Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego
(Łk 23,46 - Biblia Tysiąclecia /BT/)
Struktura Psalmu 31:
- prośby i motywy zaufania oraz skrócona lamentacja - ww. 2-5,
- pewność ocalenia i samowezwanie do radości z łaski Bożej - ww. 6-9,
- prośba i skarga „w ucisku” - ww. 10-14,
- motyw zaufania oraz prośby: „w Twoim ręku” - ww. 15-21,
- pewność wysłuchania i skierowane do pobożnych wezwanie, by sławili PANA ze względu na Jego cudowną łaskę - ww. 22-25.
Psalm 31 jest formą ćwiczenia się w zaufaniu do wiernego i łaskawego Boga. Zagrożony ze wszystkich stron człowiek przychodzi ze swoją niedolą do Boga. Choroba i brutalne zasadzki nieprzyjaciół powodują, że czuje się osaczony. Takie nieszczęścia można i należy przedstawić Bogu. Już samo przedstawienie nieszczęścia Bogu jest dowodem ufności. Bóg widzi, wysłuchuje i wyprowadza ze ślepego zaułka na otwartą przestrzeń. Bóg okazuje dobro tym, którzy się Go boją (w. 20), złoczyńcy zaś doznają zawodu i zamilkną w Szeolu (w. 18). Skierowane do pobożnych wezwanie, aby miłowali Boga, jest oparte na pewności, że PAN zachowuje wiernych, a „tym, którzy postępują wyniośle”, odpłaca z nawiązką (w. 24).
Rozważania O. Michała Baranowskiego OFMConv na temat Psalmu 31:
(Fragmenty Psalmu 31 w tłumaczeniu Biblii Tysiąclecia)
O. Michał Baranowski OFMConv |
W pierwszej części tego psalmu (ww. 1-9) modlitwa rozpoczyna się od ogólnej prośby o wybawienie, przechodzi potem w wyznanie ufności, aby zabrzmieć następnie dziękczynieniem. Psalmista odwołuje się do sprawiedliwości i łaskawości Boga. Przywołuje metafory Jego mocy i bezpieczeństwa, jakie zapewnia ludziom Mu ufającym: On jest skałą, twierdzą, warownią, miejscem przestronnym. Z głębi serca płyną ufne słowa zawierzenia całego swego istnienia: «W ręce Twoje powierzam ducha mojego» (w. 6a). Te słowa wypowie Jezus podczas agonii na krzyżu (zob. Łk 23,46), podobnie będzie modlił się Szczepan podczas swej męki (zob. Dz 7,59). W Psalmie 31 z tym wyznaniem łączy się dziękczynienie za wybawienie, które już się dokonało.
Zmiłuj się nade mną, PANIE...
Gdy wydawałoby się, że modlitwa osiągnęła swe pochwalne zakończenie, rozpoczyna się właściwa modlitwa prośby, która opisuje dramat modlącego się (ww. 10-14). Utrapienia swego życia odbiera on jako karę Bożą za swoje grzechy, dlatego prosi o przebaczenie. Opisuje swoje nieszczęście, które pozbawiło go siły i radości życia. Jego ciało trawi choroba, a duszę zgryzota. Jego sytuacja wystawiła go na hańbę wobec jego wrogów, a znajomych odstrasza od niego. Odczuwa z jednej strony ból opuszczenia i zapomnienia już za życia, a z drugiej wydaje mu się, że wielu jest takich, którzy przyspieszyliby jego śmierć. W tych kilku wersetach psalmista zawarł dramatyczne odczucia przeżywane przez chorych także i dzisiaj.
Wyrwij mnie z ręki mych wrogów i prześladowców!
