Pół wieku Orędzia Pojednania

"Przebaczenie jest mocne mocą miłości. 

Przebaczenie nie jest słabością. 

Przebaczać - nie oznacza rezygnować z prawdy i sprawiedliwości. 

Oznacza: zmierzać do prawdy i sprawiedliwości drogą Ewangelii."

św. Jan Paweł II (Jasna Góra, 19 VI 1983 r.) 

To był przełom w myśleniu o stosunkach polsko-niemieckich.
18 listopada 1965 roku, biskupi polscy wystosowali list do biskupów nienieckich, poprzedzającego milenijne obchody chrześcijaństwa w Polsce.

W "ORĘDZIU BISKUPÓW POLSKICH DO ICH NIEMIECKICH BRACI W CHRYSTUSOWYM URZĘDZIE PASTERSKIM" czytamy:
"W tym jak najbardziej chrześcijańskim, ale i bardzo ludzkim duchu, wyciągamy do Was, siedzących tu, na ławach kończącego się Soboru, nasze ręce oraz udzielamy wybaczenia i prosimy o nie. A jeśli Wy, niemieccy biskupi i Ojcowie Soboru, po bratersku wyciągnięte ręce ujmiecie, to wtedy dopiero będziemy mogli ze spokojnym sumieniem obchodzić nasze Millenium w sposób jak najbardziej chrześcijański.".

Najbardziej zapadły nam w pamięci słowa z końcowej części listu-orędzia o wybaczeniu i proszeniu o nie.

Ojciec Święty Paweł VI i kardynał Bolesław Kominek

Autorem listu był ks. kardynał Bolesław Kominek, arcybiskup wrocławski.
Rafał Dutkiewicz przypomina, że Kardynał Kominek pytany o to, dlaczego taki list napisano i wysłano, stwierdził:
"Sposób mówienia nie może być nacjonalistyczny, lecz musi być europejski w najgłębszym znaczeniu tego słowa. Europa to przyszłość – nacjonalizmy są wczorajsze (…) Pogłębienie dyskusji o organizacji rozwiązania federacyjnego dla wszystkich narodów Europy, m.in. poprzez stopniową rezygnację z narodowej suwerenności w kwestiach bezpieczeństwa, gospodarki i polityki zagranicznej, jest konieczne".

Ten sposób myślenia stawia ks. kardynała Bolesława Kominka w szeregu Ojców Europy.
Potwierdza to tytuł wystawy "Przebaczenie i pojednanie. Kardynał Kominek, nieznany ojciec Europy".

W odpowiedzi biskupów niemieckich z 5 grudnia 1965 r. czytamy:
"Wiele okropności doznał polski naród od Niemców i w imieniu niemieckiego narodu. Wiemy, że dźwigać musimy skutki wojny, ciężkie również dla naszego kraju (...) Jesteśmy wdzięczni za to, że w obliczu milionowych ofiar polskich owych czasów pamięta się o tych Niemcach, którzy opierali się demonowi i w wielu wypadkach oddawali za to swoje życie (...) Tak więc i my prosimy o zapomnienie, więcej, prosimy o przebaczenie. Zapomnienie jest sprawą ludzką, natomiast prośba o przebaczenie jest apelem skierowanym do tego, który doznał krzywdy, by spojrzał na tę krzywdę miłosiernym okiem Boga i wyraził zgodę na nowy początek. (...) Z braterskim szacunkiem przyjmujemy wyciągnięte dłonie".

List otworzył wieloletni proces pojednania polsko-niemieckiego, a po latach stał się inspiracją do rozpoczęcia analogicznego procesu w stosunkach polsko-ukraińskich i polsko-rosyjskich.

Problematykę jubileuszu 50. rocznicy wystosowania Orędzia Pojednania przybliża okolicznościowy portal http://www.1965-2015.eu/.

Dla upamiętnienia tego faktu, Narodowy Bank Polski wydał srebrną monetę kolekcjonerską.

22 listopada 2015 r., na Jasnej Górze, spotkali się na obchodach jubileuszu, biskupi polscy i niemieccy. Przemówienie powitalne wygłosił Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki. Swoje wystąpienie zakończył słowami:
"Na koniec, myśląc o przyszłości, pragnę jeszcze raz przypomnieć słowa kardynała Wyszyńskiego ze wspomnianego Apelu Jasnogórskiego: «Nienawiść prowadzi na cmentarze, miłość prowadzi do nowego życia». Dlatego także i w naszych czasach nie może być miejsca na nienawiść z powodu pochodzenia, rasy czy wyznawanej religii tak wobec osób, które na naszym kontynencie mieszkają od lat, jak i wobec tych, którzy w ostatnich miesiącach przybywają z Bliskiego Wschodu. Jako chrześcijanie jesteśmy powołani do tego, aby dawać świadectwo miłości, a przez to budować nasz dom ojczysty na mocnym fundamencie.
Prośmy Jasnogórska Panią, naszą duchową Matkę, aby pomagała Kościołowi w Polsce i w Niemczech iść wiernie taką drogą.".

Wspólne przesłanie, na spotkanie Biskupów Episkopatów Polski i Niemiec w Częstochowie z okazji 50. rocznicy powstania „Orędzia polskich biskupów do ich niemieckich braci w Chrystusowym urzędzie pasterskim" z 18 listopada 1965 roku, skierowali Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda i Prezydent Republiki Federalnej Niemiec Joachim Gauck.

Kard. Bolesław Kominek i Sługa Boży kard.Stefan Wyszyński

"Wnosimy prośbę do Ojca naszego, który jest w niebie: «I odpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy naszym winowajcom»".

Sługa Boży ks. kardynał Stefan Wyszyński (Apel Jasnogórski, 3 maja 1966 r.)