Mój Psałterz: PSALM 71

Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście,

 a Ja was pokrzepię.

 Weźcie moje jarzmo na siebie i uczcie się ode Mnie,

 bo jestem cichy i pokorny sercem,

 a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych.

(Mt 11,28-29 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

   Z Komentarza Katolickiego i Ekumenicznego do Pisma Świętego:
Psalmy 51-70, z wyjątkiem Ps 66 i 67, zawierają w nagłówkach imię Dawida. Wydaje się, że do tego zbioru Dawidowego należałoby włączyć także Ps 71 i 72, chociaż w ich nagłówkach nie pojawia się imię Dawida. Ps 71 uważa się często za dokończenie modlitwy zaczętej w Ps 70, a Ps 72 (w nagłówku określony jako „Salomonowy”) zwykle traktuje się jako mowę Dawida skierowaną do Salomona. W zakończeniu Ps 72, po doksologii, która oznacza koniec drugiej księgi, znajdujemy słowa: „Skończyły się modlitwy Dawida, syna Jessego”, co wzmacnia argumentację za włączeniem Ps 51-72 do elohistycznego zbioru Dawidowego.

   Z omówienia Psalmu 71 w Biblii Paulistów:
W czasach psalmisty za starca uważano już człowieka pięćdziesięcioletniego! Psalm jest pomocą w refleksji nad przemijaniem i pomaga zaakceptować naturalny proces starzenia się. Dla osób młodych to szkoła solidarności z wcześniejszym pokoleniem: uczy szacunku i postawy dobrego pasterza, który nosi na rękach owce słabe i chore. Zbyt często za pięknym określeniem "złota jesień" ukrywamy lęk przed starością. Trzeba więc przywrócić dojrzałemu wiekowi jego godność i ponownie odkryć jego wartość. Osoby dojrzałe ze swoim doświadczeniem obecności Boga w różnych okolicznościach życia stają się świadkami wierności i niezawodności Boga (ww. 8.14-18.22-24). Młodzi z wielką korzyścią mogą czerpać z tego bogactwa.

O. Stanisław Wójcik CSsR dokonał podziału Psalmu 71 na dwie części:
- "Ratuj nadziejo moja, zawstydź ich" - ww. 1-13,
- "Nie opuść w starości - chcę Cię sławić" - ww. 14-24.

Początek Psalmu 71 w języku greckim (Septuaginta)

Komentarz ks. Pawła Cyza COr "Psalm 71, czyli o człowieku - cudzie Bożym od poczęcia do starości..." (cytaty za Biblią Tysiąclecia):

Ks. Paweł Cyz COr

    " ...«W Tobie, Panie, moja ucieczka (...). Bądź mi skałą schronienia i zamkiem warownym, aby mnie ocalić, boś Ty opoką moją i twierdzą. (...) Ty bowiem, mój Boże, jesteś moją nadzieją, Panie, ufności moja od moich lat młodych. Ty byłeś moją podporą od narodzin; od łona matki moim opiekunem»... Piękna modlitwa, w której jest wielka ufność... 

   ...«Jak gdyby cudem stałem się dla wielu, Ty bowiem byłeś potężnym mym wspomożycielem»... Rozumiem to tak: człowiek może być cudem Pana Boga, o ile zaufa potężnej (po)mocy Stwórcy. 

   ...«O Boże, nie stój z daleka ode mnie, mój Boże, pośpiesz mi na pomoc!»... Pomoc Pana jest conditio sine qua non - warunkiem, bez którego nie da się być pięknym i dobrym człowiekiem - «cudem» Pana Boga.

   ...«Nie odtrącaj mnie w czasie starości; gdy siły ustaną, nie opuszczaj mnie! (...) i w starości, i w wieku sędziwym nie opuszczaj mnie, Boże»... Bóg działa przez cały czas życia... Jest na początku (przy poczęciu), w dzieciństwie, młodości, wieku dojrzałym, ale także w starości. Nigdy nie zostawia człowieka samemu sobie!

   ...«Ja zaś będę zawsze ufał i pomnażał wszelką Twą chwałę»... Ufność jest darem NA ZAWSZE - na każdy czas!!!"

O. Michał Baranowski OFMConv rozważa Psalm 71 (fragmenty Psalmu za Biblią Tysiąclecia):

    "«W Tobie, Panie, moja ucieczka»
Błagalny psalm 71 rozpoczyna się wyznaniem ufności w Bogu, do którego psalmista «ucieka się» w swoim nieszczęściu. Szczególne miejsce schronienia stanowiła jerozolimska świątynia, i o niej to mówi psalmista. Stanowiła ona prawnie i powszechnie uznawane miejsce, w którym każdy mógł prosić o zbadanie swej sprawy i wydanie wyroku. Była ona przede wszystkim miejscem Bożego kultu, w którym wierni doświadczali duchowego umocnienia.

   «Ty byłeś moją podporą od narodzin»
Psalmista wyznaje, że od młodości pokładał ufność w Bogu, który opiekował się nim od jego poczęcia. To Bóg sam był jego nauczycielem i wychowawcą. Dlatego miał szczęśliwe dzieciństwo i młodość. Wiedział, komu to zawdzięcza, i zawsze oddawał Bogu należną Mu chwałę. Ale przyszedł w jego życiu czas doświadczeń i cierpienia, a jego wrogowie nastają na jego życie. Możliwe, że psalmista w swej modlitwie utożsamia swój los z historią ludu Izraela. W jego doświadczeniu możemy odnaleźć los prześladowanego Pana, a w jego modlitwie - modlitwę Jezusa w Ogrójcu i na Krzyżu.
 
   «Nie odtrącaj mnie w czasie starości»
Prośba psalmisty o szczęśliwą starość stanowi piękny wzór takiej modlitwy. Starszy człowiek przeżywa lęk, ze zostanie odrzucony przez ludzi, nawet przez najbliższych, jako zbędny ciężar. To odczucie przejawia się w tej modlitwie do Boga. Dożyć zaś szczęśliwie sędziwego wieku było oznaką Bożego błogosławieństwa.

   «Chcę wielbić na harfie Twoją wierność, mój Boże!»
Psalm kończy się uwielbieniem Boga, który nie odmówił modlitwie proszącego i przyszedł mu z pomocą. Przez cały dzień i do końca życia w świątyni Pańskiej będzie głoszona wierność i sprawiedliwość Boga.
 
   Boże, Ty czuwasz nad całym naszym życiem i przychodzisz z pomocą w trudnościach. Wysławiamy Twoją dobroć na wieki. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen".

Tekst hebrajski Psalmu 71

PSALM 71 (70)

("Mój Psałterz" - przekład Romana Brandstaettera)

BÓG UCIECZKĄ CZŁOWIEKA W STAROŚCI*

1 W Tobie, PANIE, nadzieja moja,
niechaj nigdy po wieczny czas nie będę zawstydzony!
2 Ratuj mnie i ocal dla Twojej sprawiedliwości*,
nachyl ku mnie swe ucho i wyzwól mnie,
3 bądź dla mnie skałą bezpieczną,
miejscem mojej ucieczki.
Ustanowiłeś moje ocalenie,
bo jesteś skałą moją i twierdzą moją.
4 Boże mój, pozwól mi uciec z ręki bezbożnika,
spod pięści kłamcy i ciemiężyciela*,
5 albowiem jesteś moją nadzieją,
Panie, PANIE mój,
ufności moją od młodości mojej.
6 Na Tobie podlegam od wyjścia z łona mojej matki,
od wyjścia z żywota mojej matki jesteś moim obrońcą*.
7 Dla wielu stałem się dowodem Twoich dobrodziejstw*,
a Ty jesteś moją bezpieczną ucieczką.
8 Moje usta pełne są uwielbienia dla Ciebie
i dla Twej nieustannej sławy.
9 Nie odrzucaj mnie w czas mojej starości
i nie opuszczaj mnie, gdy siły moje przeminą*.
10 Albowiem nieprzyjaciele moi mówią przeciw mnie,
a ci, którzy czyhają na moją duszę,
odbywają wspólne narady
11 i mówią: 
Bóg go opuścił,
ścigajcie go, 
pochwyćcie,
gdyż nie ma dla niego ratunku.
12 O Boże, nie stój z daleka ode mnie!
O Boże, przybądź mi z pomocą!
13 Niechaj się zawstydzą i niechaj sczezną,
którzy czyhają na moją duszę*,
niech się okryją hańbą i zelżywością 
którzy pożądają mego nieszczęścia.

14 Ale ja pragnę zawsze ufać
i powiększać wszelką Twoją chwałę.
15 Moje usta opowiadać będą Twoją sprawiedliwość,
a przez cały dzień dzieła Twojej pomocy,
których nie zdołam policzyć*.
16 Idę, o Panie, z potężnymi czynami Twoimi, PANIE,
i sprawiedliwość Twoją mam w pamięci,
tylko Twoją*,
17 Boże, uczyłeś mnie od młodości mojej,
i dotąd opowiadam o Twoich cudach*.
18 Aż do starości i lat sędziwych
nigdy nie opuszczaj mnie, o Boże,
póki nie opowiem pokoleniom o potędze Twojego ramienia*
i wszystkim potomkom 
o Twojej wszechmocy
19 i o Twej wysokiej sprawiedliwości, 
i o wielkości dzieł, które uczyniłeś.
Boże, kto jest Tobie równy?
20 Dałeś mi ujrzeć liczne i złe utrapienia,
ale mnie znowu ożywisz
i znowu mnie wyprowadzisz z otchłani ziemi*.
21 Rozmnożysz moją wielkość
i znowu mnie pocieszysz.
22 A wtedy dziękować Ci będę na harfie
za wierność Twoją, 
Boże mój,
grać będę Ci na cytrze,
Święty Izraela*!
23 Rozradują się wargi moje, gdy Ci zagram,
i dusza* moja, którą odkupiłeś.
24 A mój język nieustannie opowiada
o Twojej sprawiedliwości*,
o hańbie i wstydzie tych,
którzy pożądali mojego nieszczęścia.


Przypisy: 

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/  "BÓG UCIECZKĄ CZŁOWIEKA W STAROŚCI" - w Psałterzu Romana Brandstaettera brak jest tytułów psalmów, powyższy tytuł Psalmu 71 pochodzi z Psalmów w tłumaczeniu ks. Stanisława Łacha.

*/ (ww. 1-3) por. Ps 31,2-4a; Ps 65,6 /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 2) "Twojej sprawiedliwości" - zbawcza sprawiedliwość Boża, podobnie jak w ww. 16.19 i 24 oraz w Ps 65,6 /Biblia Tysiąclecia/.
- "Sprawiedliwość" - w Biblii nie oznacza tylko umiejętności wydawania słusznych wyroków czy decyzji. jest synonimem pobożności, wierności oraz prawego sposobu myślenia i postępowania. Ludzka sprawiedliwość ma swój niedościgniony wzór i źródło w nieskończonej sprawiedliwości Boga /Biblia Paulistów - przypis do Ps 15 w. 2/.
- Sprawiedliwość Bożą w ST wyraża się przede wszystkim w zbawczym działaniu wobec ludzi /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 65 w. 6/.

*/ (w. 4) "Z ręki bezbożnika, spod pięści kłamcy i ciemiężyciela" - choć mowa tu o wrogu w liczbie pojedynczej, chodzi jednak o większą ich liczbę (por. ww. 10.13) /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 5-6) - por. Ps 22,10-11. Obraz w wierszu 6 jest zapewne wzięty ze zwyczaju, według którego ojciec przyjmował nowo narodzone dziecię na kolana, uznając je tym aktem za swoje /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 7) "Dowodem Twoich dobrodziejstw" - przykładem cudownej opieki Bożej /Biblia Tysiąclecia/.
- Tyle nieszczęść spadło na mnie, tylekroć groziła mi śmierć, a jednak Bóg mnie zachował /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- Człowiek wierzący i pokładający ufność w Bogu staje się znakiem sprzeciwu, który zadziwia albo szokuje (Iz 8,18; Łk 2,34; 1Kor 4,9 /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 9) "Nie odrzucaj mnie w czas mojej starości i nie opuszczaj mnie, gdy siły moje przeminą" - por. Iz 46,4 /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 12) "O Boże, nie stój z daleka ode mnie! O Boże, przybądź mi z pomocą!" - por. Ps 22,12.20; Ps 35,22; Ps 38,22n; Ps 40,14n /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 13) "Niechaj się zawstydzą i niechaj sczezną, którzy czyhają na moją duszę" - por. Ps 35,26  /Psalmy w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa/.

*/ (w. 15) "Których nie zdołam policzyć" - nie podobna zliczyć, ile razy Bóg przychodził mi z cudowną pomocą /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- Por. Ps 40 w. 6 /Psalmy w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa/.

*/ (w. 16) "Sprawiedliwość Twoją mam w pamięci, tylko Twoją" - pamięć w ST jest istotnym elementem wiary. Wierzący pamięta, co Bóg uczynił w jego życiu, i dlatego może przetrwać obecną chwilę, nawet gdy wydaje mu się, że Bóg go porzucił /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 17) "Boże, uczyłeś mnie od młodości mojej, i dotąd opowiadam o Twoich cudach" - nauczałeś mnie upatrywać we wszystkiem Twoje zrządzenia /Psalmy w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa/.

*/ (w. 18) "Póki nie opowiem pokoleniom o potędze Twojego ramienia" - por. Iz 51,9; Iz 53,1 /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 20) "Mnie znowu ożywisz i znowu mnie wyprowadzisz z otchłani ziemi" - Bóg wybawia go z niebezpieczeństwa życia (por. w. 23) /Biblia Tysiąclecia/.
- "Otchłani ziemi" - być może chodzi o krainę umarłych (por. Ps 49,15). Psalmista mówi o sobie jak o zmarłym. jest to przesadnia opisująca powagę zagrożenia, w jakim się znalazł /Biblia Paulistów/.
- Uzupełnienie za przypisem z Biblii Paulistów: Przesadnia - pisarze starożytni często używali przesadni (hiperboli), czyli zamierzonego spotęgowania cech rzeczy, zjawisk czy okoliczności.

*/ (w. 22) "Święty Izraela" - to Bóg, świętości pełen, któremu naród izraelski w osobny sposób jest oddany. (Nazwa bardzo często spotykana u Izajasza) /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 23) "Dusza" - oznacza tu osobę /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 24) "A mój język nieustannie opowiada o Twojej sprawiedliwości" - por. Ps 35,28 /Biblia Poznańska/.

Ps 71,14 w języku tamilskim

Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 71:



Ja zaś zaufałem Twemu miłosierdziu;
niech się cieszy me serce z Twojej pomocy,
chcę śpiewać Panu, który obdarzył mnie dobrem.
(Ps 13,6 - BT)

Mój Psałterz: PSALM 70

Niech Pan udzieli mocy swojemu ludowi,
niech Pan błogosławi swój lud, darząc go pokojem.

(Ps 29,11- Biblia Tysiąclecia /BT/)

   Psalm 70 jest indywidualną lamentacją błagalną. Stanowi powtórzenie końcowej części Psalmu 40 (ww. 14-18), z drobnymi różnicami. jest to gorąca prośba o rychłe zawstydzenie zawziętych wrogów Boga, ku radości sprawiedliwych (na postawie Księgi Psalmów O. Stanisława Wójcika CSsR).

   Pierwszymi słowami Psalmu 70 (w. 2), w tłumaczeniu:
"Boże, wejrzyj ku wspomożeniu memu!
PANIE, pospiesz ku ratunkowi memu!"
Kościół rozpoczyna poszczególne części modlitwy brewiarzowej, czyli Liturgii Godzin (za Biblią Paulistów).

   O. Stanisław Wójcik CSsR wyodrębnia dwie części Psalmu 70:
- Panie, zawstydź wrogów (ww. 2-4),
- Uciesz wierne sługi Twoje (ww. 5-6).

Komentarz ks. Pawła Cyza COr "Psalm 70, czyli o miłości TATY i DZIECKA..." (cytaty za Biblią Tysiąclecia):

Ks. Paweł Cyz COr

    " ...«Niech się zawstydzą i okryją rumieńcem (...). Niech się cofną (...). Niechaj odstąpią»... Wielu uważa to za kolejne złorzeczenia, choć w tym wypadku są to chyba «najlżejsze» złorzeczenia. Dla mnie jednak to nie są złorzeczenia... To są BŁOGOSŁAWIEŃSTWA!!! Bo czyż nie jest błogosławieństwem życzyć grzesznikowi dostrzeżenia swojego grzechu, uznania go i zbawiennego zaWSTYDzenia się - okrycia rumieńcem z jego powodu? O tak, to jest błogosławieństwo! To jest początek, fundament, bez którego droga do Boga nie jest możliwa. Bo jeśli nie uznaję swojego grzechu, to po co mi Bóg? Jeśli nie widzę swoich grzechów, to Jezus nie ma nic do «roboty» w moim życiu, a już na pewno nie musi mnie zbawiać. A Jezus powiedział: «Nie potrzebują lekarza zdrowi, lecz ci, którzy się źle mają».  «Tak! Jestem grzesznikiem!» - trzeba to sobie wyraźnie i stanowczo powiedzieć. Wtedy BÓG może działać, bo uznaję, że GO potrzebuję, że bez NIEGO tonę w grzechach. Błogosławieństwem jest życzyć swoim nieprzyjaciołom, by doznali wstydu, by zobaczyli, że ich postępowanie jest złe. Nie oni są źli, ale ich postępowanie jest złe. To jest właśnie MIŁOŚĆ DO NIEPRZYJACIÓŁ.

   ...«Niech się radują i weselą w Tobie wszyscy, co Ciebie szukają. Niech zawsze mówią: <Bóg jest wielki!> ci, którzy pragną Twojej pomocy»... Kolejne BŁOGOSŁAWIEŃSTWA, dobre życzenia. Druga część («Niech zawsze mówią: <Bóg jest wielki!>...») wygląda na szukanie sposobu na to, by «przekupić» BOGA..., ale tylko wygląda. To nie jest tak, że jeśli potrzebna mi pomoc BOGA, to wystarczy, że powiem: «BÓG JEST WIELKI». Wyrażenie «BÓG JEST WIELKI» oznacza całą postawę UWIELBIENIA BOGA we wszystkim: w każdym dobru, którego PAN udziela i w każdym złu (tak!), które dopuszcza (albo odpuszcza). W pewnej książce znalazłem taki fragment (słowa Jezusa): «Tylko czy ty Mi wierzysz, że wielbienie Mnie może tobie pomóc? A nie użalanie się nad sobą? Ty się zajmij Moją chwałą, a Ja zajmę się twoim życiem. Bo czy możesz więcej dla siebie uczynić niż JA?» Uwielbienie jest właśnie postawą DZIECKA wobec OJCA!!! Zawsze zastanawiałem się, dlaczego tak często przy uwielbieniu tyle razy jest mowa o radowaniu się, radości. I w tej samej książce znalazłem: «Nie bądź zbyt poważny i dojrzały. Z tą poważną miną wyglądasz jak saper. Rozminuj się, rozraduj się we Mnie. JA wiem, jak cię uwolnić...»

   ...«Ja zaś ubogi jestem i nędzny»... Tak. Jestem (jesteśmy) właśnie taki (tacy). Nie muszę (nie musimy) się chwalić przed Bogiem, nie muszę (nie musimy) szukać zasług (wszędzie widzę swoje - nasze - ubóstwo)..., bo BÓG kocha mnie (nas) właśnie takiego (takich): ubogiego i nędznego (ubogich i nędznych). Czy dziecko ma coś do ofiarowania ojcu? Nie ma nic! Ma tylko MIŁOŚĆ i nią obdarza tatę, a dla TATY tylko ta MIŁOŚĆ się liczy, tylko na nią czeka. Dziecko nie musi zasługiwać sobie na MIŁOŚĆ TATY, nie musi wiele robić, wystarczy, że JEST (!!!), i że JEST przy TACIE...!!!".

O. Michał Baranowski OFMConv rozważa Psalm 70 (fragmenty Psalmu za Biblią Tysiąclecia): 

    "Tekst  tego  błagalnego  psalmu  to  fragment, z niewielkimi zmianami, Psalmu 40 (zob. ww. 14-18). Niech zatem podpowie nam, że i my w naszej modlitwie możemy sięgać do Psałterza i wybierać fragmenty, które pomogą nam w rozmowie z Bogiem i w naszym życiu. Niekiedy jeden werset może być modlitwą dnia, albo słowem, który pomoże mi z wiarą i ufnością pójść dalej w moim życiu.

   «Którzy z nieszczęść moich się weselą»
Zdeprawowanie ludzkiego serca, które zamiast miłosierdzia i pomocy w nieszczęściu, może się «radować». Mówimy o takiej radości, że jest «diabelska».

   «Niech się radują ... wszyscy, co Ciebie szukają»
Ludzkie serce pragnie szczęścia, a znakiem szczęścia jest radość. Modlitwa o dar szczęścia i radości w Bogu, jest modlitwą, która łączy nas z Bogiem w pragnieniu dobra dla każdego człowieka. Radość pełną, trwałą i szlachetną można znaleźć jedynie w Bogu.

   Dobry Panie, napełnij serca nasze radością, która tu na ziemi jest zadatkiem wiecznej radości w Niebie. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen".

Tekst hebrajski Psalmu 70

PSALM 70 (69)*

("Mój Psałterz" - przekład ks. Jan Szeruda /Biblia Warszawska/: nagranie, tekst)

PROŚBA O POMOC

1 Przewodnikowi chóru. Dawidowy. Przy ofierze pamiątkowej.

2 Racz mnie wyzwolić, Boże, PANIE, pośpiesz mi z pomocą!
3 Niech się zawstydzą i zarumienią 
Ci, którzy godzą na życie moje! 
Niech uciekają i okryją się hańbą 
Ci, którzy pragną zguby mojej!
4 Niech cofną się i okryją wstydem 
Ci, którzy mówią: Ha! Ha!*

5 Niech się rozweselą i rozradują w tobie
Wszyscy, którzy cię szukają! 
Niech mówią zawsze: Wielki jest Bóg! 
Ci, którzy miłują zbawienie twoje.
6 Ja zaś jestem ubogi* i biedny; 
Boże, pośpiesz do mnie! 
Ty jesteś pomocą moją i wybawicielem: 
PANIE! Nie opóźniaj się!


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ Tekst psalmu jest niemal równobrzmiący z Ps 40 (39),14-18 /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 3) "Niech się zawstydzą i zarumienią Ci, którzy godzą na życie moje! Niech uciekają i okryją się hańbą Ci, którzy pragną zguby mojej!" - por. Ps 35,4; Ps 40,15 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 4) "Niech cofną się i okryją wstydem Ci, którzy mówią: Ha! Ha!" - okrzyk radości nad nieszczęściem bliźniego (por. Ps 35,21.25; Ez 25,3; Ez 26,2) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 6) "Ubogi" - częsty w Biblii synonim człowieka wierzącego; pozbawiony ludzkich zabezpieczeń jest bardziej otwarty na Boga, choć nie każdy ubogi odpowiada na wezwanie, które Bóg do niego kieruje. Inne określenia Psalmu 34 precyzują, jakie cechy powinni mieć wierzący: bogobojni (w. 8), święci (w. 10), szukający PANA (w. 11), sprawiedliwi (w. 16), słudzy PANA (w. 23) /Biblia Paulistów - przypis do Ps 34 w. 7/. 


Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 70:



Gdy chodzę wśród utrapienia,
Ty zapewniasz mi życie,
wbrew gniewowi mych wrogów;
wyciągasz swą rękę,
Twoja prawica mnie wybawia.
(Ps 138,7 - BT)

Mój Psałterz: PSALM 69

Dali Mu pić wino zaprawione goryczą

 (Mt 27,34 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

   Za O. Stanisławem Wójcikiem CSsR proponuję następujący podział Psalmu 69:
- "Ginę w śmiertelnej udręce" - ww. 2-5,
- "Za Twoją sprawę mnie szarpia" - ww. 6-13,
- "Wybaw mnie z poniżenia" - ww. 14-29,
- "Wielbić Cię będziemy" - ww. 30-37.

Komentarz ks. Pawła Cyza COr "Psalm 69, czyli o cierpieniu..." (cytaty za Biblią Tysiąclecia):

Ks. Paweł Cyz COr

    " ...«Boże, Ty znasz moją głupotę»... Psalmista przyznaje się do swojej głupoty. Co ciekawe, nie mówi: «Boże, ależ ja jestem głupi, beznadziejny, do niczego się nie nadaję...» i nie rozpacza z tego powodu. Mówi: «Boże, Ty wiesz,że potrafię być głupi, że potrafię się pogubić; bez Twojej łaski, każdy grzech potrafię popełnić...Tylko Twoja łaska, Twoja siła, zachowuje mnie od popełnienia czynów najpodlejszych»... Ale mówi to bardzo spokojnie, bez rozpaczy, bez rozczarowania sobą, bo wie, że BÓG KOCHA GO TAKIM, JAKIM JEST. Psalmista (i każdy człowiek) nie musi zasługiwać na względy Boga, nie musi...

   ...«Dla Ciebie bowiem znoszę urąganie»... Świadomość, że urągania znoszę (znosimy) dla KOGOŚ, jest źródłem mojej (naszej) siły. Urągania, samotność, prześladowania można przetrwać tylko ze świadomością, że JEST KTOŚ WIĘKSZY, i że KOCHA SIĘ TEGO KOGOŚ.

   ...«Bo gorliwość o dom Twój mnie pożera»... Jan Ewangelista przytacza te słowa, gdy Jezus wypędza przekupniów ze świątyni. U Jezusa nie było mowy, żeby Jego gorliwość niszczyła ludzi (to był radykalizm). U ludzi istnieje taka możliwość (nazywa się to fanatyzm). Dlatego trzeba zawsze «badać» swoją gorliwość. Modlitwa i rozważania Pisma Świętego doskonale weryfikują myśli i zamiary serca ludzkiego. Gorliwość sama w sobie jest dobra i nasza gorliwość może się stać gorliwością Jezusa. MOŻE SIĘ STAĆ. Jednak należy pamiętać, że przez grzech pierworodny mamy z czynieniem dobra jakby pod górkę. Słyszałem takie powiedzenie: «...nadGORLIWOŚĆ jest gorsza od faszyzmu». I widzę tu ziarno prawdy, bo każda skrajność jest niebezpieczna, nawet gorliwość (niezweryfikowana przez życie z Bogiem) może zacząć niszczyć ludzi, prowadzić do nienawiści... A to już nie jest GORLIWOŚĆ JEZUSA.

   ...«Trapiłem siebie (...). Przywdziałem wór (...). Mówią o mnie...» (Obmawiają mnie...) «...ślę moją modlitwę do Ciebie»... Może te słowa wyglądają na «chwalenie się» przed Bogiem, wyliczanie, ile dla Niego psalmista wycierpiał. Myślę, że nawet jeśli to jest «wyliczanie», to dlaczego mam o tym nie rozmawiać z Bogiem? Przecież ON i tak wszystko wie, ON bada tajniki mojego serca i, jeśli tylko się modlę, ON powie mi, co jest jeszcze we mnie złe, pokaże mi, co muszę jeszcze oczyścić z pychy, egoizmu. ON da mi to poznać. I psalmiście też pewnie dał poznać, skoro już w następnych wersetach woła:

   ...«Wyrwij mnie z bagna (...), wybaw mnie (...). Wysłuchaj mnie (...), wejrzyj na mnie (...). Nie kryj swego oblicza (...), prędko mnie wysłuchaj (...) Zbliż się do mnie (...), uwolnij mnie»... Można sobie pomyśleć: «Ha! Ugryzł się w język, jego pewność siebie spadła». To nie tak... BÓG na modlitwie dał mu poznać, że tak naprawdę psalmista jest ZALEŻNY OD BOGA! Każdy człowiek jest zależny od BOGA, ale nie na zasadzie: władca - poddany. BOGU chodzi i zależność TATA - DZIECKO!!! A kiedy tę zależność odkryjemy i pokochamy, to błaganie «wybaw mnie» nie będzie oznaką słabości, braku pewności siebie; będzie pewnością, że SAM Z SIEBIE NIE JESTEM W STANIE NIC UCZYNIĆ!!! Wszystkie moje działania to dar od BOGA!

   ...«Lecz ja, o Panie, ślę moją modlitwę do Ciebie, w czasie łaskawości, o Boże»... Intryguje mnie wyrażenie «w czasie łaskawości»... Wydaje mi się, że psalmista w tym momencie uznał (przypomniał sobie?), że złe, przykre wydarzenia, jakie go spotykają, są czasem łaskawości Boga. Dlaczego czasem łaskawości, skoro wszyscy uznają to za karę, przekleństwo? Dlatego, że złe wydarzenia to dla człowieka szansa do wzrostu duchowego, do przylgnięcia do BOGA, do TATY. BÓG, dozwalając na złe wydarzenia, zło, daje nam wielką ŁASKĘ, możemy dzięki temu być bliżej NIEGO... Trudne to, ale złe okoliczności życia należy dobrze wykorzystać, tak jak psalmista.

   Wersety: 20 - 22 od razu kierują moje myśli ku Jezusowi, zwłaszcza w czasie Jego męki. «...a gdy byłem spragniony, poili mnie octem»... Tutaj chyba nikt nie ma wątpliwości o Kim mowa. «...na współczującego czekałem (...) i na pocieszających...» Te fragmenty pokazują mi jednoznacznie, że skoro Jezus modlił się psalmami, a psalmista tworząc psalmy zawarł w nich skargi, swój ból, cierpienie, udrękę, to ja też mogę się przed Bogiem skarżyć, wylewać swój ból, mówić MU, że mnie serce boli i nie mam już sił... Ja to wszystko mogę i powinienem! Ale powinienem też BŁOGOSŁAWIĆ, UWIELBIAĆ BOGA w moim bólu, cierpieniu..., właśnie dlatego że jest mi źle, bo:

   ...«Pieśnią chcę chwalić imię Boga i dziękczynieniem Go wysławiać. Milsze to Bogu niźli bawół...» Czy psalmiście już przeszedł ból, cierpienie, zgryzota, które ujawnił kilka wersetów wcześniej? Wątpię. Nagle potrafi się uśmiechać i już nie obchodzi go to, co się stało? Wątpię. Więc skąd ta radość? Bo dostrzegł w złu, jakie go dosięgło, działanie BOGA!!! Dotarło do niego, że BÓG ma wszystko w swoich rękach, a skoro JEST DOBRY, to nie może uczynić czegoś, żeby nam zaszkodzić. Nasuwa się prosty wniosek: zło, jakie spotyka nas w życiu, nie jest po to, żeby nam zaszkodzić, ale po to, by wyrosło z niego JESZCZE WIĘKSZE DOBRO!!! BÓG czuwa nad wszystkim!!! Jedyna droga to ZAUFAĆ MU...!!!"

Ps 69,24

O. Michał Baranowski OFMConv rozważa Psalm 69 (fragmenty Psalmu za Biblią Tysiąclecia): 

    "«Wybaw mnie, Boże, bo woda mi sięga po szyję»
Psalmista prosząc Boga o uratowanie życia, opisuje swoją sytuację używając metafory zagrożenia utonięciem w głębokie, rwącej rzece, albo w grząskim bagnie. Metafora potopu była używana przez proroka Izajasza do przedstawienia najazdu wojsk asyryjskich na ziemię Izraela (zob. Iz 8,7-8; 28,15.18). Minęły wieki, ale i dla nas, zwłaszcza w okresie wakacyjnego odpoczynku, kiedy od czasu do czasu słyszymy o kolejnych wypadkach utonięcia, ta metafora przemawia swym autentyzmem. W takiej sytuacji człowiek stara się utrzymać za wszelką cenę jak najdłużej na powierzchni, unosi głowę, aby móc oddychać, woła o ratunek, próbuje dopłynąć do bezpiecznego brzegu. W modlitwie do Boga psalmista odwołuje się do Jego dobroci, miłosierdzia i wierności obietnicom Przymierza.

   «Dla Ciebie znoszę urągania»
Wobec Boga psalmista staje w prawdzie swojego życia, które nie było wolne od pomyłek, głupoty i występków. Niemniej było to życie wiary i pobożności. Odznaczało się szczególnym umiłowaniem świątyni i kultu Bożego. Może w szczerości wyznać: «gorliwość o dom Twój mnie pożera». Nie znalazł jednak zrozumienia i uznania nie tylko u swoich wrogów, ale nawet u najbliższych. Spotkały go szyderstwa, obelgi, zamiast współczucia i pocieszenia, zamiast kawałka chleba - podano truciznę, zamiast kubka wody - ocet, który wzmaga pragnienie. Te wersety psalmu Ewangeliści mają w pamięci, gdy opisują życie i mękę Zbawiciela (por. J 2,17; Mk 15,36; J 19,29).

   «Niech stół ich stanie się dla nich pułapką»
W modlitwie psalmisty, wobec prześladowania i zagrożenia życia, pojawiają się także wezwania (zob. ww. 23-29), aby Bóg ukarał jego wrogów i źle mu życzących, którzy wykorzystują jego trudną sytuację dla własnej satysfakcji, zemsty, czy korzyści. W ten sposób «dokładają» mu cierpień do miary, którą Bóg mu wyznaczył w swej sprawiedliwości. Jako że złorzeczenia nie odpowiadają duchowi chrześcijańskiej modlitwy, tych wersetów Ps 69 nie znajdziemy w tekście psalmu w liturgicznej modlitwie Kościoła.

   Wszechmogący, sprawiedliwy Boże, który przez doświadczenia i trudy wychowujesz człowieka na drodze zbawienia, w swym miłosierdziu wejrzyj na tych, którym zabrało siły i przyjdź im z pomocą. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen".

Tekst hebrajski Psalmu 69

PSALM 69 (68)

("Mój Psałterz" - przekład ks. Lech Stachowiak, O. Augustyn Jankowski OSB /Biblia Tysiąclecia/: nagranie, tekst)

BŁAGANIE UCIŚNIONEGO

1 Kierownikowi chóru. Na melodię «Lilie...»*. Dawidowy.

2 Wybaw mnie, Boże,
bo woda mi sięga po szyję*.
3 Ugrzązłem w mule topieli*
i nie mam nigdzie oparcia,
trafiłem na wodną głębinę
i nurt wody mnie porywa.
4 Zmęczyłem się krzykiem
i ochrypło mi gardło,
osłabły moje oczy,
gdy czekam na Boga mojego.
5 Liczniejsi są od włosów mej głowy
nienawidzący mnie bez powodu*;
silni są moi wrogowie,
nieprzyjaciele zakłamani;
czyż mam oddać to, czegom nie porwał?

6 Boże, Ty znasz moją głupotę
i występki moje nie są zakryte przed Tobą.
7 Niech przeze mnie nie wstydzą się ci, co Tobie ufają*,
Panie, Boże Zastępów.
Niech przeze mnie się nie rumienią ci, którzy Ciebie szukają*,
Boże Izraela!
8 Dla Ciebie bowiem znoszę urąganie
i hańba twarz mi okrywa.
9 Dla braci moich stałem się obcym
i cudzoziemcem dla synów mej matki*.
10 Bo gorliwość o dom Twój mnie pożera*
i spadły na mnie obelgi uwłaczających Tobie*.
11 Trapiłem siebie postem,
a spotkały mnie za to zniewagi*.
12 Przywdziałem wór* jako szatę
i pośmiewiskiem stałem się dla tamtych.
13 Mówią o mnie siedzący w bramie*
i śpiewają pieśni* ci, co piją sycerę*.

14 Lecz ja, o PANIE, ślę moją modlitwę do Ciebie,
w czasie łaskawości, o Boże;
wysłuchaj mnie w Twojej wielkiej dobroci,
w zbawczej Twej wierności!
15 Wyrwij mnie z bagna, abym nie zatonął,
wybaw mnie od tych, co mnie nienawidzą,
i z wodnej głębiny!
16 Niechaj mnie nurt wody nie porwie,
niech nie pochłonie mnie głębia,
niech otchłań nie zamknie nade mną swej paszczy!*
17 Wysłuchaj mnie, PANIE, bo Twoja łaska pełna jest dobroci;
wejrzyj na mnie w ogromie swego miłosierdzia!
18 Nie kryj swego oblicza przed Twoim sługą;
prędko mnie wysłuchaj, bo jestem w ucisku.
19 Zbliż się do mnie i wybaw mnie;
uwolnij mnie przez wzgląd na moich wrogów*!
20 Ty znasz moją hańbę,
mój wstyd i mą niesławę;
wszyscy, co mnie dręczą, są przed Tobą.
21 Hańba złamała moje serce i sił mi zabrakło,
na współczującego czekałem, ale go nie było,
i na pocieszających, lecz ich nie znalazłem*.
22 Dali mi jako pokarm truciznę,
a gdy byłem spragniony, poili mnie octem*.
23 Niech stół ich stanie się dla nich pułapką,
potrzaskiem - ich biesiada ofiarna*.
24 Niech zaćmią się ich oczy, aby nie widzieli;
spraw, by lędźwie ich zawsze się chwiały.
25 Wylej na nich swoje oburzenie,
niech ich ogarnie żar Twojego gniewu*!
26 Niech ich mieszkanie stanie się pustkowiem,
a w ich namiotach niech braknie mieszkańców*!
27 Bo prześladowali tego, kogoś Ty poraził,
i przyczynili bólu temu, któregoś ty zranił*.
28 Do winy ich dodaj winę,
niech nie dostąpią u Ciebie usprawiedliwienia*.
29 Niech zostaną wymazani z księgi żyjących
i niech nie będą zapisani z prawymi*!

30 Ale ja jestem nędzny i zbolały;
niech pomoc Twoja, Boże, mię strzeże!
31 Pieśnią chcę chwalić imię Boga
i dziękczynieniem Go wysławiać.
32 Milsze to BOGU niźli bawół,
niż cielec, co ma [już] rogi i racice*.
33 Patrzcie i bądźcie radośni, ubodzy*,
niech ożyje wasze serce, którzy szukacie Boga*.
34 Bo Pan wysłuchuje biednych*
i swoimi więźniami* nie gardzi.
35 Niechaj Go chwalą niebiosa i ziemia,
morza i wszystko, co w nich się porusza.
36 Albowiem Bóg ocali Syjon
i zbuduje miasta Judy:
tam będą mieszkać i mieć posiadłość;
37 i potomstwo sług Jego ją odziedziczy,
a miłujący Jego imię tam przebywać będę. 

Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ (w. 1) "Lilie" - hebr. "Szoszannim". Słowo różnie tłumaczone. Może oznaczać także "kwiat lotosu" albo nawet określenie tempa: "jedna szósta" /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów - przypis do Ps 45 w. 1/.
- Hebrajskie "Szoszanim" grecka wersja Psałterza tłumaczy "O tych, którzy mają doznać przemiany" /Biblia Paulistów - przypis do Ps 45 w. 1/.

*/ (w. 2) "Wybaw mnie, Boże, bo woda mi sięga po szyję" - psalmista znajduje się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Por. Iz 8,8; Jr 38,6; Lm 3,54; Jon 2,6 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 3) "Ugrzązłem w mule topieli" - "w bagnie bezdennym" . Por. Ps 40,3  /Psalmy w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa/.

*/ (w. 5) "Liczniejsi są od włosów mej głowy nienawidzący mnie bez powodu" - słowa te stosuje J 15,25 do świata nienawidzącego Chrystusa i Jego zbawczego dzieła /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 7) "Niech przeze mnie nie wstydzą się ci, co Tobie ufają... Niech przeze mnie się nie rumienią ci, którzy Ciebie szukają..." - zguba sprawiedliwego mogłaby zachwiać zaufanie pobożnych do sprawiedliwości i dobroci Bożej, a także narazić ich na szyderstwa bezbożnych /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 9) "Dla braci moich stałem się obcym i cudzoziemcem dla synów mej matki" - zarówno rodacy (bracia w szerszym znaczeniu), jak i rodzeni bracia stronią od prześladowanego; pierwsi być może dlatego że podzielają przekonanie wrogów o jego winie, drudzy zaś, ponieważ boją się, że mógłby ich spotkać ten sam los. Por. Jr 12,6; Jr 20,10; Jb 19,13-15 /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 10) "Bo gorliwość o dom Twój mnie pożera" - słowa te przytacza J 2,17 w związku z wypędzeniem przez Jezusa przekupniów ze świątyni /Biblia Tysiąclecia/.
- "Spadły na mnie obelgi uwłaczających Tobie" - drugą część w. 10 cytuje Rz 15,3 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 11) "Trapiłem siebie postem, a spotkały mnie za to zniewagi" - przeciwnicy widzą może w tych praktykach pokutnych wyraz obłudy /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 12) "Przywdziałem wór" - pokutny /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 13) "Mówią o mnie siedzący w bramie" - brama miejska była zazwyczaj miejscem spotkań mieszkańców miasta /Biblia Poznańska/.
- "Śpiewają pieśni" - por. Hi 30,10 /Biblia Gdańska/.
- "Śpiewają pieśni ci, co piją sycerę" - inni poprawiają: "i urągają mi pijący sycerę" /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 16) "Niech otchłań nie zamknie nade mną swej paszczy" - sfera śmierci przedstawiona jako potwór stale gotowy do pochłonięcia nowych ofiar /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 19) "Przez wzgląd na moich wrogów" - by nie triumfowali nade mną /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 21) "Na współczującego czekałem, ale go nie było, i na pocieszających, lecz ich nie znalazłem" - por. Łk 23,49 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 22) "Dali mi jako pokarm truciznę, a gdy byłem spragniony, poili mnie octem" - dotkniętemu nieszczęściem lub smutkiem przynoszono chleb (np. 2 Sm 3,35; 2 Sm 12,17). Zamiast pożywienia wrogowie przynoszą mu truciznę, a zamiast orzeźwiającego napoju - wzmagający pragnienie ocet. Podobnie postępują nieprzyjaciele Jezusa pod krzyżem - Mk 15,36; J 19,29 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 23) "Niech stół ich stanie się dla nich pułapką, potrzaskiem - ich biesiada ofiarna" - por. Rz 11,9n (tekst o nieco różnym brzmieniu). Złorzeczenia utrzymane są w jaskrawych barwach wschodnich (ww. 23-29) i są obce chrześcijańskiemu duchowi miłości (por. przypis do Ps 54,7) /Biblia Tysiąclecia/.
- Złorzeczenie przeciw wrogom częste w psalmach. Przewrotność religijno-moralna wrogów stawia ich również w przeciwieństwie do Boga i całego jego narodu. Dopiero w świetle pełnego objawienia NT Chrystus Pan nakazuje miłować nawet nieprzyjaciół (por. Mt 5,44) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 54 w. 7/.
- Złorzeczenia w modlitwie, czyli prośby o klęskę wrogów występują w Psałterzu bardzo często. Oddają one sposób myślenia starożytnych. Walka z bezbożnymi polegała bowiem także na modlitwie o ich unicestwienie, a niewinnie krzywdzony człowiek często nie posiadał już innego środka, by dochodzić sprawiedliwości. Psalmista nie mści się jednak na wrogach, lecz oddawał pomstę Bogu. Przykazanie miłości nieprzyjaciół przyniósł dopiero Jezus Chrystus (np. Mt 5,44). Występujące w psalmach złorzeczenia możemy interpretować na płaszczyźnie duchowej, jako modlitwę o zniszczenie wszelkiego zła i przyśpieszenie ostatecznego zwycięstwa Boga /Biblia Paulistów - przypis do Ps 12 w. 4/.

*/ (w. 25) "Twojego gniewu" - gniew Boga to antropopatyzm, czyli przypisywanie Bogu ludzkich uczuć. Zarówno antropomorfizmy (przypisywanie Bogu cech ludzkich), jak i antropopatyzmy użyte w Biblii mają na celu przybliżenie człowiekowi tajemnicy Boga. Człowiek mówi o Bogu, posługując się dostępnymi sobie pojęciami i zrozumiałymi dla siebie ideami. Nigdy nie oddają one w pełni rzeczywistości Boga, gdyż przekracza ona możliwości poznawcze człowieka /Biblia Paulistów/.

*/ (w. 26) "Niech ich mieszkanie stanie się pustkowiem, a w ich namiotach niech braknie mieszkańców" - znaczy to, że cały ród nieprzyjaciół ma wyginąć. Wiersz ten jest cytowany w Dz 1,20 w związku z opisem żałosnego losu Judasza. Por też Mt 23,38 /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 27) "Bo prześladowali tego, kogoś Ty poraził, i przyczynili bólu temu, któregoś ty zranił" - postępowanie wrogów jest tym okrutniejsze, że dotknięty już cierpieniem przez Boga jest bezbronny wobec ich napaści (por. Ps 71,10n) /Biblia Poznańska/.
- Por. Iz 53,4, Mt 26,31 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 28) "Do winy ich dodaj winę, niech nie dostąpią u Ciebie usprawiedliwienia" - Bóg nie może być przyczyną grzechu, może jednak dopuścić do tego, że zatwardziały grzesznik nie nawróci się, gdy nie udzieli mu potrzebnej do tego nadzwyczajnej łaski (por. Wj 4,21; Iz 6,10; J 12,39n) /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 29) "Niech zostaną wymazani z księgi żyjących i niech nie będą zapisani z prawymi" - obraz księgi życia spotykamy w Piśmie świętym częściej. Kogo Bóg z niej wymaże, ten musi umrzeć (Wj 32,32n). Będą w niej zapisani ci, którzy pozostaną przy życiu w czasach mesjańskich (Iz 4,3; Dn 12,1). W NT jest ona symbolem wybrania do życia wiecznego (Łk 10,20; Flp 4,3; Ap 3,5; Ap 13,8; Ap 17,8; Ap 20,12) /Biblia Poznańska/.
- ... Autor glosy nawiązuje  do zwykłego obrazu "księgi Bożej", w której są spisane wszystkie dobre i złe czyny człowieka (por. Ps 109,14; Ne 13,14; Iz 65,6; Dn 7,10; Ml 3,16; Ap 20,12) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 56 w. 9/.

*/ (ww. 29-30) - Dawid - skrzywdzony i upokorzony. W takim stanie, gdyby mógł, własnoręcznie dokonałby pomsty wg powszechnie przyjętego wówczas prawa odwetu... Niestety, Dawid jest bezradny; opuszczony przez ludzi, nawet przyjaciół. Zostało mu jedno: moc i sprawiedliwość Boga... jego prosi o zgubę wrogów, o odwet sprawiedliwości. Życzy wszelkiego nieszczęścia, żeby zniszczyć zło w korzeniu. Ale oto wypełniły się czasy... Jezus wobec licznych tłumów usiadł na Górze i mówił m.in. "Słyszeliście, że powiedziano: Oko za oko i ząb za ząb. A ja wam powiadam: Nie stawiajcie oporu złemu: lecz jeśli kto uderzy cię w prawy policzek, nadstaw mu i drugi... (Mt 5,38n). Czytając siarczyste przekleństwa nie gorszmy się Starym, lecz raczej dziękujmy Bogu za objawienie nieskończonego Miłosierdzia w Nowym Przymierzu /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (ww. 31-32) - o wyższości dziękczynienia nad ofiarami zob. przypis do Ps 40,7 i Ps 50,13 /Biblia Tysiąclecia/.
- Podobnie jak prorocy Psalmista nie odrzuca ofiar i ich wartości (por. Ps 54,8), lecz żąda przede wszystkim posłuszeństwa wobec Pana i Jego słowa (por. Ps 50,8-14; Ps 51,18n; 1 Sm 15,22; Iz 1,11-13; Jr 6,20; Jr 7,22; Oz 6,6; Am 5,22; Mi 6,8). Najważniejsza jest należyta postawa religijno-moralna, którą ofiary mają wyrażać. (...) Hbr 10,5-7 wkłada słowa ww. 7-10 w usta Chrystusa przychodzącego na świat. Brzmienie tekstu jest nieco różne w Hbr niż tutaj /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 40 w.7/.
- Uzupełnienie za przypisem z Biblii Poznańskiej: Tekst w Liście do Hebrajczyków podany jest według Septuaginty. 
- Bóg sprowadza do absurdu błędne oczekiwania składających ofiary, jakoby one same przez się były w stanie coś dodać Bogu lub skutecznie wpłynąć na Niego, uśmierzając gniew albo zjednując jego przychylność /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 50 w. 13/.

*/ (w. 32) "Niż cielec, co ma [już] rogi i racice" - rogi są znakiem, że cielec jest już w sile wieku, racice zaś, że jest zwierzęciem czystym (Kpł 11,3-7), a zatem odpowiadającym przepisom o ofiarach /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 33) "Ubodzy" - ubodzy cieszą się specjalną opieką jako ludzie pozbawieni wszelkich gwarancji ludzkich i całkowicie oddani Bogu (por. So 3,12) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 22 w. 27/.
- "Niech ożyje wasze serce, którzy szukacie Boga" - zaproszenie do uczty ofiarnej (por. Kpł 7,15; Pwt 14,29) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 22 w. 27/.

*/ (w. 34) " Bo Pan wysłuchuje biednych" - por. Ps 34,7 /Biblia Gdańska/.
- "Swoimi więźniami" - por. Ps 68,19 /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- Przypomina może zdobycie Jebus, późniejszej Jerozolimy, przez Dawida: 2Sm 5,6 /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 68 w. 19/.

*/ (ww. 36-37) - por. Iz 44,26; Iz 61,4; Ez 36,10 /Biblia Poznańska/.

Obraz Melani Pyke inspirowany Ps 69,2-3

Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 69:



Złóżcie nadzieję w Panu na zawsze,
bo Pan jest wiekuistą Skałą!
(Iz 26,4 - BT)

Mój Psałterz: PSALM 68

Bo Ty, o PANIE, jesteś moim światłem:
PAN rozjaśnia moje ciemności.

(2Sm 22,29 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

  

   Psalm 68 jest psalmem triumfalnym.
   Za O. Stanisławem Wójcikiem CSsR w możemy wyróżnić poszczególne części:
- "Gdy pochód z Arką rusza od Syjonu" - ww. 2-4,
- "Dobroć Boga idącego przez pustynię" - ww. 5-7,
- "Cuda Boże w czasie wędrówki" - ww. 8-11,
- "Zwycięstwa przy wejściu do ziemi obiecanej" - ww. 12-15,
- "Minąwszy Baszan - Bóg z Arką dąży na Syjon" - ww. 16-19,
- "Bóg poskramia wszystkich wrogów" - ww. 20-24,
- "Procesja wchodząca z Arką na Syjon" - ww. 25-28,
- "Boże, dokończ Twego dzieła" - ww. 29-32,
- "Królestwa ziemskie, uznajcie potęgę Boga" - ww. 33-36.

   O. Stanisław Wójcik CSsR zwraca uwagę, że psalm ten ma znaczenie mesjańskie. Triumf Boga w Izraelu, Jego chwała - jest tylko figurą i obrazem dzieła dokonanego przez Chrystusa Pana w Jego ziemskim życiu i w Kościele. Nazwać by go można (w duchowym sensie) pieniem pochwalnym ku czci Boga i jego Syna, który po dokonanym dziele Odkupienia jako Zwycięzca wstępuje w niebiosa, stamtąd posyła Ducha Pocieszyciela i podbija przez wieki dla Siebie serca i narody ku chwale Ojca.
   Arka Przymierza jest obrazem Najświętszego Sakramentu. Możemy psalm niniejszy uważać (po przystosowaniu) także za procesjonalny śpiew eucharystyczny; jest on bowiem jakby starotestamentalnym hymnem "Lauda Sion".

