniczyć w swym pełnym i nieśmiertelnym życiu.
Drugi obraz to symbol światła: «w Twojej światłości oglądamy światło» (w. 10). Światłość ta rozlewa się niczym «wodospad» i jest znakiem objawienia się Boga wiernemu Mu człowiekowi. Doświadczył tego Mojżesz na Synaju (por. Wj 34,29-30) i to samo spotyka chrześcijan, gdy «z odsłoniętą twarzą wpatrują się w jasność Pańską jakby w zwierciadle; za sprawą Ducha Pańskiego coraz bardziej jaśniejąc, upodabniają się do Jego obrazu» (por. 2Kor 3,18).
W języku Psalmów «oglądać światłość oblicza Bożego» oznacza spotkać Pana w świątyni, gdzie odmawiana jest modlitwa liturgiczna i słucha się Bożego słowa. Doświadcza tego również chrześcijanin, kiedy Jutrznią wielbi Pana o poranku, zanim wkroczy na nie zawsze proste drogi codziennego życia. (Audiencja generalna, 22 sierpnia 2001 r.)".
Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.
Pełny tekst katechezy dostępny jest w bibliotece serwisu Opoka.
 |
| Psalm 36 po hebrajsku |
PSALM 36 (35)
("Mój Psałterz" - przekład O. Stanisława Wójcika CSsR)
ZŁOŚĆ GRZESZNIKÓW A BOSKA DOBROĆ
1 Kierownikowi chóru. Dawida, sługi PAŃSKIEGO.2 Nieprawość zawładnęła sercem bezbożnego*;
nie ma bojaźni Bożej przed jego oczyma.
3 Bo w myślach swoich sam sobie pochlebia,
że złości jego nikt nie dostrzega i nie potępia.
4 Słowa ust jego są grzechem i zdradą,
przestał zdrowo sądzić i dobrze czynić.
5 Nieprawość obmyśla na swoim łożu*,
na niedobrą drogę* wkracza, złem się nie brzydzi.
6 PANIE, dobroć Twoja sięga pod niebiosa,
a wierność Twoja pod same obłoki*.
7 Twa sprawiedliwość jak najwyższe góry*,
Twoje wyroki jak morskie głębiny:
Ty, PANIE, ochraniasz ludzi i bydlęta.
8 Jak cenna jest łaska Twoja, Boże:
synowie ludzcy kryją się w cieniu Twych skrzydeł;
9 Sycą się obfitością Twojego domu,
poisz ich strumieniem Twych rozkoszy*.
10 W Tobie bowiem jest źródło życia
i w Twej światłości oglądamy światłość*.
11 Zachowaj Twą łaskę dla Twoich czcicieli*
i sprawiedliwość dla ludzi prawego serca.
12 Niechaj mnie stopa zuchwalca nie depcze*,
ręka grzesznika niech mną nie potrząsa.
13 Oto runęli nieprawość czyniący*!
zwaleni na ziemię i nie mogą powstać.
Przypisy:
KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".
*/ (w. 2) "Nieprawość zawładnęła sercem bezbożnego" - por. Hi 20,12 /Biblia Warszawsko-Praska/.
- "Bezbożnego" - zgodnie z tradycją starotestamentową chodzi o ludzi którzy grzeszą umyślnie, w zatwardziałości serca /Biblia Paulistów - przypis do Ps 1 w. 1/.
*/ (w. 5) "Nieprawość obmyśla na swoim łożu" - por. Ps 4,5; Mi 2,1 /Biblia Tysiąclecia/.
- "Drogę" - sposób postępowania (por. Ps 1,1) /Biblia Paulistów/.
*/ (w. 6) "Dobroć Twoja sięga pod niebiosa, a wierność Twoja pod same obłoki" - por. Ps 57,11; Ps 108,5 /Biblia Ekumeniczna/.
- Łaska (w przekładzie O. Stanisława Wójcika CSsR: dobroć) i wierność - charakterystyczne przymioty Boga, które zazwyczaj występują razem, np. w Ps 36,6; Ps 61,8; Ps 85,11; Ps 86,15; Ps 89,15 /Biblia Paulistów - przypis do Ps 25 w. 10/.
*/ (w. 7) "Twa sprawiedliwość jak najwyższe góry" - por. Ps 68,16; Ps 80,11 /Biblia Warszawsko-Praska/.
*/ (w. 9) "Sycą się obfitością Twojego domu, poisz ich strumieniem Twych rozkoszy" - aluzja do obfitych ofiar w świątyni (Iz 43,24) i ogólnego dostatku (Jr 31,14). O potokach (w przekładzie O. Stanisława Wójcika CSsR - strumień) zob. Ps 46,5; Rdz 2,10; Ez 47,1-12; Jl 4,18; Za 14,8 /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 10) "W Tobie bowiem jest źródło życia i w Twej światłości oglądamy światłość" - Bóg jest źródłem życia (J 2,13). Ze światłości objawiającego się Boga płynie dla człowieka światło, tj. życie i zbawienie (por. Ps 49,20; Hi 3,16; Jr 13,16). W NT por. Ap 21,23n; Ap 22,5 /Biblia Tysiąclecia/.
- "Źródło życia" - w sensie mądrości życiowej (por. Prz 13,14; Prz 16,22. W NT owym źródłem i uosobieniem życia jest Jezus Chrystus /Biblia Warszawsko-Praska/.
- "Oglądamy światłość" - znaczy cieszyć się życiem, którego źródłem jest Bóg, a które może trwać i rozwijać się pomyślnie w promieniach światłości, jaką w swojej łaskawości zsyła na świat jaśniejące oblicze Boże (por. Ps 31,17) /Biblia Poznańska/.
- Jaśniejące oblicze jest wyrazem łaskawości i życzliwości Boga (por. Ps 31,17; Ps 44,4; Ps 89,16). W tej światłości Boga uczestniczy także w jakiejś mierze człowiek stworzony na obraz i podobieństwo Boże (por. Łk 16,8; J 8,12; 1Tes 5,5; Ef 5,8 /Biblia Warszawsko-Praska - przypis do Ps 4 w. 7/.
*/ (w. 11) "Czcicieli" - dosł.: tym, którzy Cię znają. Chodzi tutaj nie o znajomość teoretyczną, ile raczej o jej praktyczne zastosowanie, czyli o życie religijne zgodne z wolą Bożą /Biblia Poznańska/.
*/ (w. 12) "Niechaj mnie stopa zuchwalca nie depcze" - obraz oparty na zwyczaju, według którego zwycięzca stawiał nogę na karku pokonanego wroga (por. Ps 110,1, Joz 10,24) /Biblia Poznańska/.
*/ (w. 13) "Oto runęli nieprawość czyniący" - zguba grzeszników jest niechybna, dlatego mowa o niej jakby o fakcie już dokonanym /Biblia Poznańska/.
Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 36, zakończony błogosławieństwem:
Serce człowieka obmyśla drogę,
lecz Pan utwierdza kroki.
(Prz 16,9 - BT)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz