niedziela, 19 marca 2017

Mój Psałterz: PSALM 30

W przystępie gniewu ukryłem przed tobą na krótko swe oblicze,
ale w miłości wieczystej nad tobą się ulitowałem,
mówi Pan, twój Odkupiciel.

(Iz 54,8 - Biblia Tysiąclecia /BT/)




Struktura Psalmu 30:
- samowezwanie do wysławiania PANA oraz uzasadnienie tego wezwania - ww. 2-4,
- skierowane do pobożnych wezwanie do opiewania i dziękczynienia oraz wyznanie wiary w PANA - ww. 5-6,
- skierowana do PANA relacja o niedoli i ocaleniu - ww. 7-12,
- bezosobowe wezwanie do wysławiania i samowezwanie do dziękczynienia - w. 13.


Psalm dzieli się na dwie części, wyznaczone przez elementy typowe dla psalmu dziękczynnego jednostki (ww. 2-6 i ww. 7-13). Uwydatniają one różne momenty przeżytego doświadczenia.
W części pierwszej po samowezwaniu do wysławiania PANA następuje uzasadnienie w postaci skierowanej do PANA relacji w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Psalmista opowiada o nieszczęściu, z którego PAN go ocalił. Zgodnie z brzmieniem słów chodzi o zagrażającą życiu chorobę (ww. 2-4). W ww. 5-6 zmienia się adresat wypowiedzi. Tym razem wzywa się wspólnotę pobożnych do śpiewania i dziękowania, ponieważ łaskawość PANA trwa przez całe życie.
Druga część psalmu zaczyna się od razu od opowiadania o nieszczęściu i ocaleniu przez PANA (ww. 7-12), a kończy się bezosobowym zdaniem, które ukazuje jako cel nieustającą chwałę Boga (w. 13a), oraz samowezwaniem do nieustannego dziękowania (w. 13b).
Wiersz 6 ma szczególne znaczenie teologiczne: łaskawość Boga zdecydowanie przewyższa Jego gniew (por. Iz 54,7n.). Ratuje ona człowieka z niebezpieczeństw zagrażających jego życiu i przemienia jego egzystencję w taniec. Dlatego żyć - znaczy w ogóle wielbić Boga.

Małgorzata Drozd-Witek, Psalm 30

Komentarz św. Jana Pawła II do Psalmu 30:
"Głębokie i serdeczne podziękowanie płynie do Boga z serca modlącego się człowieka, uwolnionego od koszmaru śmierci. Tym uczuciem przepojony jest Psalm 30... Po mrocznej nocy śmierci nastaje świt nowego dnia. Dlatego też tradycja chrześcijańska odczytywała ten Psalm jako pieśń paschalną. (...)
Psalm pokazuje zatem, że nigdy nie powinniśmy pogrążać się w mrocznej otchłani rozpaczy, kiedy wydaje się, że wszystko zostało stracone. Z pewnością nie należy też ulegać złudzeniu, że zbawimy się sami, o własnych siłach. Psalmista był bowiem wystawiony na pokusę pychy i samowystarczalności: «Zbyt pewny byłem siebie mówiąc: 'Nigdy się nie zachwieję'» (w. 7). (...)

Po wyznaniu pokusy pychy, doświadczanej w okresie pomyślności, Psalmista wspomina próbę, którą później przeszedł, i mówi do Pana: «gdy zakryłeś oblicze, ogarnęła mnie trwoga» (w. 8).
Modlący się człowiek przypomina wówczas, w jaki sposób błagał Pana (por. ww. 9-11): wołał, prosił o pomoc, błagał o ratunek przed śmiercią, mówiąc, że śmierć nie przynosi Bogu żadnej korzyści, bo umarli nie mogą Go już chwalić i nie mają już żadnego powodu, by wysławiać wierność Boga, skoro zostali przez Niego opuszczeni. Tę samą argumentację odnajdujemy w Psalmie 88, w którym modlący się człowiek, bliski śmierci, pyta Boga: «Czy to w grobach sławi się Twoją łaskę, a wierność Twoją w miejscu zagłady?» (Ps 88,12). Podobnie i król Ezechiasz, poważnie chory, a potem uzdrowiony, mówił do Boga: «Zaiste, nie Szeol Cię sławi ani Śmierć wychwala Ciebie; (...) Żywy, tylko żywy Cię wysławia» (Iz 38, 18-19).
W ten oto sposób Stary Testament wyrażał głębokie ludzkie pragnienie, by Bóg odniósł zwycięstwo nad śmiercią, i przytaczał wiele przykładów osiągnięcia owego zwycięstwa: ludzie, którym groziła śmierć głodowa na pustyni, więźniowie, którzy uniknęli kary śmierci, uzdrowieni chorzy, marynarze uratowani z tonącego statku (por. Ps 107,4-32). Nie były to jednak zwycięstwa ostateczne. Prędzej czy później śmierć zbierała swoje żniwo. Jednakże pragnienie zwycięstwa istniało zawsze mimo wszystko i ostatecznie przyjęło postać nadziei zmartwychwstania. Pełną gwarancją zaspokojenia tej ogromnej tęsknoty stało się zmartwychwstanie Chrystusa, za które nigdy dostatecznie nie wyrazimy Bogu wdzięczności. (Audiencja generalna, 12 maja 2004 r.)".

Skróty pochodzą od redaktorów wydania Biblii.
Pełny tekst katechezy dostępny jest w bibliotece serwisu Opoka.