Komentarz ks. Pawła Cyza COr "Psalm 68, czyli o wielkiej armii Boga..." (cytaty za Biblią Tysiąclecia):

Ks. Paweł Cyz COr

   "...«Bóg wstaje, a rozpraszają się Jego wrogowie i pierzchają przed Jego obliczem ci, którzy Go nienawidzą»... Bóg przechodzi przez ziemię... Jest Wodzem armii. Walczący Bóg zwycięża wrogów!!! Nie żartuje!!!

   ...«cwałuje na obłokach! Jahwe Mu na imię»... Zadziwiający obraz - Bóg, który dosiada chmur. Leci z niebios na ziemię!!!

   ...«A sprawiedliwi się cieszą i weselą przed Bogiem, i radością się rozkoszują»... Ludzie prawi, którzy walczą pod sztandarem Boga mogą być pewni zwycięstwa!!!

   ...«Boże, gdy szedłeś przed ludem Twoim, gdy kroczyłeś przez pustynię, ziemia zadrżała»... I znów zachwycający obraz - Bóg jest zawsze pierwszy..., kroczy przed swoim ukochanym ludem!!!

   ...«Pan wypowiada słowo do zwiastunów pomyślnych nowin: <Wielkie wojsko>»... To jest wielka armia - nieprzeliczone wojsko!!! Jak to dobrze, że jesteśmy wielką wspólnotą!!! «Uznajcie moc Bożą!»

   ...«czemu, góry urwiste, patrzycie z zazdrością na górę, gdzie się Bogu spodobało mieszkać, na której też Bóg będzie mieszkał na zawsze?»... Bóg kocha góry... Oto jest dowód!!!

   ...«ciężary nasze dźwiga Bóg, zbawienie nasze. Bóg nasz jest Bogiem, który wyzwala»... I znów cudowny obraz - Jezus dźwigający krzyż - wyzwalający od zła...

   ...«Niech będzie Bóg błogosławiony!»"

O. Michał Baranowski OFMConv rozważa Psalm 68 (fragmenty Psalmu za Biblią Tysiąclecia): 

    "«Bóg  wstaje,  a  rozpraszają  się  Jego  wrogowie»
Psalm 68 wielokrotnie przywołuje wydarzenia, w których objawiła się potęga Boga wobec nieprzyjaciół Jego i Izraela. W krótkiej formie i poetyckiej szacie podane, te wersety wybrzmiewają wspomnieniem wielkich dzieł Bożych: wyjścia Izraela z Egiptu, opieki Bożej podczas wędrówki do Ziemi Obiecanej, walk z obcymi narodami poza i w samym Kanaanie.

   «A sprawiedliwi się cieszą i weselą... przed Bogiem».
Pan objawiający się w swej potędze był źródłem zbawienia dla swych wiernych. Psalmista wzywa do uwielbiania Boga, który był zawsze opiekunem swego ludu, który troszczył się o najuboższych, który dawał deszcz ziemi, aby była urodzajna.

   «Boże, widać Twoje wejście... do świątyni»
Uroczysta świąteczna procesja jest okazją do wyrażenia przez lud Izraela swojej wdzięczności Bogu. A jednocześnie do modlitwy o Boże błogosławieństwo, o dar pokoju, bezpiecznego i dostatniego życia oraz o to, aby wszystkie narody uznały Jahwe za swego Boga. Wspólnota modlącego się Kościoła idzie dzisiaj tą samą drogą modląc się nie tylko za swoich braci i siostry, ale także o Boże błogosławieństwo dla wszystkich ludzi, aby i oni przyjęli Dobrą Nowinę i uznali w Jezusie swego Pana i Zbawiciela.

   Wszechmogący Boże, udziel światu swego błogosławieństwa pokoju i dobra, i spraw,  aby wszyscy ludzie poznali Twoje zbawienie. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen".

Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 68 z "Biblii z komentarzami Jana Pawła II":

  "Autor Listu do Efezjan, interpretując słowa Psalmu 68 «wstąpiwszy do góry wziął do niewoli jeńców, rozdał ludziom dary» (por. Ps 68,19), stawia znamienne pytanie: «Słowo zaś <wstąpił> cóż oznacza, jeśli nie to, że również zstąpił do niższych części ziemi? Ten, który zstąpił, jest i Tym, który wstąpił ponad wszystkie niebiosa, aby wszystko napełnić» (Ef 4,8-10). W ten sposób Autor zdaje się łączyć «zstąpienie» Chrystusa do Otchłani (pomiędzy umarłych), o którym mówi List do Rzymian, z Jego wstąpieniem do Ojca, które zapoczątkowuje eschatologiczne «spełnienie» wszystkiego w Bogu. Odpowiadają temu również słowa Apokalipsy włożone w usta Chrystusa: «Jam jest Pierwszy i Ostatni, i żyjący. Byłem umarły, a oto jestem żyjący na wieki wieków i mam klucze śmierci i Otchłani» (Ap 1,17-18).
(Audiencja generalna, 11 stycznia 1989 r.)".

PSALM 68 (67)

("Mój Psałterz" - przekład O. Stanisława Wójcika CSsR)

TRYUMFALNY POCHÓD BOGA

1 Kierownikowi chóru. Dawida. Pieśń. Psalm.

2 Powstaje Bóg*, idą w rozsypkę Jego wrogowie, 
nienawidzący Go pierzchają przed Jego obliczem*.
3 Jak dym się rozwiewa, rozwiewają się oni;
jak wosk topnieje przy ogniu,
tak giną grzesznicy przed Bogiem*.
4 A sprawiedliwi się cieszą i radują w obliczu Boga, 
i upajają się weselem.

5 Śpiewajcie Bogu, grajcie Jego imieniu;
torujcie drogę Temu, co podąża przez pustynię*;
JAHWE - Ten, który jest" - oto Jego imię;
radujcie się przed Nim.
6 Ojcem sierot i wdów opiekunem*
jest Bóg w mieszkaniu swym świętym.
7 Bóg sposobi dom dla opuszczonych,
pojmanych wywodzi do szczęścia:
oporni zostają tylko w pustynnej ziemi.

8 Boże, gdyś wyruszał przed ludem Twoim,
kiedyś zdążał przez pustynię,
9 Ziemia się trzęsła, niebiosa topniały przed Bogiem*,
Synaj drżał przed Panem, Bogiem Izraela.
10 Deszcz obfity spuściłeś*, Boże, na Twoje dziedzictwo 
gdy było znużone, Ty je orzeźwiłeś*.
11 Tam Twoja trzoda znalazła mieszkanie*,
które zgotowałeś, Boże w dobroci Twej biednemu*.

12 Pan wymawia słowo,
wielki jest zastęp zwiastunem wesela*:
13 «Królowie wojsk pierzchają, pierzchają,
a panie domu dzielą się zdobyczą*.
14 Gdyście wśród zagród owiec spoczywali,
skrzydła gołębicy* lśniły się od srebra,
a pióra jej mieniły się złotem*.
15 Kiedy Wszechmocny królów tam rozpraszał,
góry Salmon okryły się śniegiem!*»

16 Góry Baszanu* - wyniosłe to góry,
góry Baszanu - to góry urwiste:
17 Góry urwiste, czemu zazdrośnie patrzycie
na górę, którą Bóg obrał na swoje mieszkanie,
na której oto PAN zamieszka wiecznie?*
18 Rydwanów Bożych bez liku, tysiące tysiące:
Pan od Synaju zdąża ku świątyni*.
19 Wstąpiłeś na górę, wiodłeś pojmanych*,
otrzymałeś w darze ludzi,
nawet tych, co nie chcą mieszkać z PANEM Bogiem.

20 Błogosławiony Pan każdego czasu:
ciężary nasze dźwiga Bóg, zbawienie nasze.
21 Nasz Bóg jest Bogiem, który ocala,
Pan Bóg daje możność uniknąć śmierci.
22 Zaprawdę, Bóg tłucze głowy swoich nieprzyjaciół*,
włochatą czaszkę tego, co brodzi w występkach*.
23 Pan powiedział: «Sprowadzę z Baszanu,
dobędę ich z morskich odmętów,
24 Byś swych przeciwników ujrzał zdruzgotanych,
by języki twoich psów miały kęsek z wrogów».

25 Oto widać wejście Twoje, Boże,
wejście Boga mego, Króla mego do świątyni:
26 Na czele idą śpiewacy, na końcu harfiarze,
w środku dziewczęta grają na bębenkach.
27 «W świątecznych zebraniach błogosławcie Boga,
PANA błogosławcie, plemię Izraela!»
28 Jest tam Beniamin, najmłodszy, na przedzie*,
książęta Judy z swymi hufcami,
książęta Zabulon, książęta Neftali*.

29 Posłuż się, Boże, potęgą Twoją,
potęgą, Boże, który działasz dla nas.
30 Dla Twej świątyni, która jest w Jeruzalem,
niechaj królowie dary Ci składają!
31 Krzyknij na butną potęgę w sitowiu,
zgrom stado mocarzy z trzodami ludów*.
Niech padną przed Tobą ze sztabami srebra:
rozprosz narody, które pragną wojen.
32 Niech przyjdą bogacze z Egiptu,
niech Etiopia* wyciągnie ręce do Boga*.

33 Królestwa ziemi, śpiewajcie Bogu, grajcie Panu,
który przejeżdża po niebie*, niebie odwiecznym!
34 Oto wydaje swój głos, a głos to potężny:
«Uznajcie potęgę Boga!»
35 Majestat Jego nad Izraelem,
a na obłokach Jego Potęga.
36 Lękiem napełnia Bóg z świątyni swojej, Bóg Izraela;
On to potęgę i siłę daje swemu ludowi.
Niech będzie Bóg uwielbiony!


Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ (w. 2) "Powstaje Bóg" - tak się odzywał Mojżesz na pustyni, ilekroć podnoszono skrzynię świętą do dalszego pochodu (Lb 10,35). Tymi też słowy rozpoczyna psalmista idealny opis triumfalnego pochodu Boga w dziejach swego narodu /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- "Powstaje Bóg, idą w rozsypkę Jego wrogowie, nienawidzący Go pierzchają przed Jego obliczem" - por. Lb 10,35; Iz 33,3 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 3) "Jak dym się rozwiewa, rozwiewają się oni; jak wosk topnieje przy ogniu, tak giną grzesznicy przed Bogiem" - por. Oz 13,3 /Biblia Ekumeniczna/.

*/ (w. 5) "Śpiewajcie Bogu, grajcie Jego imieniu; torujcie drogę Temu, co podąża przez pustynię" - por. Ps 18,10n; Ps 68,34; Pwt 33,26; Iz 19,1 /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 6) "Ojcem sierot i wdów opiekunem" - wieszcz wspomina poległych na wojnie i pociesza pozostałe wdowy i sieroty /Psalmy w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa/.

*/ (w. 9) "Ziemia się trzęsła, niebiosa topniały przed Bogiem" - por. Wj 15,14-15. Ziemia zadrżała i niebo pokryło się chmurami - tak jak ów Synaj w chwili objawienia. Słowa zapożyczone z pieśni Debory (Sdz 5) /Psalmy w tłumaczeniu Izaaka Cylkowa/.

*/ (w. 10) "Deszcz obfity spuściłeś" - aluzja do manny spadającej wraz z rosą z nieba (zob. Wj 16,13nn) /Biblia Pierwszego Kościoła/.

- "Deszcz obfity spuściłeś, Boże, na Twoje dziedzictwo gdy było znużone, Ty je orzeźwiłeś" - deszcz, który Bóg zsyła z wód "górnych" (por. Rdz 1,7; Hi 38,25), jest warunkiem dobrego urodzaju; wraz z rosą uważano go za specjalne błogosławieństwo Boże /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 65 w. 10/.

*/ (w. 11) "Tam Twoja trzoda znalazła mieszkanie" - [psalmista] ma na myśli ziemię obiecaną, przeznaczoną na mieszkanie /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- "Biednemu" - ludowi Izraela znękanemu długą tułaczką w pustyni /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 12) "Pan wymawia słowo, wielki jest zastęp zwiastunem wesela" - słowo wszechmocne, od którego zależało zwycięstwo natychmiastowe. Zwycięstwa te rozgłaszają "zwiastunki" w dalszych słowach psalmu (ww. 13-15) /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- Por. Mt 28,18-20 /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.

*/ (w. 13) "Dzielą się zdobyczą" - żołnierze powracając z wojny przynieśli bogatą zdobycz, która się w domu rozdziela /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

*/ (w. 13-14) - aluzja do wojny z królami kananejskimi (Sdz 5,4-30), zakończonej zwycięstwem i bogatymi łupami ("srebro i złoto" - typowe łupy wojenne: Joz 22,8) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 14) "Gołębicy" - gołębica oznacza Izraela (por. Ps 74,19; Iz 60,8; Oz 7,11; Oz 11,11) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 15) "Kiedy Wszechmocny królów tam rozpraszał, góry Salmon okryły się śniegiem" - góra położona w pobliżu Sychem (por. Sdz 9,48); pokrycie jej śniegiem (bardzo rzadkie!) pozostało w pamięci Izraela jako znak Boży /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 16) "Góry Baszranu" - Baszran odpowiada górskiej strefie Golan, na północny-wschód od Morza Galilejskiego /Przewodnik po Biblii/.

*/ (w. 17) "Góry urwiste, czemu zazdrośnie patrzycie na górę, którą Bóg obrał na swoje mieszkanie,
na której oto PAN zamieszka wiecznie" - masyw Hauranu w górach Baszanu sięga 1800 m. Mimo to góra Syjon w Jerozolimie przewyższa go swą świetnością, bo mieszka na niej sam Bóg /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 18) "Rydwanów Bożych bez liku, tysiące tysiące: Pan od Synaju zdąża ku świątyni" - aluzja do uroczystego wprowadzenia Arki Przymierza do świątyni (por. w. 25). Pan przedstawiony jest jako władca niebieski, wstępujący na tron w otoczeniu zastępów swego wojska (por. Ps 47,6) /Biblia Tysiąclecia/.
- Wiersz łączy perspektywę historyczną (wejście do ziemi PAŃSKIEJ, wprowadzenie Arki Przymierza na Syjon - 2Sm 6,15) z eschatologiczną (PAN obejmuje przy końcu czasów panowanie nad całą ziemią - Iz 52,7-12) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 47 w. 6/.

*/ (w. 19) "Wstąpiłeś na górę, wiodłeś pojmanych" - przypomina może zdobycie Jebus, późniejszej Jerozolimy, przez Dawida: 2Sm 5,6 /Biblia Tysiąclecia/.
- Św. Paweł cytuje pierwszą część w. 19 w zmienionym znaczeniu ("dał dary ludziom") w Ef 4,8, stosując te słowa do Wniebowstąpienia Pańskiego /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 22) "Zaprawdę, Bóg tłucze głowy swoich nieprzyjaciół" - por. Rdz 3,15 /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.
- "Zaprawdę, Bóg tłucze głowy swoich nieprzyjaciół, włochatą czaszkę tego, co brodzi w występkach" - obrazy zaczerpnięte z okrutnych walk zdobywczych w Kanaanie i z historii obu królestw (2Krl 9,36; 2Krl 10,11.17). Podkreślają one nieograniczoną władzę Boga, przed którą nikt nie może uciec; skruszy ona bezwzględnie wrogów Izraela /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 25-28) - aluzja do wojny z królami kananejskimi (Sdz 5,4-30), zakończonej zwycięstwem i bogatymi łupami ("srebro i złoto" - typowe łupy wojenne: Joz 22,8) /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 28) "Jest tam Beniamin, najmłodszy, na przedzie" - gdyż Jerozolima leżała na jego obszarze /Biblia Tysiąclecia/.
- "Książęta Zabulon, książęta Neftali" - wymienione dwa pokolenia północne - por. Sdz 5,18; 2Krn 30,10n /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 31) "Krzyknij na butną potęgę w sitowiu, zgrom stado mocarzy z trzodami ludów" - zwierzęta symbolizują potęgę Egiptu (por. Ez 29,2n; Jr 46,20n) wraz z poddanymi mu narodami /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 32) "Niech przyjdą bogacze z Egiptu, niech Etiopia wyciągnie ręce do Boga" - por. Iz 18,7; Iz 19,21-25; So 3,10; Za 14,18n /Biblia Tysiąclecia/.
- "Etiopia" - w tekście hebrajskim "Kusz" /Nowy Przekład Dynamiczny Księgi Psalmów/.

*/ (w. 33) "Który przejeżdża po niebie" - na swoim rydwanie przemierza Bóg całą ziemię (Ps 68,5.18; Iz 66,15) i rozdziela miedzy ludzi różne dobrodziejstwa /Biblia Warszawsko-Praska - przypis do Ps 65 w. 12/.

*/ (w. 33-36) - apel do oddawania chwały Bogu prawdziwemu, który po wspaniałym pochodzie i wjeździe na Syjon - wstępuje w pałace swe odwieczne. Tam Jego właściwa stolica; tron Jego chwały w niebiesiech /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.

Obraz inspirowany Psalmem 68 - mal. Kat Archuletta

Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 68:



... głosimy tajemnicę mądrości Bożej, mądrość ukrytą, tę, którą Bóg przed wiekami przeznaczył ku chwale naszej, 
... jak zostało napisane, to, czego ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie zdołało pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go miłują.
(1Kor 2,7.9 - BT)