Psalmista rozpoczyna modlitwę od wyznania swej ufności w Bogu i do Niego kieruje żarliwie prośbę o ratunek od nieprzyjaciół. Padają słowa, które należą do najpiękniejszych wezwań o Bożą łaskawość: «Niech zajaśnieje Twoje oblicze nad twym sługą» (w. 17a). A potem pada ostre złorzeczenie pod adresem przeciwników sprawiedliwego (opuszczamy je w modlitwie liturgicznej Kościoła). By za chwilę na ustach zabrzmiało wysławianie Bożej dobroci, która ochrania tych, co uciekają się do Pana. Także psalmista błogosławi PANA, który wysłuchał jego błagania. Kończy zachęcając wszystkich do postawy pełnej czci, miłości i zaufania wobec Boga.
Boże Ojcze, w chwili obecnej, w tym, co przede mną i w godzinie mej śmierci, z ufnością w ręce Twoje powierzam ducha mojego. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen".
Moshe Tzvi Halevi Berger, Psalm 31 (Muzeum Psalmów, Jerozolima) |
PSALM 31 (30)
("Mój Psałterz"- tłumaczenie ks. Alfred Tschirschnitz /Biblia Ekumeniczna/)
BŁAGANIE W UCISKU I DZIĘKCZYNIENIE
1 Przewodnikowi chóru. Psalm Dawida.
2 W Tobie, PANIE, szukam schronienia*,
- obym nigdy nie doznał wstydu*!
Ocal mnie w Twojej sprawiedliwości!
3 Zwróć ku mnie swoje ucho,
ocal mnie czym prędzej!
Bądź mi skałą* obronną,
warownią, w której ocaleję.
4 Ty jesteś moją opoką i twierdzą,
kieruj mnie i prowadź przez wzgląd na Twoje imię.
5 Uwolnij mnie z sieci zastawionej na mnie*,
bo Ty jesteś moją ucieczką.
6 W Twoje ręce powierzam mojego ducha*,
bo Ty mnie wybawiłeś, PANIE, wierny Boże!
7 Nienawidzisz czcicieli marnych bożków,
ale ja ufam PANU.
8 Raduję się i weselę Twoją łaską,
bo zobaczyłeś moją nędzę,
poznałeś udręki mej duszy
9 i nie wydałeś mnie w ręce wrogów,
postawiłeś moje stopy na otwartej przestrzeni.
10 Zmiłuj się nade mną, PANIE, bo jestem uciśniony.
Ze zgryzoty osłabły moje oczy*,
moja dusza i wnętrzności,
11 bo życie moje w bólu upływa,
a lata moje na wzdychaniu.
Zachwiała się moja siła z powodu win moich
i moje kości osłabły.
12 Stałem się pośmiewiskiem* dla wszystkich moich wrogów,
a jeszcze bardziej dla moich sąsiadów,
postrachem dla moich znajomych*.
Ktokolwiek widzi mnie na ulicy - ucieka.
13 Jestem zapomniany, jak zmarły,
jestem jak rozbite naczynie*.
14 Słyszę bowiem wiele oszczerstw: Strach dokoła*!
Przeciwko mnie się zbierają,
knują, jak odebrać mi życie.
15 Ale ja ufam Tobie, PANIE,
mówię: Ty jesteś moim Bogiem*.
16 Mój los jest w Twoim ręku.
Wybaw mnie z rąk moich wrogów i prześladowców!
17 Rozjaśnij swe oblicze nad Twoim sługą*,
wybaw mnie swą łaską!
18 PANIE, nie dopuść, bym doznał wstydu,
skoro do Ciebie wołam.
Niech się zawstydzą bezbożni
i niech zamilkną w Szeolu*!
19 Niech oniemieją kłamliwe usta,
które mówią przeciw sprawiedliwemu
zuchwale, butnie i pogardliwie.
20 Jak wielka jest dobroć Twoja, PANIE,
którą zachowujesz dla bojących się Ciebie*
i okazujesz wobec ludzi
tym, którzy się chronią w Tobie*.
21 Ukrywasz ich pod osłoną Twojego oblicza*,
przed spiskami ludzi,
chronisz ich w namiocie*
przed kłótliwymi językami.
22 Błogosławiony niech będzie PAN,
który cudownie okazał mi swoją łaskę
w warownym mieście.
23 Choć powiedziałem przerażony:
Zostałem usunięty sprzed Twoich oczu*,
to jednak wysłuchałeś mojego błagania,
gdy wołałem do Ciebie o pomoc.
24 Miłujcie PANA, wszyscy Jego święci!
PAN ustrzeże wiernych,
a wyniosłemu odpłaci z nawiązką.
25 Bądźcie mocni,
niech wasze serca będą niezłomne,
wy wszyscy, którzy ufacie PANU!
Przypisy:
KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".
*/ (w. 2) "W Tobie, PANIE, szukam schronienia" - por. Ps 22,6; Ps 25,2; Iz 49,23 /Biblia Gdańska/.
- "Obym nigdy nie doznał wstydu" - por. Ps 71,1 /Biblia Gdańska/.
*/ (w. 3) "Skałą" - jako miejsce niezawodnego schronienia /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 18 w. 3/.
*/ (w. 5) "Uwolnij mnie z sieci zastawionej na mnie" - obraz przysłowiowy, wzięty ze sposobu polowania na grubego zwierza. Por. Ps 7,16; Ps 57,7; Prz 26,27 /Biblia Poznańska - przypis do Ps 7 w. 16/.
- Por. Ps 9,16; Ps 25,15; Ps 140,6 /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 6) "Mojego ducha" - duch jest sprawcą życia. Psalmista powierza Bogu całe swe istnienie. słowami tymi modli się Jezus Chrystus (zob. Łk 23,46), a potem św. Szczepan (Dz 7,59) /Biblia Ekumeniczna/.
*/ (w. 10) "Ze zgryzoty osłabły moje oczy" - por. Ps 6,8 /Biblia Gdańska/.
*/ (w. 12) "Pośmiewiskiem" - zob. 1Krl 21,10; Iz 54,17; Jr 18,18; Ps 55,10; Ps 109,3; Ps 120,2-9; Hi 5,21 /Biblia Ekumeniczna/.
- "Postrachem dla moich znajomych" - por. Ps 38,12; Hi 19,13 /Biblia Gdańska/.
*/ (w. 13) "Rozbite naczynie" - rozbite naczynie wyrzuca się i nikt już nie zwraca na nie uwagi. W podobnym położeniu znajduje się Psalmista przez wszystkich opuszczony /Biblia Poznańska/.
*/ (w. 14) "Strach dokoła" - okrzyk wydawany w czasie wojny, wskazujący na nieuchronne niebezpieczeństwo (por. Jr 6,25; Jr 20,10; Jr 46,5; Jr 49,29) /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 15) "Ty jesteś moim Bogiem" - wyrażenie nawiązujące do formuły przymierza Boga z Izraelitami (np. Rdz 17,7n), na którym Psalmista opiera swoją nadzieję /Biblia Paulistów/.
*/ (w. 17) "Rozjaśnij swe oblicze nad Twoim sługą" - wyrażenie oznacza pełną przychylności obecność i opiekę Bożą (por. Lb 6,25; Ps 4,7) /Biblia Tysiąclecia/.
- Jaśniejące oblicze jest wyrazem łaskawości i życzliwości Boga (por. Ps 31,17; Ps 44,4; Ps 89,16). W tej światłości Boga uczestniczy także w jakiejś mierze człowiek stworzony na obraz i podobieństwo Boże (por. Łk 16,8; J 8,12; 1Tes 5,5; Ef 5,8 /Biblia Warszawsko-Praska - przypis do Ps 4 w. 7/.
*/ (w. 18) "Szeolu" - ST nie miał jasnego pojęcia życia pozagrobowego. Zmarli przebywają w podziemnym Szeolu, prowadząc życie cieniów. Minimalna ich żywotność powoduje rozluźnienie kontaktu z PANEM (Ps 88,11-13; Ps 115,17; Iz 38,18n), który jednak sprawuje władzę także nad podziemiem (Ps 139,8; Am 9,2; Hi 26,6) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 6 w. 6/.
*/ (w. 20) "Jak wielka jest dobroć Twoja, PANIE, którą zachowujesz dla bojących się Ciebie i okazujesz wobec ludzi tym, którzy się chronią w Tobie" - por. Iz 64,4; 1Kor 2,9 /Biblia Gdańska/.
- "Bojących się Ciebie" - bojaźń PANA jest cnotą religijną, czyli wyrazem szacunku i pełnej zaufania adoracji człowieka wierzącego względem Boga, a nie zaś nieuzasadnionym strachem wobec karzącego bóstwa /Biblia Paulistów - przypis do Ps 2 w. 11/.
*/ (w. 21) "Pod osłoną Twojego oblicza" - w sferze Bożej knowania wrogów są bezskuteczne /Biblia Tysiąclecia/.
- Por. Ps 91,1 /Biblia Gdańska/.
- "Namiocie" - mowa o Namiocie Spotkania (pierwsze przenośne sanktuarium - por. Wj 26), w którym przechowywano Arkę Przymierza (Świadectwa), albo o świątyni. W tym drugim przypadku poprzez to starożytne określenie autor podkreśla, że świątynia jest "przedłużeniem" sanktuarium z czasów wędrówki przez pustynię, lub pogłębia jej znaczenie, przedstawiając ją jako miejsce zamieszkania Boga /Biblia Paulistów - przypis do Ps 15 w. 1/.
*/ (w. 23) "Zostałem usunięty sprzed Twoich oczu" - beznadziejność swojej sytuacji rozumie Psalmista jako skutek odwrócenia przychylnego spojrzenia Boga, tj. Jego łaski /Biblia Tysiąclecia/.
*/ (w. 25) "Bądźcie mocni, niech wasze serca będą niezłomne, wy wszyscy, którzy ufacie PANU" - por. Ps 27,14 /Biblia Gdańska/.
Komentarz O. Adama Szustaka OP do Psalmu 31, wraz z końcowym błogosławieństwem:
Kto we Mnie pokłada nadzieję, wstydu nie dozna.
(Iz 49,23 - BT)
________________________________________________________
W przededniu 60. rocznicy podpisania podpisania Traktatów Rzymskich (24 marca), ustanawiających Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, Ojciec Święty Franciszek spotkał się z liderami państw członkowskich UE.
Ojciec Święty wygłosił przemówienie, które dostępne jest na stronach watykańskich.
Ojciec Święty Franciszek na spotkaniu z liderami państw UE - 24 marca 2017 r. |
Ja jednak chcę przypomnieć słowa św. Jana Pawła II z adhortacji apostolskiej "Ecclesia in Europa" z 2003 roku (pkt 120-121):
Dlatego «Kościół czuje się zobowiązany, aby z nową energią głosić orędzie nadziei powierzone mu przez Boga» i raz jeszcze mówi Europie: Pan, twój Bóg, jest pośród ciebie, Mocarz - który zbawi (So 3,17). Jego wezwanie do nadziei nie opiera się na utopijnej ideologii. Przeciwnie, jest to zawsze aktualne orędzie zbawienia, ogłoszone przez Chrystusa. Mocą autorytetu otrzymanego od Chrystusa Kościół powtarza dzisiejszej Europie: Europo trzeciego tysiąclecia, niech nie słabną twe ręce! Nie poddawaj się zniechęceniu, nie przyjmuj sposobów myślenia i działania, które pozbawione są przyszłości, ponieważ nie opierają się na niewzruszonym fundamencie słowa Bożego!»
Podejmując to wezwanie do nadziei, dziś jeszcze raz powtarzam ci, Europo, która jesteś na początku trzeciego tysiąclecia: «Bądź na powrót sobą! Bądź sama sobą! Odkryj na nowo swe źródła. Ożyw swoje korzenie». W ciągu wieków otrzymałaś skarb wiary chrześcijańskiej. Fundamentem twego życia społecznego czyni on zasady Ewangelii i ślady tego widoczne są w sztuce, literaturze, myśli i kulturze twoich narodów. Jednak dziedzictwo to nie należy wyłącznie do przeszłości; jest ono programem na przyszłość, który należy przekazać nadchodzącym pokoleniom, gdyż jest źródłem życia ludzi i narodów, którzy wspólnie będą kształtowali kontynent europejski.
Nie lękaj się! Ewangelia nie jest ci przeciwna, ale jest po twojej stronie. Przemawia za tym stwierdzenie, że chrześcijańska inspiracja może przemienić zbiorowość polityczną, kulturową i gospodarczą we wspólnotę, w której wszyscy Europejczycy czuliby się jak we własnym domu i tworzyliby rodzinę narodów, która mogłaby być owocnym natchnieniem dla innych regionów świata.
Bądź ufna! W Ewangelii, którą jest Jezus, znajdziesz mocną i trwałą nadzieję, której pragniesz. Jest to nadzieja oparta na zwycięstwie Chrystusa nad grzechem i śmiercią. Chce On, by to zwycięstwo stało się twoim, dla twojego zbawienia i twojej radości.
Bądź pewna! Ewangelia nadziei nie zawodzi! W zmiennych kolejach wczorajszej i dzisiejszej historii jest światłem, które rozjaśnia i wyznacza twoją drogę; jest mocą, która podtrzymuje cię w próbach; jest proroctwem nowego świata; jest wskazaniem nowego początku; jest wezwaniem wszystkich, wierzących i niewierzących, by wytyczali wciąż nowe drogi prowadzące do «Europy ducha», aby stała się ona prawdziwym «wspólnym domem», gdzie jest radość życia”.
Pełny tekst posynodalnej adhortacji apostolskiej "Ecclesia in Europa" na stronach serwisu OPOKA.
Adhortację kończy modlitwa do Maryi, Matki nadziei i pocieszenia, w której św. Jan Paweł II zawierzył przyszłość Kościoła w Europie oraz wszystkich kobiet i mężczyzn tego kontynentu:
Maryjo, Matko nadziei,
bądź z nami na naszych drogach!
Naucz nas głosić Boga żywego;
pomóż nam dawać świadectwo Jezusowi,
jedynemu Zbawcy;
spraw, byśmy służyli bliźniemu,
otwierali się na potrzebujących,
wprowadzali pokój,
z zapałem budowali świat
bardziej sprawiedliwy;
wstawiaj się za nami,
którzy działamy w historii,
pewni, że plan Ojca się wypełni.
Jutrzenko nowego świata,
okaż się Matką nadziei i czuwaj nad nami!
Czuwaj nad Kościołem w Europie:
niech będzie odzwierciedleniem Ewangelii;
niech będzie autentycznym
miejscem komunii;
niech żyje swoją misją
głoszenia, celebracji i służby
Ewangelii nadziei
dla pokoju i radości wszystkich.
Królowo pokoju,
strzeż ludzkości trzeciego tysiąclecia!
Czuwaj nad wszystkimi chrześcijanami:
niech ufnie zdążają drogą jedności
jako zaczyn zgody na kontynencie.
Czuwaj nad młodzieżą,
nadzieją przyszłego świata;
niech wielkodusznie odpowiada
na wezwanie Jezusa.
Czuwaj nad ludźmi odpowiedzialnymi
za narody:
niech podejmują budowanie
wspólnego domu,
w którym szanować się będzie
godność i prawa każdego.
Maryjo, daj nam Jezusa!
Spraw, abyśmy za Nim szli i kochali Go!
On jest nadzieją Kościoła,
Europy i ludzkości.
On żyje z nami, pośród nas,
w swoim Kościele!
Z Tobą mówimy:
«Przyjdź, Panie Jezu!» (Ap 22, 20).
Niech nadzieja chwały
wlana przez Niego w nasze serca
przynosi owoce sprawiedliwości i pokoju!