Czcij ojca swego i matkę swoją

Albowiem Pan uczcił ojca przez dzieci,

a prawa matki nad synami utwierdził.

Kto czci ojca, zyskuje odpuszczenie grzechów,

a kto szanuje matkę, jakby skarby gromadził.

Kto czci ojca, radość mieć będzie z dzieci,

a w czasie modlitwy swej będzie wysłuchany.

Kto szanuje ojca, długo żyć będzie,

a kto posłuszny jest Panu, da wytchnienie swej matce

(Syr 3,2-6 - Biblia Tysiąclecia /BT/)

Grafika ze strony http://www.zywawiara.pl/

Stary Testament prezentuje nam to przykazanie w wersji:
"Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie." (Wj 20,12 - BT)
oraz
"Czcij swego ojca i swoją matkę, jak ci nakazał Pan, Bóg twój, abyś długo żył i aby ci się dobrze powodziło na ziemi, którą ci daje Pan, Bóg twój." (Pwt 5,16 - BT)

Do czwartego przykazania nawiązuje św. Paweł w Liście do Efezjan:

"Dzieci, bądźcie posłuszne w Panu waszym rodzicom, bo to jest sprawiedliwe. Czcij ojca twego i matkę - jest to pierwsze przykazanie z obietnicą - aby ci było dobrze i abyś był długowieczny na ziemi. A [wy], ojcowie, nie pobudzajcie do gniewu waszych dzieci, lecz wychowujcie je stosując karcenie i napominanie Pańskie!" (Ef 6,1-4 - BT).

Kodeks Kościoła Katolickiego wskazuje, że "Przykazanie to jest sformułowane w sposób pozytywny. Określa obowiązki, jakie należy wypełnić. Jest wprowadzeniem do następnych przykazań, które dotyczą szczególnego poszanowania życia, małżeństwa, dóbr ziemskich, słowa. Stanowi jedną z podstaw nauki społecznej Kościoła." (KKK 2198).

Przytaczany we wcześniejszych postach O. Jacek Salij OP, w pisze w "Dekalogu":
"Otóż podobnie jak nie będę mógł czytać książki, dopóki nie nauczę się alfabetu, tak samo będę niezdolny czcić ojca i matkę, jeśli nie rozgości się w moim sercu radość z tego, że ja żyję".

"Jeszcze jedno (...) jest dla Biblii tak oczywiste, iż o tym nawet nie mówi: że rodzicom chodzi o autentyczne dobro dziecka i że wobec tego uczą je tego wszystkiego i tylko tego, co obiektywnie dobre i sprawiedliwe". 

"Owszem, wie Biblia o istnieniu rodziców niegodnych. (...) Prorok Ezechiel poucza, że «syn nie ponosi odpowiedzialności za winę swego ojca ani ojciec - za winę swego swego syna» (Ez 18,20)".

"Czwarte przykazanie naświetla także inne związki w społeczeństwie. (...)" (KKK 2212).

"Chrześcijanie są zobowiązani do szczególnej wdzięczności tym, od których otrzymali dar wiary, łaskę chrztu i życie w Kościele. Wdzięczność ta dotyczy rodziców, dziadków, innych członków rodziny, duszpasterzy, katechetów, nauczycieli lub przyjaciół. (...)" (KKK 2220).

"Czwarte przykazanie Boże nakazuje nam także czcić tych wszystkich, którzy dla naszego dobra otrzymali od Boga władzę w społeczeństwie. Ukazuje ono obowiązki tych, którzy sprawują władzę, jak i tych, dla których dobra jest ona sprawowana. (KKK 2234).

"Władze polityczne są zobowiązane do poszanowania podstawowych praw osoby ludzkiej. (...) Korzystanie z praw politycznych ma na celu dobro wspólne narodu i wspólnoty ludzkiej." (KKK 2237).

I na koniec - jakże aktualny fragment:
"Narody bogate są obowiązane przyjmować, o ile to możliwe, obcokrajowców poszukujących bezpieczeństwa i środków do życia, których nie mogą znaleźć w kraju rodzinnym. (...)" (KKK 2241).


Synu, wspomagaj swego ojca w starości, 
nie zasmucaj go w jego życiu. 
A jeśliby nawet rozum stracił, miej wyrozumiałość, 
nie pogardzaj nim, choć jesteś w pełni sił. 
Miłosierdzie względem ojca nie pójdzie w zapomnienie, 
w miejsce grzechów zamieszka u ciebie. 
W dzień utrapienia wspomni się o tobie, 
jak szron w piękną pogodę, tak rozpłyną się twoje grzechy. 
Kto porzuca ojca swego, jest jak bluźnierca, 
a przeklęty przez Pana, kto pobudza do gniewu swą matkę. 

(Syr 3,12-16 - BT)