Moshe Tzvi Halevi Berger, Psalm 30 (Muzeum Psalmów, Jerozolima)

PSALM 30 (29)*
("Mój Psałterz" - przekład O. Remigiusz Popowski SDB /SEPTUAGINTA*/)

PODZIĘKA ZA WYBAWIENIE OD ŚMIERCI
(w Księdze Psalmów w Septuagincie brak jest tytułów psalmów, powyższy tytuł Psalmu 30 pochodzi z Biblii Tysiąclecia)

1 Do wykonania; psalm ze śpiewem z okazji poświęcenia domu*; dla Dawida.

2 Uwielbiam Cię, PANIE, bo mnie podtrzymałeś
i nie pozwoliłeś mym wrogom mieć ze mnie uciechy.
3 PANIE, mój Boże, wołałem do Ciebie i mnie uzdrowiłeś.
4 O PANIE, z otchłani* wyprowadziłeś moją duszę,
wybawiłeś mnie spośród tych, którzy zstępują do lochu śmierci.


5 Śpiewajcie, poświęceni PANU, grając Mu na strunach,
wysławiajcie Go, pamiętając o Jego świętości.
6 Gniew Jego* bowiem - tylko w chwilach oburzenia*,
bo Jego upodobaniem - życie.
Płacz przychodzi wieczorem,
a rano budzi się radość.


7 Gdy dobrze mi się wiodło, mówiłem:
«Nigdy się nie zachwieję».
8 Według swego upodobania, PANIE, dawałeś znaczenie mojemu przepychowi,
a kiedy tylko się odwróciłeś*, ogarniała mnie trwoga.
9 Do Ciebie, PANIE, będę wołał,
do Boga mojego poślę swe błaganie:
10 «Jaki pożytek będzie z mojej krwi*,
z poddania mnie rozpadowi?
Czy proch potrafi Cię wysławiać?
Albo czy jest zdolny głosić Twą troskliwość?»*
11 PAN to usłyszał i zlitował się. 

PAN stał się moim wspomożycielem.
12 Moje żałosne skargi zamieniłeś w taniec*,
podarłeś mój wór pokutny* i opasałeś mnie radością,


13 aby moja chwała mogła Ci śpiewać, nigdy nie milknąc,
o PANIE, mój Boże, na wieki będę Cię wysławiał.



Przypisy:

KAPITALIKAMI zaznaczono słowo (najczęściej "PAN") będące tłumaczeniem najważniejszego w Starym Testamencie imienia Boga "JHWH" (JAHWE) - "JEST", "JESTEM". Imienia Boga, ze względu na jego świętość, Izraelici nie wypowiadali, zastępując słowem "ADONAJ" - "PAN".
Wj 3,14 (Biblia Tysiąclecia) - "Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEMKTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was»".

*/ W Septuagincie jest to Psalm 29. 

*/ "SEPTUAGINTA" - więcej o Septuagincie, jako Greckiej Biblii ST, znajduje się na stronie omawiającej Psalm 14.

*/ (w. 1) "Z okazji poświęcenia domu" - psalm ten był śpiewany w uroczystość ustanowioną przez Judę Machabeusza, na pamiątkę poświęcenia znieważonej świątyni w r. 165 przed Chrystusem (1Mach 4,52-59) i wówczas zapewne zostały dodane do napisu słowa: 'Pieśń na poświęcenie domu'. Treść psalmu ułożonego przez Dawida nie ma nic wspólnego z tym wydarzeniem /Biblia ks. Wujka z przypisami ks. Stanisława Stysia SJ/.

*/ (w. 4) "Z otchłani" - tzn. z niebezpieczeństwa śmierci /Biblia Tysiąclecia/.

*/ (w. 6) "Gniew Jego" - antropomorficzne wyrażone Boże potępienie grzesznego postępowania człowieka z jego następstwem - karą /Biblia Tysiąclecia/.
- "Gniew Jego bowiem - tylko w chwilach oburzenia" - por. Iz 54,8 /Biblia Gdańska/.

*/ (w. 8) "Kiedy tylko się odwróciłeś" - tzn. będziesz okazywał swoje niezadowolenie i gniew /Biblia Warszawsko-Praska - przypis do Ps 13 w. 2/.

*/ (w. 10) "Jaki pożytek będzie z mojej krwi" - jest to metonimiczne określenie tragicznej śmierci /Septuaginta w tłumaczeniu O. Remigiusza Popowskiego SDB/.
- Uzupełnienie: 'metonimia' - figura stylistyczna polegająca na zastąpieniu jednej nazwy inną, związaną z poprzednią stosunkiem przyczyny do skutku, części do całości itp.
- "Jaki pożytek będzie z mojej krwi, z poddania mnie rozpadowi? Czy proch potrafi Cię wysławiać? Albo czy jest zdolny głosić Twą troskliwość?" - ST nie miał jasnego pojęcia życia pozagrobowego. Zmarli przebywają w podziemnym Szeolu, prowadząc życie cieniów. Minimalna ich żywotność powoduje rozluźnienie kontaktu z Panem (Ps 88,11-13; Ps 115,17; Iz 38,18n), który jednak sprawuje władzę także nad podziemiem (Ps 139,8; Am 9,2; Hi 26,6) /Biblia Tysiąclecia - przypis do Ps 6 w. 6/.

*/ (w. 12) "Taniec" - tańce, jako wyraz radości, były także wykonywane w czasie uroczystości religijnych (por. Wj 15,20; 2Sm 6,14; Ps 149,3) /Biblia Poznańska/.
- "Wór pokutny" - na znak żałoby i pokuty przywdziewano specjalne odzienie z szorstkiej tkaniny, tzw. wór pokutny /Biblia Poznańska/.


Komentarz O. Adama Szustaka OP i błogosławieństwo na koniec.



Niech chwalą Jego imię wśród tańców,
niech grają Mu na bębnie i cytrze.

(Ps 149,3 - BT)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz