Mój Psałterz: PSALM 27

Naród kroczący w ciemnościach ujrzał światłość wielką;
nad mieszkańcami kraju mroków światło zabłysło.
(Iz 9,1 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

Psalm 27 składa się z dwóch zasadniczych części:
- pieśni ufności połączonej ze ślubem dziękczynnym (ww. 1-6),
- lamentacji połączonej z wyznaniem ufności (ww. 7-13).

Budowa Psalmu 27 przedstawia się następująco:
I. Pieśń ufności połączona ze ślubem dziękczynnym (ww. 1-6):
   1) wyznanie ufności - ww. 1-3,
   2) prośba o oglądanie Boga w świątyni - ww. 4-5,
   3) pewność wysłuchania i ślub dziękczynny - w. 6.
II. Lamentacja połączona z motywami ufności (ww. 7-13):
   1) prośba o wysłuchanie, łaskę, odpowiedź i obecność Boga - ww. 7-9,
   2) wyznanie ufności (wobec wspólnoty) - w. 10,
   3) prośby o prowadzenie przez Boga i wybawienie od nieprzyjaciół i kłamliwych języków - ww. 11-12,
   4) wyznanie pewności oglądania Boga - w. 13.
Napomnienie końcowe (adresowane do każdego, kto czyta ten psalm lub go słucha) - w. 14.

Ta pieśń ufności głosi, że w sytuacji największych nawet zagrożeń i niebezpieczeństw człowiek może znaleźć bezpieczne schronienie u Boga. Kanibalizm (por. Lb 23,24; Mi 3,3; Ps 14,4; Jr 2,3; Iz 9,19) - jako praktyka wojenna, oraz wojna - jako skrajne przejawy okrucieństw ludzkich, nie powinny napawać psalmisty lękiem, ponieważ gwarancją jego bezpieczeństwa jest PAN.

Ps 27,7

Część lamentacyjna (ww. 7-13) nawiązuje do obecności Boga w świątyni. W obliczu języków kłamliwych i człowieka, który czyni gwałt, psalmista ucieka się do Boga, którego wsparcia już doświadczył w swoim życiu i którego dlatego nazywa swoją pomocą (w. 9). Miejscem modlitwy jest wspólnota rodzinna: PAN zastępuje ojca i matkę. W wyznaniu wiary w Boga, którego obecność i miłość jest trwalsza niż obecność i miłość ojca i matki, znajduje wyraz bezpośrednia więź z Bogiem i miłość do Niego (w. 10). Człowiek jest dzieckiem Boga. Pewność psalmisty odnosi się do oglądania dóbr Boga w ziemi żyjących (w. 13).

Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 27:

"Nicią przewodnią modlitwy jest ufność pokładana w Bogu, zarówno w dniach radości, jak i w chwilach lęku. Rozważaną przez nas pierwszą część Psalmu przenika wielka pogoda ducha zrodzona z ufności w Boga w dniu napaści złoczyńców. Tych nieprzyjaciół, będących znakiem zła zatruwającego historię, ukazują dwa różne obrazy. Z jednej strony wydaje się, że widzimy bezlitosne polowanie: złoczyńcy są niczym dzikie zwierzęta, które chcą schwytać zdobycz i ją pożreć, lecz «chwieją się i padają» (por. w. 2). Z drugiej strony pojawia się wojskowy symbol ataku całej armii: zacięta walka zbrojna, która sieje zgrozę i śmierć (por. w. 3). Człowiek wierzący nierzadko przeżywa napięcia, spotyka się ze sprzeciwem, bywa odrzucany czy wręcz prześladowany. Postawa sprawiedliwego irytuje, ponieważ jest jakby napomnieniem dla zuchwałych i przewrotnych... Wierzący jest świadomy, że prawe postępowanie prowadzi do izolacji, a nawet budzi wzgardę i wrogość w społeczności, która ceni nade wszystko osobistą korzyść, zewnętrzny sukces, bogactwo i pogoń za przyjemnościami. Nie jest jednak sam, a w jego sercu dalej panuje zadziwiający pokój wewnętrzny, ponieważ jak mówi wspaniała «antyfona» rozpoczynająca Psalm «Pan jest światłem i zbawieniem oraz obrońcą życia» sprawiedliwego (por. Ps 27,1). Powtarza on stale: «kogo miałbym się lękać? (...) przed kim miałbym czuć trwogę? (...) moje serce nie poczuje strachu. (...) nawet wtedy ufność swą zachowam» (ww. 1.3).
Jakbyśmy słyszeli głos św. Pawła, który ogłasza: «Jeżeli Bóg z nami, któż przeciwko nam?» (Rz 8,31). (...) Człowiek, który się modli, zawierza się Bogu i chroni się w Jego ramionach, a jego pragnieniem jest - jak mówi inny Psalm (por. Ps 23,6) - «zamieszkać w domu Pana po najdłuższe czasy». Tam będzie mógł «kosztować słodyczy Pana» (por. Ps 27,4), kontemplować i podziwiać Boże misterium, uczestniczyć w liturgii ofiarnej i śpiewać swą pieśń chwały Bogu przynoszącemu wyzwolenie (por. w. 6). Pan roztacza przed swym wiernym horyzont pokoju, oddzielający od zgiełku zła. Komunia z Bogiem jest źródłem pogody ducha, radości, spokoju; niczym oaza światła i miłości. (Audiencja generalna, 21 kwietnia 2004 r.)"
Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.

Drugą część Psalmu 27, Ojciec Święty rozważał tydzień później, na Audiencji generalnej w dniu 28 kwietnia 2004 r.

Herb Uniwersytetu w Oksfordzie z Ps 27,1

PSALM 27 (26)
("Mój Psałterz" - Biblia Paulistów)

WSPÓLNOTA Z BOGIEM

1 Dawida.

PAN moim światłem* i zbawieniem moim,
kogo więc mam się lękać?
PAN jest obroną mego życia,
przed kim więc mam odczuwać trwogę*?
2 Gdy napadli mnie złoczyńcy,
by pożreć moje ciało,
to właśnie oni, moi wrogowie i prześladowcy,
potknęli się i upadli.
3 Choćby rozbili przeciwko mnie obóz,
moje serce się nie ulęknie*,
choćby wybuchła przeciw mnie wojna,
nawet wtedy będę ufał!

4 O jedno proszę PANA i tylko tego pragnę:
abym przebywał w domu PANA
przez wszystkie dni mego życia*.
Bym się wpatrywał we wspaniałość PANA
i mógł oglądać Jego świątynię.
5 Gdyż schroni mnie w swoim szałasie
w dniu mojej klęski*,
ukryje mnie w głębi swego namiotu,
postawi mnie na skale.

6 A teraz podniosę głowę
ponad nieprzyjaciół, którzy mnie otaczają.
Z radością złożę w Jego namiocie ofiary,
będę śpiewać i wysławiać PANA.

7 Wołam: Usłysz mój głos, PANIE,
zmiłuj się nade mną i mnie wysłuchaj!
8 Rozważam Twoje słowo: «Trwajcie przy Mnie».
Pragnę być przy Tobie, PANIE.
9 Nie ukrywaj przede mną swojego oblicza,
nie odwracaj się w gniewie od swego sługi!
Bądź moją pomocą, nie zostawiaj mnie,
nie opuszczaj mnie, Boże, mój Zbawco!

10 Choćby ojciec i matka mnie opuścili,
PAN mnie przygarnie*.

11 Panie, ukaż mi drogę, którą mam chodzić  
i na przekór mym prześladowcom
prowadź mnie prostą ścieżką*.
12 Nie wydawaj mnie na pastwę moich wrogów,
gdyż atakują mnie fałszywi świadkowie,
którzy dyszą nienawiścią.

13 Wierzę, że będę oglądał dobroć PANA
w krainie żyjących*.

14 Wyczekuj PANA, bądź dzielny!
Nabierz odwagi i oczekuj PANA*!
 

Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ (w. 1) "PAN moim światłem i zbawieniem moim" - por. Mi 7,7. /Biblia Gdańska/.
- "Światłem" - światło oznacza szczęście, jak ciemność - nieszczęście. /Biblia Poznańska/.
- światło oznacza zbawcze działanie Boże (por. Ps 97,11; Ps 112,4; Iz 9,1; Iz 10,17; Mi 7,8-9). W NT prawdziwym światłem jest Chrystus (J 1,9; J 8,12).  /Biblia Tysiąclecia/.
- "PAN jest obroną mego życia, przed kim więc mam odczuwać trwogę" - por. Ps 118,6. /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 2) "Napadli mnie złoczyńcy, by pożreć moje ciało" - drastyczne porównanie nieprzyjaciół do dzikich zwierząt, sycących się ciałem swej ofiary (por. Ps 7,3; Ps 17,12; Jr 50,7).  /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 3) "Choćby rozbili przeciwko mnie obóz, moje serce się nie ulęknie" - por. Ps 3,7. /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 4) "Abym przebywał w domu PANA przez wszystkie dni mego życia" - por. Ps 23,6. /Biblia Gdańska/. 
- wiersz ten wyraża istotną myśl całego Psalmu: największym szczęściem jest obcowanie z Bogiem, którego bliskość odczuwa się szczególnie w Jego Świątyni. /Biblia Poznańska - przypis do Ps 23 w. 6/.

*/ (w. 5) "Schroni mnie w swoim szałasie w dniu mojej klęski" - por. Ps 32,7; Ps 91,3. /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 10) "Choćby ojciec i matka mnie opuścili, PAN mnie przygarnie" - miłość Boga do człowieka jest większa niż najszlachetniejsza miłość ludzka. /Biblia Paulistów/.
- cudownie piękne a prawdziwe słowa. Choćby świat cały nas krzywdził i deptał, Bóg się za nami ujmie; gdybyśmy nawet za winy i zbrodnie od wszystkich byli wzgardzeni, przez żal i skruchę znajdziemy przystęp do Jego serca. /Księga Psalmów w tłumaczeniu O. Stanisława Wójcika CSsR/.
- por. Iz 49,15.  /Biblia Ekumeniczna/.
- por. Iz 63,16; Iz 64,8. /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 11) "Ukaż mi drogę, którą mam chodzić... prowadź mnie prostą ścieżką" - drogi, ścieżki - chodzi o zasady postępowania zgodnego z wolą Bożą. /Biblia Paulistów - przypis do Ps 25 w. 4/.
- por. Ps 25,4; Ps 86,11. /Biblia Gdańska/.
- "Prowadź mnie prostą ścieżką" -  kroczenie prostą ścieżką, to postępowanie według przepisów Prawa. Psalmista pragnie prowadzić przy pomocy Bożej życie nienaganne, by wrogowie jego nie mogli mu niczego zarzucić. Wobec tych jednak, którzy stosują kłamstwo i gwałt, jest bezbronny; jedynie Bóg może go przed nimi obronić. /Biblia Poznańska/.

*/ (w. 13) "Wierzę, że będę oglądał dobroć PANA w krainie żyjących" - chodzi o nadzieję ocalenia z niebezpieczeństwa śmierci. Psalmista chce doświadczać dobroci Boga jako żywy człowiek. Zbawienie pojmowano bowiem jako dobrobyt i bezpieczeństwo ziemskie. Jego wymiar eschatologiczny był objawiony stopniowo. /Biblia Paulistów/.
- zbawcze działanie PANA zapewni Psalmiście pełnię życia doczesnego (por. Jr 11,19). Kościół w liturgii rozumie ten wiersz o życiu wiecznym. /Biblia Tysiąclecia/.
- por. Ps 116,1; Ps 142,6. /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 14) "Wyczekuj PANA, bądź dzielny! Nabierz odwagi i oczekuj PANA" - por. Iz 25,9; Iz 33,2; Ha 2,3. /Biblia Gdańska/.

Komentarz do Psalmu 27 O. Adama Szustaka OP i końcowe błogosławieństwo:




Panie, zmiłuj się nad nami,
w Tobie mamy nadzieję!
Bądź naszym ramieniem każdego poranka
i naszym zbawieniem w czas ucisku. 
(Iz 33,2 - BT)